Brezilya’da başkanlık seçimini yüzde 50,9’la İşçi Partisi’nin adayı Lula kazandı. Lula amacının açlık ve yoksulluğu gidermek olduğunu söyledi. Birinci turdaki farka rağmen solcu liderin ikinci turda elde ettiği kıl payı zafer her yönüyle önemli dersler içeriyor. Başkanlık çantada keklik değil.

Lula’nın ders veren zaferi
Fotoğraf: AA

DIŞ HABERLER SERVİSİ

Güney Amerika’nın en büyük ülkesi Brezilya’da başkanlık seçiminin kazananı İşçi Partisi’nin adayı Luiz Inacio Lula da Silva oldu. Solcu lider seçimin ikinci turunda yüzde 50,83 oy alırken rakibi mevcut başkan Jair Bolsonaro yüzde 49,17’de kaldı.

Daha önce Brezilya’yı iki dönem yöneten solcu lider Lula, 1 Ocak’ta görevi aşırı sağcı başkan Bolsonaro’dan devralacak.

Lula, seçimi kazanmasının ardından yaptığı konuşmada, birlik mesajı verdi ve ekonomiden iklim değişikliğine kadar her konuda tüm Brezilya halkı için ülkeyi yöneteceğini söyledi.

DİRİLİŞ SÜRECİ

Hakkındaki yolsuzluk davaları ve hapiste kalmasına işaret eden Lula, "Brezilya siyasetinde bir diriliş süreci yaşadığımı düşünüyorum. Beni diri diri gömmeye çalıştılar ama şimdi ülkeyi yönetmek için buradayım. Çok zor bir durumun içindeyiz ama eminim ki halkın yardımıyla bir çıkış yolu bulacağız ve barışı yeniden tesis edeceğiz" ifadelerini kullandı.

Kazandığı seçimi, ülke tarihinin en önemlilerinden biri olarak niteleyen solcu lider, halkın iyi bir yaşam talep ettiğine dikkati çekerek, "Brezilya halkı iyi bir iş, her zaman enflasyonun üzerinde bir maaş, kaliteli bir halk sağlığı ve eğitime sahip olmak istiyor. Silah yerine kitap istiyor. Brezilya halkı umudunu yeniden kazanmak istiyor" dedi.

Lula, birlik mesajı verdiği konuşmasında, kendisini büyük zorlukların beklediğini aktararak, "Ülkeyi tüm boyutlarıyla yeniden inşa etmek gerekiyor. Sosyal eşitsizliğin sona ermesi gerekiyor. En acil halletmemiz gereken şey açlığı sona erdirmek. Bu ülkede milyonlarca erkek, kadın ve çocuğun yiyecek hiçbir şeyinin olmamasını veya ihtiyaçlarından daha az tüketmelerini normal kabul edemeyiz" ifadelerini kullandı.

Lula, iklim krizinde öncü rol oynayacaklarını şu sözlerle ifade etti: "Başta Amazon yağmur ormanlarını korumak üzere, Brezilya, iklim kriziyle mücadelede liderlik rolünü sürdürmeye hazır."

Kendisini tropik Trump olarak adlandıran, asker kökenli multi milyarder Bolsonaro yenilgi sonrası sessizliğe gömüldü. Irkçı, cinsiyetçi ve homofobik görüşleri ile bilinen Bolsonaro, koltuğu vermemek için seçimi manipüle etmeye çalışmış, sistemi değiştirmeye çalışmış ve türlü ayak oyunlarına başvurmuştu.

***

CEZAEVİNDEN DEVLETİN EN TEPESİNE

Sendika liderliğinden devlet başkanlığına yükselen 77 yaşındaki Lula da Silva, 2003-2010 yıllarında iki dönem üst üste devlet başkanlığı yaptı. İşçi Partisi’ni iktidara taşıyan Lula, başkanlığı döneminde uyguladığı sosyal yardımlar sayesinde yaklaşık 30 milyon Brezilyalının yoksulluktan kurtulmasını sağlayarak halkın büyük sevgisini kazandı. Brezilya Lula döneminde en fazla gelişen ülkelerden birisi oldu. Kendisinden sonra göreve eski gerilla liderlerinden Dilma Rousseff seçildi. Rousseff. ABD destekli sivil parlamento darbesiyle Nisan 2016’da görevinden alınırken Lula da çeşitli kumpaslarla karşı karşıya kaldı.

Düzmece yolsuzluk davalarıyla tutuklanan Lula, bir buçuk yıl hapiste kaldı, 2018’de Bolsonaro’nun kazandığı seçime girmesi engellendi. Kasım 2019’da tahliye edilen Lula’nın, aldığı cezalar ve yolsuzluk davaları 2021’de bu davalardan sorumlu yargıç Sergio Moro’nun davalarda taraflı ve politik davrandığına hükmeden Yüksek Mahkeme tarafından düşürülmesi üzerine seçimlere katılmasının önü açıldı. Moro, Bolsonaro hükümetinde Adalet Bakanlığı yaptı. Lula seçim sürecinde de aşırı sağcı Bolsonaro yönetiminin çeşitli engellemeleriyle karşılaştı.

***

GÜNEY AMERİKA’NIN EN BÜYÜK ÜLKESİ

•Resmi adı: Brezilya Federal Cumhuriyeti

•Kuruluş tarihi: 7 Ekim 1822

•Resmi Dil: Portekizce

•Nüfus: 213 milyon 317 bin

•Yüzölçümü: 8 milyon 515.767 km2

•Kişi başına gelir: 15.643 Dolar

•Etnik gruplar: %47,73 Beyaz, %43,13 Melez, %7,61 Siyah, %1,09 Asyalı, %0,43 Kızılderili

•Komşuları: Latin Amerika’nın %47,7’sini kaplayan Brezilya, Ekvador ve Şili haricinde Güney Amerika ülkelerinin hepsi ile sınır komşusu.

Ekonomi: G20 üyesi Brezilya gayri safi yurtiçi hasıla ölçümüyle dünyanın en büyük 12’inci, satın alma gücü paritesine göre de dünyanın 8. en büyük ekonomisi. Brezilya dünyanın en büyük 15. petrol üreticisi ve 13,2 milyar varillik kanıtlanmış petrol rezerviyle Güney Amerika’da Venezuela’dan sonra en büyük petrol rezervine sahip ülke. Doğalgazda da ülkenin 364.2 milyar m3 doğal gaz rezervi bulunuyor. Dünyanın en büyük ikinci işlenmiş gıda ihracatçısı. Büyük bir sanayi ülkesi, havacılık sektöründe Boeing ve Airbus’dan sonra dünyanın üçüncü büyük uçak üreticisidir.