Kürtçe tiyatro oyunu oynatmak suç oldu

Işıl Çalışkan

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Şehir Tiyatrosu’nda ilk defa oynanması planlanan Kürtçe tiyatro oyununun gösterimine saatler kala Gaziosmanpaşa Kaymakamlığı tarafından yasaklanmasına tepki büyük.

İBB’nin salgın nedeniyle maddi sıkıntı yaşayan Mezopotamya Kültür Merkezi’nin (MKM) tiyatro grubu Yeni Yaşam Tiyatrosu’na (Teatra Jiyana Nû) destek vermek amacıyla Şehir Tiyatroları Gaziosmanpaşa Sahnesi’nin kapılarını açmasına engel çıktı. Kaymakamlığın yasaklamasının ardından ise İstanbul Valiliği, Kürtçe oynanacak Dario Fo’nun yazdığı ‘Bêrû’ (Yüzsüz) oyununda ‘terör örgütü propagandası’ yapılacağını ileri sürdü. Tiyatro oyunuyla ilgili soruşturma başlatan Valilik tarafından “Terör propagandası yapmak kanunlarımızda yasaktır” denildi.

HUKUKSUZ YASAK

‘Bêrû’nun 4 saat kala iptal edildiğini hatırlatan oyunun yönetmeni Nazmi Karaman BirGün’e konuştu. Oyunun 3 yıl boyunca 100’e yakın kez sahnelendiğini söyleyen Karaman, önceki gün Gaziosmanpaşa Sahnesi’ndeki hazırlıklarını yaptıklarını aktardı. Bir görevlinin kendisine “Aşağıda emniyetten gelen arkadaşlar var” dediğini belirten Karaman, polislerin bir tebligat getirdiğini vurguladı. “Oyun kamu güvenliğini bozma gerekçesiyle yasaklanmış!” diyen Karaman, sözlerini şöyle sürdürdü: “Uzun süre imzalamadım. Çünkü biz konuk bir ekibiz şaşkına döndük. Bir oyunun hukuksuz bir şekilde yasaklanması bizi de şaşırttı. Bu yasağın tek bir sebebi var, o da Kürtçe olması. Oyunun içeriği zaten belli. Yalnızca Kürtçe olması ve Şehir Tiyatroları’nın bünyesinde böyle bir oyunun gösteriliyor olmasından kaynaklanıyor.”

Nazmi Karaman​

SUDAN UCUZ BAHANELER

İBB Başkanı İmamoğlu ise yasağa ilişkin açıklamasında, Dario Fo’nun oyununun daha önce Devlet Tiyatroları’nca da sahneye konulduğunu hatırlatarak şunları dile getirdi: “Kürtçe bilen vatandaşlarımızın gidip izleyeceği bir oyunu oynatmak yasak, suç. Böyle bir şey olmaz. Devlet aklı, devleti yönetenlerin ortaya koyduğu bu akıldır. Yani o yönetenlerin orada ortaya koyduğu akıl, sudan ucuz bahaneler, geçersiz mesnetsiz bahaneler üretemez. O aklın; geçerli, akıllı, hukuka uygun ve kanunlara uygun bir şekilde hareket etme ve ortaya akıl koyma mecburiyetleri vardır.”

KÜRTÇE’YE VURULMUŞ DARBE

Oyuncular Sendikası’nın da aralarında yer aldığı 6 kurum da yasağa tepki gösterdi. Daha önce defalarca sahnelenmiş ve beğeniyle alkışlanmış olan Bêrû’nin yasaklanmasının kabul edilemeyeceği belirtilen açıklamada, “Bu yasaklama bu yüzyılda sanatın ve tiyatronun işlevinin anlaşılmadığının ifade ve sanatın üstünde uyarıcı gücünden korkulduğunun yansımasıdır. Bu anti-demokratik tavır sanatçıların ifade özgürlüğü ve kadim dillerden Kürtçenin kamusal görünürlüğüne vurulmuş bir darbe” denildi.