Krizden çıkış için 5 senaryo
Cumhurbaşkanı Said’in tüm yetkileri tek elde topladığı Tunus'ta Ennahda ve Tunus’un Kalbi partileriyle bazı kurumlar hakkında soruşturmalar başlatıldı. Krizden çıkmak için beş senaryo dillendirilmeye başlandı.
Umut Deniz AYDIN
Tunus'ta Cumhurbaşkanı Kays Said'in hükümeti ve parlamentoyu feshetmesinin ardından İslamcı Ennahda ve Tunus'un Kalbi partileri ile bazı devlet kurumları hakkında soruşturmalar başlatıldı. Tunus İlk Derece Mahkemesi Başsavcısı Muhsin ed-Dali, resmi ajansı TAP'a Parlamento’nun en büyük birinci ve ikinci partileri olan Ennahda ve Tunus'un Kalbi partileri ile Tunus Yaşamı Derneği hakkında "seçim kampanyası için dış kaynak temin etmek ve seçim kampanyasını finanse etmek için kaynağı bilinmeyen fonları kabul etmek" suçlamalarıyla soruşturma açıldığını belirtti.
YOLSUZLUĞA BULAŞAN İSİMLERE UZAKLAŞTIRMA
Başsavcı, Hakikat ve Haysiyet Komisyonu hakkında "dolandırıcılık" şüphesiyle, Yolsuzlukla Mücadele Ulusal Heyeti ile ilgili fonların kötüye kullanıldığı şüphesiyle soruşturma başlatıldığını ifade etti. Yolsuzlukla Mücadele Ulusal Heyeti, “14 Ocak Yasemin Devrimi” ile başlayan yolsuzluk ve rüşvetle mücadele çalışmaları neticesinde 24 Kasım 2011'de kurulmuştu.
Hakikat ve Haysiyet Komisyonu, Tunus'ta 2011 yılında devrimle görevden uzaklaştırılan Zeynelabidin bin Ali rejimi ve öncesinde devlet tarafından mağdur edilenlerin haklarının iadesi, sorumluların cezalandırılması ve "ülkenin tarihiyle barışması" amacıyla 2013'te kurulmuştu.
Dali, ayrıca Tunus Hava Yolları Kurumu hakkında da İlyas Menkibi döneminde uçak motorlarının satın alınmasıyla ilgili "yolsuzluk" şüphesiyle soruşturma başlatıldığını belirtti. Tüm yetkileri elinde toplayan Cumhurbaşkanı Said üst düzey devlet yetkililerini görevden almayı da sürdürüyor. Ülkede akşam saatlerinde sokağa çıkma yasağı da ilan edildi.
İSLAMCI ENNAHDA İTTİFAK ARAYIŞINDA
Müslüman Kardeşler’in Tunus kolu Ennahda ise ittifak ve uzlaşma arayışında. Örgütten yapılan açıklamada, "Cumhurbaşkanı, Meclis ve hükümet de dahil olmak üzere tüm siyasi ve toplumsal güçleriyle Tunus halkına ciddi bir diyalog çağrısında bulunuyoruz" denildi. İhvan'ın Tunus kolu Ennahda yöneticileri Said'in kararlarına karşı destekçilerine sokağa çıkma çağrıları yapmış ancak bu çağrılar yeterli karşılık bulmamıştı. Öte yandan Tunus Dışişleri Bakanı Osman el Cerendi ise Türkiye, Fransa, İtalya, Almanya, Avrupa Birliği (AB) ve Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiserliği'nden yetkililerle görüşerek tedbirlerin geçici olduğunu açıkladı.
ÜLKENİN GELECEĞİNE DAİR OLASI SEÇENEKLER
Ülkede siyasi kriz devam ederken Tunuslu akademisyen Eya Jrad, Middle East Eye sitesine yazdığı yazıda ülkenin geleceğine ilişkin yaşanabilecek senaryoları şu şekilde:
1. Cumhurbaşkanı Said oldukça güçlü olan Tunus Genel İşçi Sendikası’nın da baskısıyla Tunus Ulusal Diyalog Dörtlüsü bir arabuluculuk süreci başlatmaya mecbur kalabilir. Diyalog sürecinde başlıklar genel sorunlar, anayasa değişiklikleri ve seçim yasası olabilir.
2. Parlamentoyu kapatmak üyelere engel değil. Anayasanın 51. maddesine göre olağanüstü durumlarda Meclis herhangi bir yerde toplanabilir veya uzaktan oylama yapılabilir.
3. Said mevcut ittifaklar ile anayasanın belirli bölümlerini askıya almayı, parlamentoyu feshetmeyi ve erken seçim kararnamesi çıkarmayı görüşebilir. Bir başka opsiyon ise yeni seçim yasası için “2011 devrimi” sonrası olduğu gibi bir komisyon kurmak.
4. Protestocular ve karşıtları arasında şiddetin büyümesi ve bir iç savaş çıkması.
5. Tunusun bir otoriter rejime sürüklenmesi. Haber alma ve ifade özgürlüğünün kısıtlanması ihtimaller arasında.