‘Kötü zamanda mezun olanlar’ anlattı: Kasiyerlik için yaşım çok büyükmüş

Ekonomik krizin etkisi büyümeye devam ediyor. Yükselen fiyatların, artan yoksullaşmanın yanında işsizlik de özellikle gençler arasında hızla artıyor. TÜİK’in açıkladığı verilere göre 5 milyon genç üretim dışında yer alıyor. Bu gençlerin önemli bir bölümünü ise kadınlar oluşturuyor. Son olarak, Bağımsız Sağlık-Sen’in raporu genç işsizliği ile ilgili acı tabloyu bir kez daha gözler önüne serdi. Raporda, 4 işsizden birinin üniversite mezunu olduğu ifade edildi. Biz de diplomalı işsiz gençlerle yaşadıklarını konuştuk. Kimi çareyi yüksek lisansa yönelmekte buluyor. Kimi alan değiştiriyor. ODTÜ felsefe mezunu 2 yıldır iş arayan Zeynep Nisan Şahin ise henüz 27 yaşında fakat kasiyer olmak için yaşının çok büyük olduğunu ‘öğrendiğini’ söylüyor.

Kasiyer olmak için yaşım büyükmüş

ODTÜ felsefe mezunu Nisan Şahin iki yıldır kalıcı bir işi olmadığını söyleyerek yaşadığı süreci şöyle anlatıyor; “ODTÜ’de felsefe bitirdim. Yaklaşık iki yıldır işsizim. Bu süre zarfında formasyon aldım. Geçici işlerde çalıştım. Uzun bir süredir de kalıcı iş arıyorum. Analitik, Mantık ağırlıklı ciddi bir felsefe eğitimi aldım. Okulumuzun eğitim dili İngilizce malum. Dolayısıyla oldukça iyi bir İngilizcem de var. Sık duymaya başlamışsınızdır. Bir yabancı dil yetmiyor. Bu ülkede yüksek bir yerlerde tanıdıkları olmayanlara anadillerini bile düzgün kullanmamak yetebiliyor oysaki… Sürekli ve kalıcı iş aramanın yanı sıra, Harçlığımı çıkarmak için ara sıra kalıcı olmayan işlere de başvuruyorum. Geçenlerde yine boş kalmamak için bir AVM içerisinde bir firmada kasiyerlik başvurusunda bulundum. Ve aldığım yanıt şu oldu: “Bizim iş için yaşınız çok büyük. Biz daha çok 95 doğumlular ve altıyla çalışıyoruz.” Bakın, 27 yaşındayım ve yaşım kasiyer olmak için çok büyükmüş, üstelik kalıcı iş ararken de “küçük” sayılıyorsunuz.

Tecrübe ve kriz bahanesi

ODTÜ makine mühendisliği mezunu Atakan Çelik iseEkonomik kriz gerekçe gösterilerek pek çok iş yeri için başvuru aşamasına dahi geçilemediğini söyleyerek şöyle konuşuyor: “ODTÜ makina mühendisliğinden geçen yıl mezun oldum ve 6 aydır işsizim. Benim dönemimden birçok arkadaşım da benim gibi aylarca işsiz kaldı ve çoğu halen iş arıyor. Yeni mezunlara teklif edilen işler genelde düşük ücret ve karşılığı alınamayan ekstra mesaileri içeriyor. Daha makul bir seçenek arayışında olan benim durumumdaki mezunlar için ‘iş beğenmeme’ diye bahsedilen durum oluşuyor. Üstelik yaz aylarından beri şirketler küçülmeye gidiyor. Böyle olunca kalan makul seçenekler için ise sayıları sürekli artan tecrübeli işsizlerin sayısı da durumu daha da zor bir hale sokuyor. Ekonomik kriz gerekçe gösterilerek pek çok iş yeri için başvuru aşamasına dahi geçemiyoruz.”

“Kötü zamanda mezun oldunuz”

Yıldız Teknik Üniversitesi Harita mühendisliği mezunu olan Ezgi Tekin ise hem kendisinin hem de arkadaşlarının yaşadıklarını şöyle anlatıyor: “7 aydır kalıcı bir işte çalışamıyorum. Mesleğime dair çeşitli işlerde çalıştım. Bulabildiğim işleri hep arkadaş çevrem sayesinde buldum. Bir yere özgeçmiş göndererek bir işe ulaşamıyoruz.  Maddi olarak beklentimiz minimum olsa bile zar zor bulabildiğimiz işlerde operatörlükten ileri gidemiyoruz. Sunulan işlerin nitelikli olmayışı henüz çalışma hayatında yeni olan bizleri kendimizi sorgulamaya itiyor. İş bulma sürecinde kendimizi daha görünür kılmak ve bu zorlu süreci biraz daha ertelemek için birçok yolu deniyoruz. ‘Sektör çok kötü’, ‘çok kötü zamanda mezun oldunuz’ cümlelerini duymaktan ileriye gidemiyoruz. Ben kendi hedefim olduğu için yüksek lisansa başladım ama pek çok arkadaşım iş bulma umuduyla ya alan değiştirmek ya da yeni iş olanakları için yüksek lisansa başvuruyor ama bu da çare değil ki…”

Bilim insanı olmak isteyemez miyim?

Boğaziçi Moleküler Biyoloji ve Genetik mezunu T.S ise, temel bilimlerden mezun, bilim insanı olmak isteyen kendisi gibi pek çok genç olduğunu söylüyor ve ekliyor: “Aslında henüz birkaç aydır işsizim. Temel bilimlerden mezun olunca genel olarak bu ülkede iş bulma sorunu yaşıyorsunuz zaten. Halbuki aileniz, hocalarınız size bilim insanı olmanız için katkılar sunuyor. Siz kendinizi bu alanda geliştiriyorsunuz. Ama mezun olduktan sonra, hastaneler biyologları işe almıyor. Teknik meslek okullarının yeterli olduğunu düşünüyor. Global şirketler Türkiye’de genel olarak pazarlamacı ya da satış yapacak insan arıyorlar. ARGE ya da üretim alanı açmıyorlar. Yani bilim insanı olmak üzere çıktığınız yolculukta size pazarlamacılık teklif ediliyor. Buna evet derseniz iş bulma olanağı karşınıza çıkıyor belki. Belki o da çıkmıyor.”