Krizde diplomasi turu
Politika Servisi
Doğu Akdeniz’de Ankara ile Atina arasında tırmanan gerilim üzerine AB dışişleri bakanları toplandı. Atina hükümeti yaptırımda ısrarcı olurken Çavuşoğlu, “Yunanistan’ın aklı selim davranması lazım” dedi.
Doğu Akdeniz’de Türkiye ile Yunanistan arasındaki tansiyon giderek yükseliyor. Kriz, Avrupa Birliği’ni (AB) de harekete geçirdi. AB ülkelerinin dışişleri bakanları son gelişmeleri ele aldı.
Kıbrıs ile Girit adaları arasında önceki gün Yunanistan ve Türkiye donanma gemileri arasında yaşanan olayla ilgili Yunanistan kaynakları ise Reuters’a konuştu ve iki geminin küçük bir çarpışma yaşadığını, olayın bir kaza olduğunu ifade etti. Reuters’a konuşan bir Yunanistanlı yetkili, Türkiye’nin Oruç Reis gemisinin Yunanistan donanmasına ait gemiler tarafından bir süredir takipte tutulduğunu hatırlattı. Önceki gün Yunanistan gemisi Limnos’un Oruç Reis’e yaklaştığı, bu sırada önünün Türkiye donanmasına ait Kemal Reis tarafından kesildiği belirtildi. Kaynak, Limnos’un bir çarpışmayı önlemek adına dümen kırdığını ancak Limnos’un burnunun Kemal Reis’in arka bölümüne çarptığını ifade etti ve “Olay bir kazaydı” dedi. Yunan kaynak Limnos’un hasar görmediğini belirtti. Limnos’un daha sonra Fransa ile birlikte icra edilen müşterek askeri tatbikata katıldığı ifade edildi.
Türkiye’nin Oruç Reis gemisini sismik arama çalışmaları için Doğu Akdeniz’e göndermesiyle Ankara ve Atina arasında başlayan deniz sınırı gerilimi, dün AB ülkelerinin dışişleri bakanlarının da gündemindeydi. Yunanistan’ın çağrısıyla olağanüstü toplanan AB Dışişleri Bakanları, son gelişmeleri görüştü. Toplantı çağrısı yapan Atina hükümeti, AB’den net bir yaptırım kararı almasını istedi. Ankara ise Türkiye’nin bölgede ‘oldu bittiye’ izin vermeyeceğini, AB’nin alacağı her türlü yaptırım kararıyla Doğu Akdeniz’de sismik arama yapan Oruç Reis gemisine yönelik her türlü müdahaleye karşılık vereceği açıklamasında bulundu.
AB İLİŞKİSİNİ DEĞERLENDİRMELİ
Avusturya Dışişleri Bakanı Alexander Schallenberg, ABD’li mevkidaşı Mike Pompeo ile birlikte bir basın toplantısı düzenledi. Schallenberg, Doğu Akdeniz’de tansiyonun yükselmesiyle ilgili açıklamalarda da bulundu. Schallenberg, “Şunu söyleyebilirim ki Avusturya bu tehlikeli ve çok kısa bir sürede tırmanma ihtimali olan olaylardan dolayı çok endişeli” dedi. Avusturyalı yetkili, “Doğu Akdeniz’de bazı ülkelerin hamleleri yüzünden Avrupa Birliği, Türkiye ile ilişkisini yeniden değerlendirmeli” ifadesini kullandı. Alman Hükümet Sözcüsü Steffen Seibert ise Doğu Akdeniz’de taraflara gerilimi düşürmeleri çağrısında bulundu.
‘KARŞILIĞINI ALIRLAR’
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da Bern’de İsviçreli mevkidaşı Ignazio Cassis ile ortak basın toplantısı düzenledi. Çavuşoğlu, “Yunanistan’ın aklı selim davranması lazım. Oruç Reis gemimizi taciz etme gibi girişimlerde bulunmasın. Karşılığını alır” açıklaması yaptı. Bakan Çavuşoğlu, “Fransa’nın da Doğu Akdeniz’de gerginliği artıracak adımlardan kaçınması gerektiğini” söyledi. Çavuşoğlu, İsviçre’nin arabuluculuk teklifinde bulunduğunu ve teklifi prensipte kabul ettiklerini söyledi.
‘KARŞILIKSIZ KALMAYACAK’
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ve TSK komuta kademesi Oruç Reis araştırma gemisine refakat eden askeri gemilerin komuta edildiği Donanma Komutanlığı’nda incelemelerde bulunması dikkat çekti. Akar, Doğu Akdeniz’de faaliyetlerini sürdüren Oruç Reis’e refakat eden gemilerdeki görevli unsurlarla görüştü. Bakan Akar, “Bölgeyle alakası olmayan bir müttefikimizin Doğu Akdeniz’de askeri varlığını güçlendireceğine yönelik açıklaması müttefiklik ruhuyla bağdaşmıyor. Gemilerimize yapılacak herhangi bir müdahale karşılıksız kalmadı, kalmayacak. Bu konuda kararlı olduğumuzu herkesin bilmesini istiyoruz” açıklamasını yaptı.
ÇALIŞMA SÜRECEK
AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Doğu Akdeniz’de Yunanistan’la yaşanan gerilimle ilgili konuştu. AB Konseyi Başkanı Charles Michel ve Almanya Başbakanı Angela Merkel’le görüştüğünü belirten Erdoğan, “Kemal Reis gereken cevabı verdi. En ufak saldırıyı cevapsız bırakmayız” dedi.
Erdoğan, şöyle devam etti:
“Ayın 23’üne kadar Oruç Reis çalışmalarını sürdürecektir. Sayın Merkel ile bunları konuştuk. Kendisinin bizden ricası, ‘bu işi yumuşatıp daha korumacı bir anlayış içinde süreci geliştirelim’ dediler. Mutabık kaldık.”
ABD’LI SENATÖRLERDEN YAPTIRIM ÇAĞRISI
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias ile Atina'da gerçekleştireceği görüşme öncesinde ABD'li iki senatör, Pompeo'ya mektup yazdı. Senatörler, Doğu Akdeniz'de yetki alanı tartışması üzerinden yaşanan gerginlik nedeniyle Türkiye’ye Avrupa Birliği (AB) ile birlikte yaptırım uygulanması çağrısında bulundu.
ABD Senatosu Dış İlişkiler Komitesi Üyesi Bob Menendez ile ABD Senatosu Devlet, Dış Operasyonlar ve İlgili Programlar Tahsisat Alt Komitesi Üyesi Chris Van Hollen tarafından kaleme alınan mektupta, Ankara’nın Doğu Akdeniz'de Oruç Reis isimli sismik araştırma gemisiyle doğalgaz ve petrol arama faaliyetleri yürütmesi ‘provokatif’ bir eylem olarak nitelendirildi.
Pompeo'nun daha önceki "Hiç kimsenin, Türkiye’nin yasadışı sondaj yapmasına izin vermeyeceğiz" açıklamalarına atıfta bulunulan mektupta, Pompeo’dan bu açıklamaya uygun davranarak Türkiye'nin gemilerini "Yunanistan’ın Münhasır Ekonomik Bölgesi'nden çekmesi" ve sorunu uluslararası hukuk kapsamında çözmesi için hükümete çağrıda bulunması istendi.
İki Demokrat Partili senatörün mektubunda Türkiye’nin "provokasyonlarına ve Doğu Akdeniz’deki yasadışı faaliyetlerine karşı verilecek yanıt için" ABD'nin AB ile birlikte "derhal çalışmaya" başlaması talep edildi.