İzmir’deki depremin ardından beş partinin anlaşarak yeni bir araştırma komisyonu kurduğu TBMM’nin komisyon karnesi zayıf. 22’nci dönemden bugüne birçok güncel ve acil soruna ilişkin kurulan 30 araştırma komisyonu, çalışmalarını tamamlayamadan hükümsüz kaldı.

Komisyonlar ‘hükümsüz’

Hüseyin Şimşek

TBMM’de birçok toplumsal sorunla ilgili olarak kurulan araştırma komisyonlarına İzmir’deki depremin ardından bir yenisi eklendi. Son 18 yılda çoğunlukla rapor hazırlamaktan öteye gidemeyen araştırma komisyonlarının 30’u da çalışmalarını tamamlayamadı.

AKP’nin iktidara geldiği 22’nci dönemden 27’nci dönem dördüncü yasama yılına kadar uyuşturucudan sağlıklı yaşama, şüpheli çocuk ölümlerinden Kürt sorununa kadar çok sayıda konuda araştırma komisyonları kuruldu. Bu komisyonlar, zaman zaman yerinde incelemelerde bulunurken araştırmalarını çoğunlukla TBMM çatısı altında uzman dinleme yöntemiyle gerçekleştirdi. AKP döneminde en çok araştırma komisyonu 22’nci dönemde kurulurken son dönemde kurulan komisyon sayısı ise altı oldu.


2002 yılında başlayan 22’nci dönemde kurulan 12 araştırma komisyonu, hükmünü yitirdi. Bu komisyonlardan sekizinin hazırladığı rapor görüşülmedi, biri rapor bile vermedi. Bir komisyon üye seçim aşamasında hükümsüz kalırken bir komisyon çalışmalarını yarım bıraktı, biri de raporunu tamamlayarak üyelere sunmakla yetindi. Bu dönemde hükümsüz kalan komisyonlar arasında, yolsuzluk, bankaların durumu, kamu kaynaklarının amaç dışı kullanılması gibi konular yer aldı.

23’ncü dönemde de üç komisyon çalışmalarını yarım bıraktı. Bir komisyon üyelerini seçemedi, biri çalışmalarını yarım bıraktı. Bir komisyonda ise sonuç raporu görüşülemedi.

24’ncü dönemde yarım kalan araştırma komisyonu sayısı altı oldu. Dört komisyon çalışmalarını yarım bırakırken iki komisyon tarafından hazırlanan rapor, üyelere bile dağıtılmadı. Bu dönemde yarım kalan araştırma konuları arasında, çözüm süreci, kadına şiddet, sporda şiddet yer aldı.

DARBE GİRİŞİMİ ARAŞTIRILAMADI

Yeni hükümet sisteminden önceki son yasama dönemi olan 26’ncı dönemde dört komisyon çalışmasını tamamlayamadı. İki komisyon daha üyelerini seçemeden hükümsüz kalırken biri çalışmalarını yarıda kesti, biri de raporun son görüşmelerini gerçekleştirmedi. 15 Temmuz askeri darbe girişimine, Aladağ’daki yurt yangınına ve down sendromlu vatandaşlara yönelik araştırma komisyonlarının çalışmaları, bu dönemde yarıda kaldı.

SON DÖNEMDE DE DEĞİŞMEDİ

TBMM’nin son döneminde ise bugüne kadar altı araştırma komisyonu kuruldu. Bu komisyonlardan biri kesin raporunun görüşmelerini tamamlarken TBMM verilerine göre geri kalan beş komisyonda ise hazırlanan rapor henüz görüşülmedi. Yasama döneminin sonuna kadar bu raporların görüşülmemesi durumunda, aralarında Rabia Naz’ın şüpheli ölümü, SMA hastaları ve internet bağlılığı gibi önemli konuların bulunduğu araştırma komisyonları hükümsüz kalacak. Özellikle Rabia Naz için hazırlanan raporun Genel Kurul’da görüşülmemesi büyük tepki çekti.

***

Soru önergelerinde de durum aynı

Araştırma komisyonlarını işletmeyerek hükümsüz bırakan iktidar, milletvekillerinin bilgi taleplerini de dikkate almıyor. TBMM Başkanlığı’nın verilerine göre, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, Adalet Bakanı Abdülhamit Gül ile Sağlık Bakanı Fahrettin Koca başta olmak üzere çok sayıda bakan, milletvekillerinin önergelerini yasal süre içerisinde yanıtlamıyor. İktidar ortağı MHP’nin önergeleri bile dikkate alınmıyor.
TBMM verilerine göre, AKP’nin hazırladığı iki soru önergesinden biri yanıtlandı ikincisi ise henüz yanıtlanmadı. CHP’nin 6 bin 813 önergesinin 4 bin 229’u yanıtlandı. MHP’nin 395 önergesinin 211’i, İyi Parti’nin ise bin 124 önergesinden 707’si yanıtlandı. HDP milletvekillerinin 3 bin 270 yazılı soru önergesinden sadece 845’ine yanıt verildi.