Gerilimin dinmediği Balkanlar’da ‘sorunlu’ komşular Makedonya, Arnavutluk ve Sırbistan ‘Açık Balkan’ girişimini kurdu. Amaç, işbirliğinin artırılması ve ortak bir bölgesel pazar oluşturulmasını sağlamak.

Köprüler kuran açık anlaşma

Bosna Hersek’teki Sırp liderlerin ayrılıkçı söylemlerinin gerilimi yeniden tırmandırdığı Balkanlar’da sermaye, mal ve hizmetlerin serbest dolaşımını öngören Açık Balkan girişiminin ilk somut adımı atıldı.

Kuzey Makedonya, Arnavutluk ve Sırbistan’ın dahil olduğu "Açık Balkan" girişiminin ilk anlaşması yürürlüğe girdi. Anlaşma ile veterinerlik, bitki sağlığı ve gıda güvenliği alanlarında gümrük prosedürleri azaltıldı.

Batı Balkan ülkeleri Sırbistan, Arnavutluk ve Kuzey Makedonya’nın kurduğu ve kamuoyunda "Mini Schengen" olarak bilinen bölgesel girişim, 29 Temmuz’da Makedonya’nın başkenti Üsküp’te üç ülke liderleri tarafından duyurulmuştu.

6,9 milyonluk Sırbistan, 2 milyonluk Kuzey Makedonya ve 2.8 milyon nüfusa sahip Arnavutluk arasındaki işbirliği ekonomik temelli olsa da komşular arasındaki siyasi yakınlaşmayı da daha da hızlandıracak.

SERMAYENİN DOLAŞIMI İÇİN

3 Ocak’ta yürürlüğe giren, Kuzey Makedonya, Arnavutluk ve Sırbistan arasında imzalanan Veterinerlik, Gıda Güvenliği ve Bitki Sağlığı Politikası Alanında İşbirliği Anlaşması’na göre hayvan yemi, gıda, hayvan ve bitki sağlığı alanlarında gümrük prosedürleri azaltıldı.

Ürün analizleri artık, yalnızca ürünün menşei olan ülkede yapılacak, diğer sınırlarda fiziki kontrol ve laboratuvar testleri uygulanmayacak.
Anlaşma, 420 milyon dolarlık ticaret hacmine sahip üç ülke arasında, akredite yöntemlerle yürütülen laboratuvar analizlerinin sonuçlarının tanınmasına dayanıyor. Söz konusu şartlar sadece "Açık Balkan"a dahil olan ülkeler için geçerli.

2019’da temelleri atılan "Açık Balkan" girişiminde amaç Batı Balkan ülkeleri arasında iş birliğinin artırılmasını ve ortak bir bölgesel pazar oluşturulmasını sağlamak. 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren üye ülkeler arasında ortak bir gümrük sistemi oluşturulması planlanıyor.

AB’DEN DESTEK BEKLENİYOR

Kuzey Makedonya, Sırbistan ve Arnavutluk liderleri, Avrupa Birliği (AB) mevzuatına uygun biçimde iş birliğinin yoğunlaştırılmasını öngören "Açık Balkan" için Birlikten de destek bekliyor.

Bosna Hersek, Kosova ve Karadağ yönetimleri ise Avrupa Birliği’ne üyelik yolunda yürütülen Berlin Süreci’ne alternatif teşkil ettiği gerekçesiyle girişime katılmayı reddediyor.

KRİZİN EKSİK OLMADIĞI KANLI COĞRAFYA

Etnik, dinsel, siyasi gerilimlerin eksik olmadığı Balkanlar’da heen her ülke bir diğeriyle sorunlar yaşıyor. İç içe geçen toplumsal, siyasal meseleler nedeniyle krizlerin eksik olmadığı kanlı coğrafya emperyalist müdahaleler sonrasında 90’lı yıllarda büyük çatışmalara sahne oldu. Her üç ülkede de önemli oranda bir Arnavut nüfus var ve sık sık bu nedenle ülkeler arasında krizler yaşanabiliyor. -