Korona günlerinde en alttakiler
UĞUR ŞAHİN
ugursahin@birgun.net @ugur_sahin2
Koronavirüs salgının yarattığı ekonomik ve sosyal tahribat büyük. Pandemiden en çok ekonomik açıdan dezavantajlı olan kişiler, işçiler ve sığınmacılar etkilendi. Onlar için “evde kalmak” bir lükstü.
Öyle ki İngiltere’de Ulusal İstatistik Ofisi’nin araştırmasına göre Covid 19 kaynaklı ölümler, yoksul bölgelerde daha fazla. Bir dönem ‘korkutucu’ oranda günlük koronavirüs ölümlerinin yaşandığı İspanya’da Barselona ve çevresinde bulunan işçi mahallelerindeki enfeksiyon oranı, varsıl bölgelerden yaklaşık yedi kat daha fazla. Brezilya’da virüs, en çok gecekondu mahalleleri ‘favela’larda hayatta kalabilmek için çalışanlar ile Amazon halkları üzerinde etkili oldu. ABD’de ise veriler, salgının daha çok Afro-Amerikanların yaşadığı mahalleleri vurduğunu gözler önüne serdi. Daha pek çok örnek sıralayabiliriz.
Türkiye’de de tablo farklı değil… Örneğin vakalar, “Türkiye’nin Vuhan’ı oldu” denilen İstanbul’un Bağcılar, Esenler ve Bayrampaşa ilçesinde yoğunlaştı. Bu üç ilçenin de ortak özelliği herkesin malumu… Megakentteki 39 ilçenin gelir sıralamasında Esenler 32’nci, Bağcılar 28’nci Bayrampaşa ise 25’nci sırada. Ülkedeki durum bununla da sınırlı değil. Kısıtlı veri olsa da Kocaeli ve Zonguldak gibi işçi sınıfının yoğun olduğu kentlerde de salgının boyutunun yüksek olduğu bilinen bir gerçek. Bunun arka planında, iktidarın “üretim devam edecek” stratejisi yatıyor. Salgınla karşı karşıya bırakılan emekçiler, sağlıkları ile işleri arasında tercih yapmaya zorlandı. Ülkenin ekonomik durumunu düşününce tercih edilenin sonucunu kestirmek pek de zor değil. Buna bir de daha bir dar alanda kalabalık nüfusla bir arada yaşam ve sunulan desteklerin yetersizliği eklenince ‘tablo’ daha net bir hal alıyor.
YAZI DİZİSİNDE NELER VAR?
► Almanyalı gazeteci Günter Wallraff’ın ‘En Alttakiler’ kitabı, yazı dizimizin adına ilham verdi. Yazı dizimizin detayları şu şekilde:
► Covid-19’a yakalanan fabrika işçilerinden tekstil işçilerine, inşaat işçilerinden moto kuryelere kadar ‘en alttakiler’ yaşadıklarını aktardı.
► Koronavirüs korkusuna rağmen çalışmak zorunda olan, “evde kalamayanlar” ın hikâyesini derledik. Bu süreçte yapılan sosyal yardımları Dr. Denizcan Kutlu gazetemize değerlendirdi.
► Türkiye’den ve dünyadan çalışmak zorunda olanlar ve göçmenler yaşadıklarını en çarpıcı detaylarıyla aktardı.
► Salgının neden yoksul semtlerde daha etkili olduğunu ve salgının kentlere etkisini Kanada York University’den Prof. Dr. Roger Keil, ODTÜ’den gazetemiz yazarı Prof. Dr. Tarık Şengül ve Berlin Humboldt Üniversitesi’nden Doç. Dr. Tuba İnal Çekiç ile masaya yatırdık.
► Koronavirüs neden yoksulları vurdu? Bu soruya yanıt aramak için Portekiz’den Doç. Dr. Luis Capucha, İtalya’dan Prof. Dr. David Benassi, Almanya’dan Prof. Dr. Markus Promberger, İngiltere’den Dr. Matthew Donoghue ve Avusturya’dan Prof. Dr. Yuri Kazepov ile görüştük. Uzmanlar süreci tüm ayrıntılarıyla aktardı.
► Ülkenin sosyal bilimler literatürüne eşsiz eserler kazandıran Prof. Dr. Taner Timur, ‘koronavirüs krizini’ değerlendirdi.
► BirGün Washington muhabiri Ömür Şahin Keyif de Monthly Review dergisinin editörü John Bellamy Foster ile salgını ve bundan sonrasını konuştu.
İyi okumalar
1. gün
► Görülmeyen emek
► Kapitalizmin kurbanlarıyız
► Koronavirüs günlerinde engelli olmak
2. gün
► Virüs ile ekmek parası arasında sıkıştık kaldık
► 40 yıl vergi verdiğim devlet bana bir ay bile bakamadı
► ‘Sosyal yardım’ girdabı
3. gün
►Önlem diyoruz ‘takdir-i ilahi’ yanıtını veriyorlar
►Fatura da kira da birikti ödeyecek gücüm kalmadı
►Şantiyede ölen Oğuz’un nişanlısı Gurbet: Onların canına kast ettiler
►Aşıdan önce varsıl ülkeler mi yararlanacak?
4. gün
► Kölelik yenildi ancak 'mirası' hâlâ mevcut
► Virüsten değil cezadan korktuk
5. gün
► Prof. Dr. Taner Timur: Yurttaşın ‘imdat’ çığlığı virüsten hızlı yayılabilir
6. gün
►Kentler savunmasız
►‘En alttakilerin gözden çıkarıldığını gördük’
►Evde kalmak sınıfsal bir ayrıcalık
►Hiç ‘normalleşmeyenler’ anlattı: Eldiven ve maskem vardı ama korumadı
7. gün
►Salgın eşit etkilemiyor
