Küçük yatırımcılar, birleşin!
Finansal piyasalarda söz sahibi olanlar hep “büyük oyuncular” olmuştur. Bunlar kurumsal yatırımcı, fon yöneticileri, hedge fon gibi farklı gruplara ayrılsalar da asıl para onlarda ve eleman, teknoloji vs. tüm imkânlara sahip oldukları için oyun kurucu olarak da bilinirler. Onlar alınca fiyat yükselir, satınca fiyat düşer. Bu arada, küçük yatırımcılar da bu oyunun kenarından kıyısından pay kapmaya çalışırlar. Büyük oyuncuların gözünde küçükler, okey masasındaki yancılar gibidir. Eğer isterlerse onlara çay ısmarlar, istemezlerse uzun süre, sadece oyunu seyrettirirler.
Fakat ilginç bir şekilde son zamanlarda “güçlerini birleştiren” küçük oyuncular, pahalı kıyafetler giyen, gökdelenlerin tepesinde oturan, milyarlarca doları “yöneterek” büyük paralar kazanan fon yöneticilerinin canlarını okuyorlar, milyarlarca dolar zarar etmelerine yol açıyorlar.
Belki siz de duydunuz. ABD’de bir hisse senedi üzerinden yapılan işlemler ortalığı toz dumana katıyor. Gelin ABD’de yaşanan bu oyunu burada özetleyelim. Okuyun bakalım borsalarda işlemler nasıl oluyormuş.
ABD’de “GameStop” adlı bir şirket var. Alışveriş merkezlerinde mağazaları olan bu şirket bilgisayar oyunları satıyor. Dijital platformların gelişmesini ve AVM’lerden alışveriş yapmanın azaldığını gören Melvin Capital adında bir hedge fonu bu şirketin hisselerini açığa satmaya başlıyor. Hem de yüklü miktarda. Sadece o değil, başkaları da açığa satış yapıyor. Açığa satış bir hissenin fiyatının düşeceğini tahmin eden ve o hisseye sahip olmayan kişiler tarafından yapılan bir işlemdir. Fiyatının düşeceğini umduğunuz hisseyi aracı kurumunuzdan (bir komisyon ödeyerek) ödünç alıp mevcut fiyattan piyasada satıyorsunuz. Beklentiniz gerçekleşir ve o hissenin fiyatı düşer ise, düşmüş olduğu ucuz fiyattan alıp, hisseyi ödünç aldığınız aracı kuruma iade ediyorsunuz. Sattığınız yüksek fiyat ile aldığınız düşük fiyat arasındaki fark da karınız oluyor. Fena fikir değil, değil mi?
Gamestop hisselerinin yüklü miktarda açığa satıldığını gören bir grup “küçük oyuncu”, bu durumu internet platformlarında paylaşıyor ve bu hisselerin fiyatını yükseltmek için alım yapmaya başlıyor. Çok sayıda küçük yatırımcı da almaya başlıyor. Onlar aldıkça fiyat yükseliyor. Fiyatın yükseldiğini gören ve açığa satış yapmış olan diğer oyuncular da pozisyonlarını kapatarak zararlarını sınırlamak için alım yapmaya başlıyor. Alan alana. Böyle olunca fiyat daha da yükseliyor. Fiyat yükseldikçe de açık pozisyonları olanlar hücum edip hisseyi almaya çalışıyorlar. Ve bir süre sonra bu hissenin fiyatı anormal seviyelere yükseliyor. Yazının yazıldığı saatlerde Gamestop hisse fiyatı yılbaşına göre %1700 artmış durumda. Kazançlar ve kayıplar çığ gibi büyüyor. Bu hisseyi açığa satmış olanların kayıplarının 5 milyar doların üzerinde olduğu tahmin ediliyor. Hatta bu fonlardan Melvin Capital batmasın diye 2 milyar doların üzerinde kaynak aktarılıyor.
Örgütlenen küçük yatırımcılar büyük fon yöneticilerine büyük maliyetler çıkarıyorlar. Yıllarca “finansal serbestleşmenin” şampiyonluğunu yapan, piyasalara müdahale edilmemesi gerektiğini söyleyen ve kendilerine açılmış olan alanda anormal servet biriktiren “büyükler oyuncular”, şimdi kaybedince, “nerede bu SEC (ABD’nin SPK’sı)” diye feryat figan ediyor.
ABD’li Demokrat Parti Senatörü E. Warren, “borsalar yıllardır hedge fonlarının, zengin yatırımcıların kendi kumarhaneleri gibiydiler, hep büyükler kazandı, küçükler bedel ödedi. Milyonlarca insanın faturalarını bile ödeyemedikleri bir dönemde borsaların çok artması, ekonominin gerçek durumunu yansıtmamaktadır” demiş. Açıklama, bu köşede okuduklarınız ile örtüşüyor: borsalarda oluşan fiyatların gerçeklikle bağı kopmuştur.
Unutmayın. Bir oyun oynanıyor ve sonucu da “oyuncuların gücü” belirliyor.