'Limit vergisi'nin arka planı: Piyango Demirören’e, maliyeti halka çıktı
100 bin TL üzeri kredi kartı limiti bulunanlardan savunma sanayiine destek için katkı payı alınmasına ilişkin kanun teklifiyle yurttaşa yeni vergi yükü getirmeyi planlayan iktidar, yıl başında şans oyunlarından gelen vergiyi yarı yarıya düşürmüştü.
AKP'nin Meclis'e sunduğu kanun teklifi kapsamında, 100 bin TL limiti olan kredi kartlarından 750 TL Savunma Sanayii Destekleme Fonu'na aktarılacak olması kanun teklifinin en çok tartışılan maddesi oldu.
AKP milletvekillerinin imzasını taşıyan Savunma Sanayii ile İlgili Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, bugün Mecliste görüşülmeye başlanacak. Söz konusu teklifte limiti 100 bin liranın üzerinde olan kartlardan yıllık 750 lira katılım payı kesilmesi maddesi tepki çekmişti.
Yeni vergiler akla Demirören Grubu’na şans oyunları üzerinden sağlanan milyarlarca liralık vergi kıyağını gündeme getirdi. Sözcü'den Erdoğan Süzer'in haberine göre, İsrail bahanesiyle halkın üzerine vergi salan iktidarın yılın başında Savunma Fonu’nun şans oyunlarından gelen kaynağını yarı yarıya düşürmesine dikkat çekildi.
Bu yılın başında iddaa, spor toto, spor loto, milli piyango ve at yarışları başta olmak üzere şans oyunlarından kesilen vergilerden Savunma Sanayii Fonu’na aktarılan kaynaklar Cumhurbaşkanı kararıyla yarı yarıya düşürüldü. Şimdi o şirketlerden alınmayan vergiler başta kredi kartı borçluları olmak üzere 85 milyon vatandaştan alınacak. SÖZCÜ’nün hesaplamalarına göre, verginin düşürülmesiyle şans oyunlarından devlete gelen kaynağı, yani şirketlerin ödeyeceği vergi tutarını yaklaşık 33 milyar lira azalttı. Bu para kredi kartı yoluyla halktan yolunacak paranın yaklaşık iki katını ifade ediyor.
135 MİLYAR AKTARILDI
İktidar geçen yıl sanki savunma harcamalarına, öğrenci yurtlarına ihtiyaç kalmamış gibi sürpriz bir kararla şans oyunlarından alınan vergileri yarı yarıya düşürüldü. 28 Aralık 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararıyla şans oyunları vergisi, spor müsabakalarına dayalı müşterek bahislerde yüzde 10’dan yüzde 5’e, at yarışlarında yüzde 14’ten yüzde 7’ye, diğer şans oyunlarında da yüzde 20’den yüzde 10’a düşürüldü. Bu vergilerin mükellefi Demirören Grubu olduğu için iktidar bir anlamda bu gruba vergi kıyağı sağlamış oldu.
Şans oyunlarından kesilen verginin büyük bölümü savunma için kullanılmakla birlikte üniversite öğrenci yurtları, çocuk esirgeme ve ülke tanıtımı gibi amaçlar için de kullanılıyor. Savunma Sanayi Fonu’na geçen yıl 135 milyar lira kaynak aktarıldı.
33 MİLYAR LİRALIK VERGİ KIYAĞI
Şans oyunlarından devletin kasasına geçen yıl 28.5 milyar lira para girmişti. Bu yılın bütçesi yapılırken enflasyon da dikkate alınarak 2024’te şans oyunlarından devlete 55 milyar lira vergi geleceği tahmin edildi. Ancak verginin yarısı budanınca gelir de yarı yarıya düştü. Bu yılın 8 ayında gelen para 23.2 milyar lirada kaldı.
Yıl sonuna kadar şans oyunlarından en fazla 33 milyar TL vergi gelmesi bekleniyor. Eğer vergi düşürülmeseydi toplanacak yıllık vergi 66 milyar lira olacaktı. Resmi veriler, şirkete sağlanan vergi kıyağının 33 milyar lira civarında olduğunu gösteriyor.