Kolombiya başkanlık seçimlerinde birinci turu yüzde 40’ın üzerinde oyla lider bitiren eski M-19 gerillası Petro, ikinci tur seçim anketlerinde de rakibinin önünde gözüküyor. PDA Bogota Konsey Üyesi Carillo, bu seçimin ülke tarihinde bir kırılma niteliğinde olduğuna dikkat çekti.

Kolombiya'da sol zafere çok yakın
Fotoğraf: AA

Umut SERDAROĞLU

Güney Amerika ülkesi Kolombiya’da pazar günü yapılacak ikinci tur seçimleri ile beraber ülkenin başkanı belirlenecek. İlk turda yüzde 40’ın üzerinde oy alan Tarihsel Pakt’ın adayı eski M-19 gerillası Gustavo Petro ile Kolombiya solu tarihte ilk defa seçimleri kazanmaya çok yakın. İkinci tur seçimleri öncesinde yapılan anketlerde, sol koalisyonun lideri Petro, aşırı sağcı rakibi Rodolfo Hernandez’in 10 puan önünde. İkinci tura günler kala Kolombiya’da araştırma şirketi Yanhaas’ın yayımladığı anket, soldaki yükselişi gözler önüne serdi. Ankete göre, ilk turda büyük bir başarı yakalayan Tarihsel Pakt, ikinci tura giderken oy oranını üç puan artırdı. Hernandez’in oy oranı ise altı puan düştü.

Seçim öncesi rüzgâr Tarihsel Pakt koalisyonu ve Gustavo Petro’nun arkasından eserken Petro’nun başkan olması halinde Francia Marquez de ülkedeki ilk siyah kadın başkan yardımcısı olacak. Özellikle uzun yıllar ABD destekli sağ partiler tarafından yönetilen, 2002 yılından bu yana ise aşırı sağın hâkim olduğu Kolombiya’da sol adaylara yönelimin arkasındaysa ekonomik kriz yer alıyor. Tarihsel Pakt koalisyonunu destekleyen Alternatif Demokratik Kutup Partisi (PDA) Bogota Konsey Üyesi Carlos Carillo birinci turun Kolombiya’daki etkileri ve olası Petro’nun başkanlığını BirGün’e değerlendirdi.

DEĞİŞİM KAPIDA

Sol ittifak Petro’nun önderliğinde beklenildiği gibi ilk turu birinci bitirdi. İlk turun ardından ülkedeki seçim havası nasıldı?

Kolombiya’da solu temsil etmek uzun yıllardır son derece zor, neredeyse imkânsızdı. 2002 yılına kadar tüm başkanlar iki geleneksel partinin üyeleriydi: Her ikisi de Kolombiya oligarşisi tarafından kontrol edilen liberaller ve muhafazakârlar. 2002’den beri, 2010’a kadar görev alan eski devlet başkanı Álvaro Uribe liderliğindeki aşırı sağ, seçimlerin çoğunu kazanıyordu. Tarihsel Pakt’ın içeresinde bazı eski kafalı politikacılar, merkez ve hatta sağ merkezden politikacılar bulunuyor da olsa ilk tur sonuçları sol için olağanüstüydü. Gustavo Petro, solun temsil etmesi gerekenlerin çoğunu temsil ediyor. İklim kriziyle mücadele, özelleştirilmiş emeklilik ve sağlık sistemimizde reform gibi konular, hükümet planımızın merkezinde yer alıyor. Ayrıca ilk siyah kadın başkan yardımcısı olması beklenen Francia Márquez’in hızla yükselen ivmesi, Kolombiya halkının değişime ve yeni siyasi liderlere hevesli olduğunu kanıtlıyor.

İkinci turda Petro’yu yenebilmek için sağ da ittifak kararı aldı. Şu anda Petro hâlâ anketlerde önde görünüyor ancak bu ittifak bir sürpriz yapabilir mi?

