Yurttaş, gözden hormona, kanserden tansiyona, şekerden antidepresanlara varana dek yine pek çok ilaca ulaşmakta zorluk çekiyor. İlacını bulan yurttaş ise yüksek fark ücretleri ödeme ile karşı karşıya kalabiliyor.

Kur güncellendi ama sorun sabit
Fotoğraf: Depo Photos

Sibel BAHÇETEPE

Son gelen zamlara karşın halen piyasada hayati önem taşıyan kanser, tansiyon, kan, hormon, göz gibi çok sayıda ilaç ile HPV gibi bazı aşılar bulunamıyor. Eczaneden ilaç almak isteyen özellikle raporlu hastalar, yüksek fark ücretleri ile de karşı karşıya kalabiliyor. Yurttaşlar “Bu ekonomik koşullarda çıkan yüksek ilaç farklarını nasıl ödeyelim? “ derken; eczacılar ilaç sıkıntısının çözülemediğini ve sorunun giderek büyüdüğünü söyledi.

İlaçta son dönemde yaşanan sıkıntıların aşılması için, bayram öncesi ilaç fiyatlarında yeni düzenlemeye gidildi. İlaç fiyatlarına baz alınan avro kuru 6,29 TL’den 7,86 TL’ye çıkarıldı. Ancak piyasada halen ilaç sıkıntısı yaşanıyor.

BİN LİRAYI GEÇEN FARKLAR

Örneğin göz kuruluğu tedavisinde kullanılan bir kutu ilaçta, hastaya 300 TL’nin üzerinde bir fark bile çıkabiliyor. Bu ilaçların birçoğu raporlu olduğu için ve genellikle 3 ya da 6 aylık yazıldığı için bin ila 2 bin lira arasında fark ödemek zorunda kalınabiliyor. Eczacılar, bu durumun Sağlık Bakanlığı'nın ilaç fiyatlarına ödeyeceği rakamı belirlerken eşdeğer ilaç fiyatlarını baz alması olduğunu anlatarak “Bu ilacın eşdeğerini eczacı sistemden seçemiyor. Hasta fark çıkmayan eşdeğeri isterse de veremiyorsunuz” diye özetledi.

RAHATLAMA OLMADI

İstanbul Eczacı Odası Başkanı Şeker Pınar Özcan, piyasada halen bulunamayan çok sayıda ilaç olduğunu ve yurttaşların ilaçlara ödediği ilaç fiyat farkının da arttığına dikkat çekti. Özcan, “İlaç kur fiyatlarında yapılan değişikliğe ve son zamlara karşın ilaç temini ile ilgili de bir rahatlama olmuş değil. Ayrıca yurttaşların ilaçlara ödediği fiyat farkı da çok arttı. Özellikle tansiyon, kalp ilaçlarındaki farklar çok arttı, bu hastalar ilaçlarını almak istediklerinde daha fazla fark ödemek zorunda kaldı. Hasta parası varsa ilaca ulaşabilir, gittikçe daha çok fiyat farkı ödemek zorunda, bir yandan da eczacıların sorunları çözülmedi, eczacılar olarak yapıldı denilen düzenlemenin ekonomik anlamda asgari enflasyona karşı hiçbir değeri bizim açımızdan yok. Eczacı camiasında da tepki ile karşılandı” dedi.

KISIR DÖNGÜ

Bayram öncesi ilaç kur fiyatlarında değişikliğe gidildiğini anca bunun sorunu çözmediğini anımsatan Özcan, özetle şunları kaydetti:

“Ülkedeki ilaçların büyük çoğunluğu ithal, diğerlerinde de ham maddeye bağlıyız. Sıkıntı bu nedenle büyük bir ilaç kesiminde. Bir yandan da ilacı bulsanız bile daha fazla para fark ödüyorsunuz. Ya bulamıyorsunuz, bulursanız daha fazla fiyat farkı ödemek zorunda kalabiliyorsunuz. Böyle bir kısır döngü var. İlaç yok demek, sıfır demek değil aslında. Bazen tamamen yoktur, bazen de şöyle olur, o ilaçtan 100 hasta varsa 10 hastanın ilacı gelir, bu durum ilaç var anlamına gelmez. Sistemde var gözükebilir ama 90 hasta ilaca ulaşamamıştır.

Sıkıntılı bir duruma girdik aslında. Bazı ilaçlarda bazı firmalar artık şu yöntemi yapıyor: İlacı piyasaya vermiyor, sıkıntı oluşturuyor, gündem olduktan sonra devlet bir kısım ilaçlarda fiyat vermek durumunda kalıyor, sonra o ilaç piyasada oluyor, tam bir kısır döngü içindeyiz. İlaç Fiyat kararnamesi yeniden düzenlenmeli, bu şekilde bir ilaç fiyatının belirlenmesi yöntemi sistemi tıkıyor. Hiç kimse açısından kalıcı bir çözüm üretilemiyor, günlük bir şeyler yapılmaya çalışılıyor o da sistemin yaşamasını sağlamıyor, bu durum hasta açısından da eczacılar açısından da sıkıntılı. İlaç fiyat kararnamesinin artık komple değişmesi gerekir.”

DOLAR KURU SMA HASTALARINI DA VURDU

Dolar kurundaki artış, SMA hastası çocuklarını yurt dışında tedavi ettirmek için kampanya yürüten aileleri de olumsuz etkiledi. Osmaniye’de yaşayan ve 13 aylık kızları SMA Tip 1 hastası olan Hapurcuoğlu çifti de onlardan biri. Baba Bilal Hapurcuoğlu, “Hastaneden teklifi aldığımızda fiyat 1 milyon 825 bin dolardı. O zamanlarda dolar 14,5 liraydı, ama şu an 17 liranın üzerine çıktı. Bizim hastane teklifini aldığımızdaki rakamla şu anki rakam arasında 5 milyon lira oynuyor. Yani bizim hastane teklifini aldığımızda 26,5 milyon civarı bir şeydi, ama şu an 31,5 milyonun üzerine dahi çıktı hastane masrafı” dedi.

Kadirli ilçesinde yaşayan Sema ve Bilal Hopurcuoğlu çifti, SMA Tip 1 hastası 13 aylık kızları Sevgi’yi yurt dışında tedavi ettirebilmek için yardım topluyor. ANKA'da yer alan habere göre, valilik izinlerini 15 gün önce alan Hopurcuoğlu Ailesi, dolar kurundaki artışın kendilerini olumsuz etkilediğini söyledi. Baba Hapurcuoğlu, “Biz zamanla da yarışıyoruz. Çocuğumuzun 2 yaşından önce tedavi olması gerekiyor. Bugüne kadar pes etmedik, bundan sonra da zaten pes etmeyeceğiz" derken; anne Sema Hopurcuoğlu ise "Bebeğimin git gide zaman daraldığı için solunum sıkıntısı var. Doların artması bizim için çok sıkıntı oluyor" diye konuştu.