Koridor planları Karadeniz’de battı
Tahıl koridoru için arabuluculuğa soyunan Ankara, Ukrayna’nın talebi üzerine Karasu’ya gelen Rus bandıralı gemiye el koydu. Bu durumun ittifak üyelerine yeni rollerin biçildiği Madrid Zirvesi sonrası gelmesi dikkat çekti.
Madrid'Deki NATO Zirvesi'nde ittifakın yol haritası yeniden şekillendirilirken Türkiye'nin Karadeniz'de tahıl koridoru için arabuluculuk planı suya düştü. İktidar, Ukrayna'daki tahıl stokunun küresel pazarlara ulaşmasını sağlamak amacıyla devreye girmeye çalışırken Kiev'in istediği üzerine Rus gemisine el konması yeni bir krizin kapılarını araladı.
Ukrayna'nın Ankara Büyükelçisi Vasyl Bodnar, Ukrayna'nın kendi tahılını taşıdığını iddia ettiği ve Karasu yakınlarına gelen Rus bandıralı Zhibek Zholy yük gemisine Türkiye'nin el koyduğunu açıkladı.
Bodnar cuma günü Ankara'ya yapılan talebin ardından pazar gecesi gemiye el konulduğunu, geminin geleceğine ilerleyen günlerde karar verileceğini söyledi.
Bodnar, bir Ukrayna televizyonuna yaptığı açıklamada, "Tam işbirliğimiz var. Gemi şu anda limanın girişinde duruyor, gemiye Türkiye gümrük yetkilileri tarafından alıkonuldu" dedi. Zhibek Zholy adlı geminin Berdyansk'tan Karasu'ya seyri yakından takip ediliyordu.
GEMİNİN ROTASI
Gemi takip verilerine göre Zhibek Zholy, cuma akşamı Sakarya Karasu limanı yakınlarına demir atmıştı. Gemi 22 Haziran'da Rusya Novorossisk'ten demir aldıktan sonra Azak Denizi'nde vericilerini kapatmıştı.
BBC'nin araştırması geminin önce Berdyansk limanına ve oradan Türkiye'ye gittiğini ortaya çıkardı. Berdyansk kenti Ukrayna'nın güneyindeki Zaporizhzhia bölgesinde Azak Denizi kıyısında bulunuyor.
Geminin kentten ayrılışı, Rusya'nın Zaporizhzhia bölgesine atadığı vali Yevhen Balytskyi tarafından Telegram üzerinden duyurulmuştu. Balytskyi 7 bin ton tahılın "dost ülkelere" doğru yola çıktığını açıklamış, limanın etrafındaki deniz mayınlarının temizlendiğini ilan etmiş ve "geminin güvenliğinin Rusya'nın Karadeniz Donanması tarafından sağlanacağını" belirtmişti.
Geminin donanma eşliğinde kentten ayrılışının videosu birden fazla Kremlin yanlısı Telegram hesabında da paylaşılmıştı. Reuters'a konuşan geminin sahibi Kazakistan merkezli KTZ Express şirketi, geminin Rus bir şirket tarafından kiralandığını söyledi. Şirket, taraflarla görüşme halinde olduklarını ve uluslararası yaptırımlara uyacaklarını açıkladı.
HAZIRIZ MESAJI
Rusya Savunma Bakanlığı, Rus kuvvetleri tarafından kontrol edilen Ukrayna limanları Berdyansk ve Mariupol'dan tahıl sevkiyatlarına yeniden başlamaya hazır olduklarını iletmişti.
Kiev, Rusya'yı Ukrayna tahıllarını çalmak ve Türkiye dâhil üçüncü ülkelere satmakla suçluyor. Rusya ise bu iddiaları reddediyor. Kremlin bu gemiyle, kontrollerindeki bir bölgeden normal bir ihracat yapıldığını savunuyor.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ise 23 Haziran'da yaptığı açıklamada, "Biz Ukrayna'nın malının gayrı meşru olarak uluslararası piyasada satılmasına da karşıyız, Türkiye'de de satılmasına müsaade etmeyiz" demişti.
Batılı ülkeler Rusya'yı, Ukrayna'nın tahıl ihraç etmesini engelleyerek küresel gıda krizine neden olmakla suçluyor. Moskova ise Batı'nın yaptırımları neden gösteriyor. Türkiye, tahıl koridoru için bir süredir arabuluculuk yapmaya çalışıyor.