Liberal dünyanın 'yeni patronu' ne getirecek?

Hazırlayan: Özde Çelikbilek

ABD’de zorlu geçen seçimlerde ipi ‘makyajlı Trump’ olarak nitelendirilen Joe Biden göğüsledi. Sağ popülist liderler için bir rol modele dönüşen Donald Trump yenildi. ABD emperyalizminin çekirdek kadrosundan yetişen Joe Biden kaptan köşküne oturacak isim... Fakat mevcut Başkan Trump, sonuçları halen kabul etmiş değil. Şüphesiz ki ırkçı ve yabancı düşmanı Trump’ın Beyaz Saray’dan gidişi, kimi gelişmeleri de beraberinde getirecek.

Rusya ve Çin’in de içinde bulunduğu birçok ülke henüz Biden’ı kutlamadı. İki ülke tebrik için resmi sonuçları bekleyeceğini duyurdu. AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ise yeni başkanı günler sonra tebrik etti. Trump ile yakın dost olmakla övünen AKP iktidarı, şimdiden hızlı manevralarla yeni duruma uyum göstermeye çalışıyor. Ortadoğu’yu etnik ve mezhepsel çatışmalarla kan gölüne çeviren, Latin Amerika’da ilerici hükümetleri darbelerle düşürmeye çalışan ABD’de, Biden üzerinden liberal hayaller kurulduğu çok açık. Bunun dünyaya özgürlük getireceğini düşünenler ise şüphesiz bir yanılsama içerisinde.

Peki, liberaller tarafından “demokrasinin mabedi” olarak görülen ABD seçimlerinin Türkiye’ye etkisi ne olacak? Yeni başkanın görevi devralacağı 20 Ocak'ta neler yaşanabilir? Biden’ın izleyeceği dış politika nasıl olacak? Dünya ve Ortadoğu’da nasıl gelişmeler yaşanacak? Yazı dizimizde bu sorulara yanıt aramaya çalıştık.

***

Biden zihniyeti Trump’ın devamı: Ömür Şahin Keyif, Sosyalist Kurtuluş Partisi (PSL) kurucularından Merkez Komite Üyesi Brian Becker'la, seçimin ABD içinde ve dışındaki olası etkilerini konuştu.

***

Ne felaket ne de tozpembe tablo: Siyaset Bilimci Doç. Dr. Behlül Özkan, Ankara-Washington ilişkilerini değerlendirdi

***

Trump Ankara’nın çıkarına ne yaptı?: "Türkiye-ABD ikili ilişkileri, Erdoğan-Trump arasındaki kişisel ilişkilerden ibaretmiş gibi yürütüldü. Bu ilişki, diplomatik geleneklerin ve teamüllerin o kadar dışındaydı ki, Trump’ın Erdoğan’a hakarete varan mektuplarının sızdırıldığı, “Ekonominizi mahvederim” tehditlerinin havada uçuştuğu bir dönemi yaşadık. İktidar medyası Trump’ı yere göğe sığdıramasa da sormak gerek: Trump, Türkiye’nin çıkarlarına yönelik ne yaptı?"

CHP Milletvekili Doç. Dr. Yunus Emre yazdı

***

Dört yıl sonra eski başkanın aklı geri gelecek: "Statükoculukta ısrar ederse, toplumcu ve acil politikalar üretmezse dört yıl sonra ‘Trump aklı’ geri gelecektir. Bu kez daha şiddetli olacaktır. Biden, Demokrat Parti’yi eskiden beri hep sağa çekmiştir. Demokratların daha sağında durursa, bir sonraki seçimde ağır bir yenilgi tadacaktır."

HDP Dış İlişkilerden Sorumlu Eş Genel Başkan Yardımcısı Hişyar Özsoy yazdı

***

Ortadoğu’dan çekilmez ancak etkinliğini azaltır: Kadir Has Üniversitesi Öğretim Görevlisi Soli Özel’e göre, ABD tam anlamıyla Ortadoğu’ndan çekilmez ancak varlığını azaltacak. Özel, “Biden’ın dış politikadaki önceliği ABD’nin müttefikleriyle ilişkisini onarmak, ülkesinin liderlik vasfını ve çok taraflı kurumlara bağlılığını yitirmediğini göstermek olacaktır. Tam anlamıyla çekilmesi söz konusu olmasa bile son otuz yıla damgasını vuran Ortadoğu’daki müdahaleciliğinden uzaklaşacaktır” dedi.

***

Başkan Biden, eşittir ikinci soğuk savaş: "Bazıları Biden’ın Washington’daki en deneyimli politikacı ve “sistemin adamı” olduğu gerçeğini unutuyor. Yeni bir “soğuk savaş” dönemi başlıyor. Soğuk savaş dönemleri turnusol kâğıdı gibidir. Saflar netleşir. Herkesin işine gelmez"

Doç. Dr. İkbal Dürre yazdı

***

Ortadoğu’da yeni müdahaleler peşinde: Siyaset Bilimci Mustafa Şefik ve Erbil’de yaşayan gazeteci Hemin Abdullah, Biden'in Ortadoğu stratejisini değerlendirdi.

***​

Johnson hükümeti yeni yönetimle nasıl anlaşacak?: "Brexit, İrlanda barışı ve bununla bağlantılı ticaret anlaşması konuları bu nedenle Johnson hükümetiyle Biden yönetimi arasında bir gerginlik yaratabilir. Bu açıdan Biden’ın İşçi Partisi’nin yeni lideri “Sir” Steirmer ile daha uyumlu çalışacağı da tahmin edilebilir."

Dr. Emre Eren Korkmaz yazdı

***

Yeni ABD Başkanı’nın Asya planı: Obama döneminin tüm dış politika icraatlarının mimarı olan Biden’ın dış politikadaki gücü hafife alınmamalı. Biden son dönem Amerikan dış politikasına damgasını vuran Obama yönetiminin attığı birçok dış politika adımının arkasındaki isim. ABD’nin bugünkü Asya-Pasifik ya da bir başka deyişle Hint-Pasifik politikasının mimarı da Biden’dır.

Dr. Barış Adıbelli yazdı

***

Biden ve ABD-İran ilişkilerinin geleceği: Biden ABD’sinin dış politikada yapacaklarına dair en çok merak edilen konuların başında kuşkusuz ki İran geliyor. Uzun yıllar süren müzakereler sonrasında nükleer anlaşmanın imzalanmasıyla “kısmi yumuşama” emareleri göstermeye başlayan ilişkilerin Donald Trump tarafından kestirilip atılmasıyla oluşan gerilimli iklimde Biden’ın nasıl bir strateji hayata geçireceği sadece bu iki ülkeyi değil dünyanın geri kalanını da yakından ilgilendiriyor.

İbrahim Varlı yazdı