Koronavirüs gıda güvenliğini hatırlattı

Koronavirüs salgının yarattığı ekonomik tahribat tüm sektörleri endişelendirmeye devam ediyor. Ancak bu sektörlerden özellikle tarım, ülkenin güvenliğini dahi riske atabilecek kadar önemli. Ali Ekber Yıldırım gibi konunun uzmanı isimler salgına karşı tarımı koruyan acil bir önlem alınmazsa Türkiye’nin kısa sürede kıtlık tehdidiyle yüz yüze kalınabileceği uyarısını yapıyor. Çiftçi-Sen ise yayımladıkları bildiriyle halk için değil sermaye için tarım politikalarının salgınla beraber iflas ettiğini söylüyor. Konuyla yakından ilgili ekonomist Prof Veysel Ulusoy ise Cumhuriyet Gazetesi’ndeki dünkü köşesinde gıda stoğunun risk oluşturacağı uyarısında bulundu.

Tüm bu uyarılar dikkate alındığında Türkiye’nin özellikle son 17 yılında tarımda dışa açılan politikaların iflas ettiği anlaşılıyor. Tarımın toplam gelirden aldığı payın azaldığı bu yıllarda sektörün organizasyonu da değişti. Küçük çiftçiliğin yerine gelen büyük sermaye grupları temel olarak halkın ihtiyacı olanı değil, yurtdışına da pazarlanabilir olanı üretmeyi tercih etti. Bunun sonucunda tarımda avakado, ahududu, ananas gibi ürünlerin üretimi artarken hayvancılıkta da kaynaklar yengeç, salyangoz vb. ihraç ürünlerine yöneldi. Hükümet mercimek, nohut gibi ürünleri ucuza geliyor diyerek ithal etmeyi tercih ederken, bu durumu eleştirenlere “ihracatımız da artıyor” diye cevap verdi.

Ancak koronavirüs salgınıyla beraber gıda güvenliğinin ne kadar hayati olduğu daha net anlaşılmış durumda. Zira dış ticaret neredeyse durmuş durumda. Tarımda ithal kalemlerinin nasıl üretileceği bir yana ihracata yönelen kaynakların durumu da belirsizliğini koruyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden yola çıkarak halkın en çok tükettiği ürünlerin ve yurtdışına ihraç edilen ürünlerin değişimini derledik. Verilere göre kivi üretiyor, bu ürünü ihraç ediyor ancak kuru soğanı ithal ediyoruz. Ahududu ve çilek üretimi ihracat nedeniyle 18 yıl öncesinin 3 katına çıkmış durumda. Bu süre içinde avakado üretimi 8 katına, kivi üretimi ise yaklaşık 30 katına çıkıyor. Buna karşılık nüfus artmasına rağmen temel tüketim malları olan kuru soğan, patates, nohut mercimek gibi ürünlerde üretim azalıyor ve ithalat tercih ediliyor.