Levent Özçağatay: Boris Johnson'ın başbakanlığı parlamento tarihine bir leke olarak geçecek

İngiltere Başbakanı Boris Johnson'ın iktidardaki Muhafazakar Parti liderliğinden istifa edeceği ve sonbaharda yapılacak parti başkanlığı seçimine kadar başbakan olarak devam edeceği bildirildi.

İngiliz basınında yer alan haberlere göre, Başbakan Johnson, bugün parti liderliğinden istifa edecek.

Johnson'ın liderliğini yaptığı iktidardaki Muhafazakar Parti içerisinde yeni bir liderlik yarışı başlayacak ve parti ekim ayında yeni liderini seçecek.

Başbakanlık Ofisi 10 Numara'dan bir sözcü de Johson'ın bugün açıklama yapacağını belirtti.

Levent Özçağatay, istifası konuşulan Boris Johson'ın durumu hakkında BirGün'e değerlendirmelerde bulundu.

Özçağtay'ın değerlendirmeleri şöyle:

Geçen hafta istifa çağrılarına kulak asmayıp üçüncü dönem başbakanlığın planlarını yaptığını beyan eden Boris Johnson bugün istifa etti.

Yağlanmış domuzcuk Britanya’da çocukların yıllardır oynadığı, hayvan haklarını savunan kurumların yasaklatmaya çalıştığı geleneksel oyunlardan birisi. Bir domuz yavrusu yağlanarak çocukların arasına bırakılıyor ve domuzcuğu yakalamayı beceren ilk çocuk ödül kazanıyor. Boris Johnson sekiz yıllık Londra Büyük Şehir Belediye Başkanlığı, iki yıllık Dışişleri Bakanlığı ve üç yıl süren başbakanlık dönemlerinde karşılaştığı kifayetsizlik, yolsuzluk ve yalancılık iddialarından sağ salim çıkmayı becerdiği için kendine takılan lakaplardan en çok akıllarda kalan ‘yağlanmış domuzcuk’ oldu.

Fakat bu hafta başındaki gelişmeler domuzcuğu çocukların elinden sıyrılıp kaçamayacağı bir köşeye sıkıştırdı. Cinsel tacizci olarak bilinen kendine sadık bir milletvekili, hakkında yapılan yeni taciz iddiaları üzerine, görevinden istifa etmek zorunda kalınca gözler domuzcuğa çevrildi. Böyle birisini parti içinde neden önemli bir göreve atadığı sorulunca domuzcuk Partygate suçlamalarında olduğu gibi bildiği tek yöntemi kullanarak yalanlar söylemeye başladı. Önce atamayı yaptığı tarihlerde taciz iddialarından haberdar olmadığını belirtti. Bunun yalan olduğu ortaya çıkınca suçlamaların ciddiyetinin kendisine bildirilmediğini ve konunun parti bünyesinde görüşülüp kapatıldığını öne sürdü. Bunun da yalan olduğu o dönemde yüksek bir makamda görev yapmış olan emekli bir bürokratın taciz olayını yazılı olarak başbakanlığa bildirdiğini teyit etmesi ile ortaya çıktı. Domuzcuk sıkıştığı köşeden “öyle olabilir ama ben unutmuşum” diyerek çıkabileceğini umarken, son damla bardağı taşırdı, partinin ve bakanlar kurulunun iki ağır topu, maliye ve sağlık bakanları istifa ettiler. Takip eden iki gün içinde 50’nin üzerinde küçük görevli bakan ve bakan yardımcısı istifalarını sundular.

Merakla beklenen Çarşamba günkü parlamento oturumundan önce boşalan bakanlık koltukları alelacele dolduruldu ve domuzcuk kendine yöneltilen suçlamalarla ilgili sorulan sorulara yanıt vermektense Ukrayna’ya sağladığı mali yardım, yeni hastanelerin inşası, istihdamın artması ve Brexit’in başarılı sonuçları hakkında konuşmayı tercih etti. Kendi partisinden bir milletvekilin sorduğu soru ise partisi içindeki otoritesinin giderek eridiğini gösterdi.

