Enerji kavgasının ipleri gerdiği D. Akdeniz havzasında bu kez de Libya ile Mısır arasında sınır gerilimi çıktı. Kahire'nin deniz sınırlarının belirlenmesine yönelik çıkartılan kararnameye Trablus'tan 'reddediyoruz' tepkisi.

Kriz kararnamesi
Kahire ve Atina arasında 2020’de enerji anlaşması imzalanmıştı. (Fotoğraf: AA)

DIŞ HABERLER SERVİSİ

Doğu Akdeniz’de bu kez Libya ile Mısır arasında deniz sınırı anlaşmazlığı nüksetti. Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es Sisi'nin Ankara ile Trablus arasında 2019'da imzalanan deniz yetki alanlarında hak iddia eden başkanlık kararnamesi gerilime neden oldu.

İki parçalı Libya’da Trablus merkezli yönetim Kahire’nin 11 Aralık'ta batı deniz sınırlarını belirlediğini duyurduğu Cumhurbaşkanlığı kararını tanımadığını açıkladı. Sisi yönetiminin söz konusu kararının Libya'nın kara suları ve kıta sahanlığını ihlal ettiği belirtilen açıklamada, "Mısır'ın belirlediği sınırlar tek taraflı olarak ilan edildiği için uluslararası hukuka göre adaletsiz" ifadelerine yer verildi.


SİSİ KARARNAMESİ

Açıklamada, Birleşmiş Milletler (BM) sözleşmesi ve uluslararası hukuk ilkelerine göre, "iki komşu ülke arasındaki deniz sınırlarının, her iki tarafın çıkarlarını garanti eden ve eşitlik ilkesine saygı duyulan müzakerelerle varılan bir anlaşma ile belirlenmesi gerektiği" vurgulandı.

Libya'nın uluslararası hukuk çerçevesinde Mısır'ın söz konusu kararını 'tümüyle reddettiği' kaydedilen açıklamada, Mısır hükümetine deniz sınırlarının belirlenmesi konusunda Libya Ulusal Birlik Hükümeti ile müzakere başlatma çağrısı yapıldı.

ENERJİ KAPIŞMASI

Sisi'nin Libya-Türkiye mutabakatının belirlediği bölge üzerinde hak ilan eden anlaşma 13 Aralık’ta yürürlüğe girmişti. Kararnamede "Mısır'ın karasularının sınırları Mısır-Libya kara sınırının 1 numaralı noktasından başlayarak 12 deniz mili mesafe boyunca 8 numaralı noktaya ulaşır ve böylece Mısır'ın batı deniz sınırı 8 numaralı noktadan kuzey yönünde başlar" ifadeleri yer aldı. Zengin hidrokarbon yataklarına sahip Doğu Akdeniz havzasında sınırdaş ülkeler; İsrail, Lübnan, Suriye, Türkiye, Libya, Mısır, Yunanistan, Güney Kıbrıs, Filistin arasında ciddi anlaşmazlıklar var. Hemen her ülkenin bir diğeriyle sınırları çakışıyor.

Enerji denkleminde Türkiye Libya’daki Trablus yönetimiyle hareket ederken İsrail, Mısır ve Yunanistan ise birlikte hareket ediyor. Mısır ve İsrail Doğu Akdeniz’in derinliklerindeki gazı çıkarıp kullanmaya ve satmaya başlarken Türkiye ise yeni yeni sondaj çalışmaları başlatmış durumda. AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile dönemin Libya Ulusal Hükümeti Başkanlık Konseyi Başkanı Fayiz es-Serrac arasında 27 Kasım 2019’da imzalanan deniz yetki alanlarını kapsayan anlaşma sonrası bölgede yeni bir denklem ortaya çıktı. Buna karşı benzer bir anlaşma da Kahire’de Yunanistan ve Mısır arasında 6 Temmuz 2020 tarihinde imzalandı. İsrail ile Lübnan arasındaki anlaşmazlığı sona erdiren deniz sınırı anlaşması ise ABD’nin arabuluculuğunda ekim ayında imzalanmıştı.