KKM döneminde sona doğru

Ekonomi yönetimi Kur Korumalı Mevduat (KKM) uygulamasının sona ermesi için vites artırdı. Merkez Bankası, 6 ve 12 ay vadeli KKM açma ve yenileme işlemlerinin dün itibarıyla sonlandırılmasına karar verdi. KKM hesaplarında artık yalnızca üç ay vadeliler yenilebilecek.

Alınan son karar ile KKM uygulamasının 2025 yılı bitmeden sonlandırılması bekleniyor. Şimşek’in göreve gelmesiyle başlayan süreçte 10 Ocak haftası itibarıyla KKM’nin toplam bakiyesi 1,09 trilyon liraya kadar geriledi. Dövize endeksli olan KKM’ler de döviz mevduatı sayılarak hesaplanan dolarizasyon oranı ise yüzde 40,7 seviyesinde bulunuyor.

KKM’ye ilişkin ilk akla gelenin Hazine ve TCMB tarafından ödenen kur farkları olduğunu belirten Prof. Dr. Cem Başlevent, KKM’nin en büyük zararının sürdürülebilir olmayan ve büyük maliyet yaratan ‘ultra-düşük’ faiz politikasının daha uzun süre uygulamada kalmasını sağlamak olduğunu ifade etti.

“Aslında rasyonel bir faiz politikası uygulanırken KKM çok da problem yaratacak bir enstrüman değil. Kendini güvende hissetmek isteyen yatırımcılara sunulabilecek bir opsiyon” diye konuşan Başlevent, “Kurlarda ani yükselişler olmadığı sürece Merkez Bankası'na bir maliyeti olma ihtimali oldukça düşük” dedi.

KKM’yi tamamen sonlandırma isteğinin arkasındaki nedenlere ilişkin de Başlevent, “Muhtemelen bu yıl sonuna kadar tamamen sonlandırılacak. 2021-2023 döneminde uygulanan, gelir ve servet dağılımlarına olumsuz etki yapan, halka büyük bedeller ödeten politikaların önemli bir ögesi olarak akıllarda kalacak” diye konuştu.

∗∗∗

2024 ZARARI BELLİ DEĞİL

KKM sistemi, dönemin Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati tarafından ‘asrın buluşu’ olarak sunularak Aralık 2021’de döviz kurlarındaki ani yükselişi kontrol altına almak için uygulamaya konuldu. Başlangıçta KKM ile dövize olan talebin azalması ve TL’nin değer kazanması hedeflenmişti. Ancak sistemin maliyeti, Hazine ve Merkez Bankası üzerinde büyük bir yük oluşturdu. KKM hesaplarının Merkez Bankası’na faturası 2023’te 833 milyar 420 milyar TL oldu. 2024’te ne kadar kur farkı ödediği ise henüz bilinmiyor. 2022’de yapılan ödeme ile Merkez Bankası’ndan 1 trilyon 58 milyarı aşan ödeme yapıldı.