Kölelik teklifi Genel Kurul’da

EMEK SERVİSİ

Milyonlarca işçinin hak gaspı yaşamasına neden olacak ‘mini istihdam paketi’nin, bugün Meclis Genel Kurulu’nda görüşülmesi bekleniyor. Paket yasalaşırsa, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kararıyla işçiler üçer aylık periyodlarla Temmuz 2021’ye kadar rızaları olmaksızın ücretsiz izne çıkarılabilecek.

Bu işçiler, maaşları ne olursa olsun günde 39, ayda bin 168 liralık nakdi ücret desteğiyle yaşamak zorunda bırakılacak. Bu ücretle geçinemediği için istifa etmek isteyen işçiler ise kıdem tazminatı ve işsizlik ödeneği haklarından vazgeçmek durumunda kalacak.

İŞTEN ATMA KAPSAMI GENİŞLİYOR

İşsizlik Sigortası Kanunu ile bazı kanunlarda değişiklik yapılmasını öngören yasa teklifinde, işçilerin aleyhine olan tek düzenleme bu da değil. Teklifte, kısa çalışma ödeneği veya nakdi ücret desteği alan işçilerin normal çalışma düzenine dönmesi durumunda patronlara prim desteği verilmesi öngörülüyor.

Buna göre, patronların ödemesi gereken primlerin tamamı üç ay boyunca İşsizlik Sigortası Fonu’ndan, yani işçinin birikiminden karşılanacak. Teklifle Cumhurbaşkanı Erdoğan’a işten çıkarma yasağını Temmuz 2021’e kadar uzatma yetkisi veriliyor; ancak istisnaların kapsamı da genişletiliyor.

Teklif yasalaşırsa “belirli süreli iş veya hizmet sözleşmelerinde sürenin sona ermesi, işyerinin herhangi bir sebeple kapanması ve faaliyetinin sona ermesi, ilgili mevzuatına göre yapılan her türlü hizmet alımları ile yapım işlerinde işin sona ermesi” durumlarında da işçiler işten çıkartılabilecek. Öte yandan Cumhurbaşkanı, kısa çalışma ödeneğinin süresini sektörel olarak ayrı ayrı veya bir bütün olarak 31 Aralık 2020 tarihine kadar uzatabilecek.

İSG YASASI YİNE ERTELENİYOR

Teklifte yer alan bir diğer düzenleme ise milyonlarca işçi ve emekçinin sağlığını ve güvenliğini ilgilendiriyor. 50’den az çalışanı olan az tehlikeli işyerleri ile kamu kurumlarında iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekiminden hizmet alma zorunluluğu, daha önce patronların talebi üzerine üç kez ertelenmiş, sonunda 1 Temmuz’da yürürlüğe girmişti. Şimdi 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Yasası’nın getirdiği bu zorunluluk, dördüncü kez ertelenmek isteniyor. Teklif yasalaşırsa, 1 milyon 700 binin üzerinde işletmede 4 milyondan fazla çalışan ile kamuda 3 milyonun üzerinde çalışan, 2024 yılına kadar bu hizmetlerden faydalanamayacak.

DİSK: ŞAŞIRMADIK!

DİSK dün açıklama yaparak İSG ertelemesine tepki gösterdi. Konfederasyondan yapılan yazılı açıklamada, “Elbette şaşırmadık. Tehlikeli ve çok tehlikeli işyerlerinde bile İSG Yasası’nın gerektirdiği uygulamaların hayata geçirilmediği, denetimin ve yaptırımın neredeyse hiç kalmadığı düşünüldüğünde bu erteleme şaşırtıcı değil” dendi.

Açıklamada, “Covid-19 salgını nedeniyle eğitimlerin aksaması ve sınavların gerçekleştirilememesinden kaynaklı oluşacak uzman ve hekim açıklarını önlemek” adına bu ertelemenin yapılmak istendiğine de işaret edildi. Bu gerekçenin komik olduğuna vurgu yapılan açıklamada, “Yasa çıktığından beri 120 bine yakın iş güvenliği uzmanı, 35 bine yakın işyeri hekimi ve 15 bine yakın diğer sağlık personeli mevcudiyeti var. DİSK olarak işçinin/çalışanın hayatını hiçe sayan bu sermaye yanlısı yaklaşım ve düzenlemeleri asla kabul etmiyoruz” ifadeleri kullanıldı.

***

Sendikaların neden sesi çıkmıyor?

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, partisinin grup toplantısında ücretsiz izin uygulamasının Temmuz 2021’e kadar uzatılmasını öngören yasa teklifine sert tepki gösterdi. Sendikaları da eleştiren Kılıçdaroğlu, şunları söyledi:

“50 bin dolarlık çanta ile hava atanlar dönüp vatandaşa diyor ki, ‘Sana bir yıl ücretsiz izin veriyorum, bir de kıyak yapıyorum, bin 168 lira veriyorum her ay, günde 39 lira, krallar gibi yaşa.’ Bunun neresi sosyal devlet? Sendikalara da soruyorum, neden sesiniz çıkmıyor? Kıdem tazminatına sesiniz çıkıyor, buna da çıksın. Sendika başkanları da ayda bin 168 lira alsınlar bakalım, çoluk çocuk nasıl besleniyor, ev kiraları nasıl ödeniyor?”

Ayda 5 bin lira kazanarak ailesini geçindiren bir işçinin ücretsiz izne çıkarılması durumunda bin 168 liraya mahkûm olacağına dikkat çeken Kılıçdaroğlu, “Hayat standartlarındaki düşüşü görüyor musunuz? Ne yapacak işveren, en çok aylık verdiğini bir yıl ücretsiz izne çıkaracak” dedi.

ORADAKİLER LALE DEVRİ YAŞIYOR

Ücretsiz izne çıkarılan yaklaşık 1 milyon 100 bin yurttaşa da seslenen Kılıçdaroğlu, “Sen aynı zamanda bu bin 168 liradan yaptığın her alışveriş için vergi ödeyeceksin. Şu soruyu kendine soracaksın: ‘Neden bu durumdayım? Hani Türkiye güçlüydü?’ Oradakiler Lale Devri yaşıyor. Herkesin keyfi yerinde. 4 maaş alanlar var. Ayda 100-150 bin lira geliri olanlar var. Para mı yok? Para var. Nereye gidiyor bu para? Egemen güçlerin taşeronluğunu yapan Saray iktidarı olduğu için bütün kaynakları Londra’daki tefecilere tahsis ediyorlar” ifadelerini kullandı.

***

Madenciler eylemde

TBMM Genel Kurulu’nda bugün görüşülmesi beklenen yasa teklifinde yer alan bir düzenleme ise madencilerle ilgili. Düzenleme, Soma’da rödovans sözleşmeli madenlerde işten çıkarılan ve yıllardır tazminatlarını alamayan madencilerin mağduriyetinin giderilmesini amaçlıyor. Ama düzenleme eksik. Mağdurların önemli bir bölümünün düzenlemeden yararlanamayacağını belirten maden işçileri, 4 gündür Soma’da eylem yapıyor. Bağımsız Maden-İş Sendikası’nın öncülüğünde Soma Kaymakamlığı önünde gece gündüz oturma eylemi gerçekleştiren işçiler, teklifin tüm mağdur işçileri kapsayacak şekilde değiştirilmesini talep ediyor.