Seçim pusulasında tam olarak ‘sola karşı sağ’ değil. Alışılmadık bir durum söz konusu. Eski M-19 gerillası Petro bazı çevrelerce yıllardır oligarşiye bir tehdit olarak görüldü ve sağcılar tarafından Hugo Chavez’in ‘otoriter Kolombiya versiyonu’ olarak itham edildi. Şimdi ise eski rakipleri liberaller ve merkezcilerle koalisyon halinde. Özel jet ile ülkeyi dolaşırken, ‘ılımlı’ bir görünüm sergilemeye çalışıyor. Diğer aday Rodolfo Hernandez ise siyasetin dışından biri olduğunu iddia ediyor. Seçim kampanyası Hernandez’i siyasi gücün dışında biri, yozlaşmış politikacıların baş düşmanı olarak göstermek üzerine kurulu. Bana göre Hernandez ‘düzenin’ yeni kuklası. Kendini merkezci olarak tanımlıyor ancak konuşmaları kesinlikle sağ çizgide, kamu politikasına tamamen girişimci bir yaklaşımda.

DİRENİŞTEN GÜCE

Petro ikinci turu da kazanırsa sol tarihte ilk defa Kolombiya’da ülkeyi yönetecek. Ülkede neler değişecek? Petro’nun vaatleri neler? Biraz açıklar mısınız?

Petro’nun zaferi, hükümet tarafından unutulan milyonlarca Kolombiyalının zaferi olacak. Başkan Yardımcısı adayı Francia Marquez çatışmaların kurbanı birisi. Sefaletin içine doğmuş siyah bir kadın, çok genç yaşta anne olmuş ve hukuk eğitimini karşılayabilmek için ev emekçiliği yapmış. Francia’nın hikâyesi aynı zamanda milyonların hikâyesi. Ayrıca Kolombiya tarihinde ilk kez başkanlık biletinde gerçek bir karşı güç seçeneği var. Francia’nın “Direnişten güce” sloganı da bunu özetliyor.

Peki, halk arasında Petro’nun ilk turu lider bitirmesi sürpriz olarak karşılandı mı?

Seçim sonuçlarına gelen tepkiler değişkenlik gösteriyor. Biz solcular olarak oldukça mutlu ve iyimseriz. Bazı gerici sektörler değişime karşı geleneksel korkularını gösterdiler, ancak Kolombiya’nın büyük çoğunluğu siyasi düzenin tükenmişliğinin ve istikamette acil radikal bir değişiklik yapılması gerektiğinin farkında.

Son olarak sizin ve partinizin ilk tur hakkındaki genel bir değerlendirmesini kısaca duymak isterim…

Tam demokrasiye ulaşabilmek için Kolombiya’nın önünde daha çok yol var. Kolombiya’nın insan hakları sicili olabildiğince geliştirilmeli. Sefalet hala devasa düzeyde. Yolsuzluk yüzyıllardır süren bir salgın. Gustavo ve Francia’nın zaferi büyülü bir çözüm olmayacak, ancak halktaki derin bir korku olan risk alma korkusunu yok edecek. Bu seçimden sonra solcu adayların daha fazla kazanma şansının olacağına, pazar gününden sonra gerçek kazananın demokrasi olacağına eminim.

YOLSUZLUK ENDİŞESİ

Gustavo Petro'nun aşırı sağcı rakibi Rodolfo Hernandez hakkında yolsuzluk soruşturması açıldı. Hernandez'in, seçim vaadi ise ironik bir şekilde "yolsuzlukla mücadele". Hernandez dün sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, "Kazanayım ya da kaybedeyim, sonucu tereddüt etmeden kabul edeceğim" dedi. Petro bu hafta yaptığı açıklamalarda, seçimlere yolsuzluk karışabileceğini söylemiş, yetkililerin seçim sonuçlarını açıklarken şeffaf olması gerektiğini belirtmişti.