Kuryeyi kar değil kâr hırsı öldürüyor
Ülke kar altında kalsa da kuryelerin sipariş yetiştirme derdi bitmedi. Kaza riskinin çok arttığını belirten kuryeler prime dayalı sistemin öldürdüğünü söyledi. Bir kurye: “Kar yağınca ücretlerimiz düşüyor, ölüm riskimiz artıyor”
Deniz Güngör
Yoğun kar yağışları nedeniyle birçok ilde önlemler artırılırken, motokuryelerin çalışma koşulları da iyice ağırlaştı. Karlı yollara ve kötü hava koşullarına rağmen motokuryeler can havliyle sipariş yetiştiriyor. Kendileri için en büyük tehditlerden birinin hız baskısı olduğunu aktaran kuryeler bir yandan da işveren tarafından uygulanan mobbingin son bulmasını istiyor. Yemeksepeti Banabi’de çalışan bir motokurye, “Baskı yapmazsak önlem almıyorlar. Kara bir senaryonun içerisinde çalışıyoruz” derken, TÜMTİS Genel Başkanı Kenan Öztürk ise “Denetimsizlik nedeniyle arkadaşlarımız yaşamını yitiriyor” diye konuştu.
Baskı yapmazsak önlem alınmıyor
Yemeksepeti Banabi’de çalışan bir motokurye, yoğun kar yağışına rağmen hızlı teslimat yapmaya zorlandıklarını belirtti. Kötü hava koşullarında teslimat mesafesinin 500 metre ile 1 kilometre arasına düşürüldüğünü aktaran kurye şöyle konuştu: “Bu uygulamaya bizim baskılarımız sonrasında geçildi. Yine işçiler artık ‘Çok fazla kar var, teslimat yapamayız’ diyerek baskı uyguladığında depoları kapatıyorlar. Özellikle geçen sefer yaşanan fırtına sonucunda şirketimiz depoları kapatıp bunu kendi inisiyatifinde karar vermiş gibi gösterdi ancak biz bakanlık kararı çıkana kadar sallanarak motor kullandık ve şimdi de böyle oluyor.”
Kötü hava koşullarında işyerine gidemediklerinde kendilerine tutanak tutulduğunu aktaran işçi, “Bize eğer gel dedilerse gitmek zorundayız. Geçen sene yağan karda 2 gün depoları kapadılar ancak biz depolarda oturduk çünkü şirkette en ufak bir güneş açmasında ve azıcık kar erimesinde hemen çalışmaya başlasınlar görüşü olduğu için bizi depolarda istiyorlar. İşçilerin sağlığından ziyade kârlarını düşünüyorlar” ifadelerini kullandı.
Lastikler kalitesiz yollar kaygan
Yemeksepeti Banabi’de emekçilerin kullandığı motorların lastiklerinin kalitesiz olduğunu belirten işçi, “Yer ufacık donduğunda bile kayma ihtimalimiz yüksek. Ben bizzat yerde kar yokken bile kalitesiz lastikler nedeniyle düştüm” diye konuştu.
İşçi son olarak şunları söyledi: “Her yıl ağır çalışma şartları nedeniyle yüzlerce motokurye arkadaşımız hayatını kaybediyor. Kötü havalarda yavaş sürdüğümüz için teslimat süremiz artıyor ve alacağımız prim düşüyor. Bizler prim sistemiyle beraber ‘Ne kadar çok sipariş teslim ederseniz o kadar çok kazanırsınız’ algısının motokuryeleri öldürdüğünü düşünüyoruz. Kar yağımca ücretlerimiz düşüyor ölüm riskimiz ise artıyor. Kara bir senaryonun içerisinde çalışıyoruz.”
Sendikalaşma engelleri kaldırılmalı
Motokuryelerin baskı altında çalıştığını vurgulayan TÜMTİS Genel Başkanı Kenan Öztürk ise şu değerlendirmede bulundu: “Motokurye alanı esnek, kuralsız çalışmanın ve baskının hâkim olduğu bir yer. Çalışma Bakanlığı’nın da bu alandaki denetimsizliği söz konusu. Bu denetimsizlik nedeniyle bu alanda hayatını kaybeden onlarca işçi arkadaşımız var. Bu insanlar 11-12 saat çalıştırılıyor. Bunun üzerine de kötü hava koşullarının olduğu zamanlarda da şirketler teslimat yapmaları için baskı uyguluyor. Dışarıda kar ve buz varken çalışmaya zorlanıyorlar, bu insanlar ölüme gönderiliyor. Koşullara karşı herhangi bir önlem alınmıyor ve işçiler bu koşullarda çalışamayacağını söyleyince işten çıkarmakla tehdit ediyorlar. Bu nedenle bu alandaki sendika düşmanlığının arkadaşlarımızın hakları için son bulması lazım ve işverenlerin bu kölelik dayatmasından vazgeçmesi gerekiyor.”