Bu oturumdan sonra katılmak zorunda olduğu bir parlamento komitesinde de Sovyetler Birliği çökene kadar Londra’da görev yapmış eski KGB ajanı, şimdiki oligark, Alexander Lebedev ile arasındaki dostluk ilişkisi ve Dışişleri Bakanı olduğu bir dönemde Lebedev ile bakanlığın haberi olmaksızın ve hatta bir keresinde bir NATO toplantısından hemen sonra yaptığı ve kayıtlara geçmeyen toplantılar hakkında sorguya çekildi.

Domuzcuk kendini savunmak için üç yıl önceki genel seçimi ezici bir çoğunlukla kazandığına ve Haziran ayının başında Konservatif Partinin yaptığı güven oyu yoklamasında da milletvekillerinin yüzde 60’sının kendisine güven oyu vermiş olduğuna işaret ediyordu. Parti tüzüğüne göre yeni bir güvenoyu oylaması için bir yıl beklenmesi gerekiyor. Bu nedenle domuzcuk ve çevresinde sayıları giderek azalan taraftarları rahat bir nefes almayı umarken parti yöneticileri son gelişmeler üzerine tüzüğün arka sayfalarını karıştırarak kendilerinin tüzükte değişiklik yapma hakları olduğunu ve ilgili maddeleri değiştirerek bir yıl beklemeksizin yeni bir güven oyu yoklaması çağrısında buluna bileklerini öne sürdüler. Kulislerde ise domuzcuğun istifasından daha çok istifa eden bakanlardan hangilerinin diş bilemekte olduğu ve olası bir liderlik mücadelesi için fırsat kolladığı konuşuluyordu.

Domuzcuğun daha önce başını ağrıtan partygate skandalı soruşturmaları esnasında “Beni 10 numaradan (başbakanlık konutu) çıkarmak için bir panzer tugayı göndermeleri gerekecek” dediği biliniyor. Dolasıyla kendi isteği ile istifa etmesi çok uzak bir ihtimaldi. Çarşamba akşamı şimdiye kadar kendisini desteklemiş olan bazı bakanlar başbakanlık konutuna gelip istifa etmesini talep ettiler ve ağızlarının payını aldılar. Aralarında bulunan eski bir yoldaşı yılanlıkla suçlanarak anında görevden alındı. Fakat takip eden gün yeni göreve atanan bakanlar kendisini istifaya davet edince ve boşalan bakanlık koltuklarını doldurmanın güçlüğü ortaya çıkınca tutunacak dalı kalmadığını anladı. Son kozu olan erken seçim ise her ne kadar ufak farklarla seçim kazanmış vekillerde endişeye neden olsa da anayasal açıdan erken seçimin engellenebileceği ve hatta devlet başkanı konumundaki Kraliçenin bunu reddedebileceği kendisine hatırlatıldığında gündemden kalktı.

Domuzcuk bu savaştan da muzaffer çıkıp koltuğunu korusaydı önümüzdeki günlerde başını ağrıtacak birkaç soruşturma kapıda bekliyordu. Bunlar arasında Covid nedeni ile usulsüz olarak dağıtılan ve milyarlarca sterline mal olan kontratlar, belediye başkanlığı döneminde Amerikalı sevgilisine belediye bütçesinden aktarılan kaynaklar, başbakanlık konutunun duvar kâğıtlarının yenilenmesi masraflarını üstlenen bir milyonerin ne olduğu fazla bilinmeyen taleplerinin karşılanması için verdiği sözler, Partygate soruşturmalarında parlamentoya yalan söylediği iddialarının parlamentonun etik komitesine yönlendirilmiş olması, Spectator dergisinde çalıştığı yıllarda bir kadın meslektaşına cinsel tacizde bulunduğu iddiaları ve Dışişleri Bakanı iken o zamanki sevgilisi, şimdiki eşi Carrie ile bakanlık ofisinde cinsel ilişki içindeyken bakanlardan birisi tarafından yakalanmış olması.

Bu arada şaibeli Lebedev ailesi ile arasındaki şaibeli ilişki koltuğunu kaybetmiş olsa da gündemde kalmaya devam edecek. Üç yıllık başbakanlığı ise bütün parlamentoların anası olarak bilinen Birleşik Krallık Parlamentosu'nun tarihine bir leke olarak geçecek."