Maaşlar sadece kiraya gidiyor

Ekonomi Servisi

Ücretlilerin sağlıklı ve yaşanılabilir bir evde oturması her geçen gün zorlaşıyor. Konut sahipliği giderek imkânsız hale gelirken maaşlar ev kirasına gidiyor. Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM), sahibinden.com verilerini kullanarak hazırladığı ekim ayı konut piyasası görünümü raporunu paylaştı.

Buna göre ülke genelinde ülke genelinde ortalama kiralık konut ilan metrekare (m2) fiyatındaki yıllık artış oranı ekimde yüzde 57,1 olurken, ortalama kiralık konut ilan m2 fiyatı 24 liraya yükseldi. Geçen yılın aynı döneminde ülke genelinde ortalama kiralık konut m2 fiyatı 15,3 liraydı.

Üç büyük ilde geçen yıla göre yaşanan kira bedeli artışı ise şöyle:

İstanbul’da 21,2 TL, Ankara’da 11,4 TL ve İzmir’de 16,4 TL olan ortalama kiralık konut ilan m2 fiyatları, 2021 Ekim’de bu illerde sırasıyla 36 TL’ye, 16 TL’ye ve 24 TL’ye yükseldi.

TÜFE kira endeksiyle sahibindex endeksi arasında mayıs ayından itibaren oluşmaya başlayan fark yükselmeye devam etmiş ve ekimde 39,8 puana ulaştı. Aynı olguyu ölçen bu iki endeksin birbirinden ayrışması bu endeksler hesaplanırken kullanılan veri kaynaklarının farklı olmasıyla açıklanabilir.

KİRA ARTIŞ HIZI YÜKSELİYOR

TÜİK halen kiracısı olan konutların kira fiyatlarındaki değişimi hanehalkı anketleri aracılığı ile ölçerken, sahibindex endeksi yeni kiraya verilen konutların kira fiyatlarındaki değişimi ölçüyor. Sahibindex endeksinin fiyat veri kaynağı, kiraya verilmek istenen konutların ilanları olup güncel kiralık konut piyasasının koşullarını yansıtıyor. Yakın dönemde yeni konut arzındaki sınırlı artış ve kiralık konut talebindeki belirgin artış bu piyasadaki kira fiyatlarının hızlı yükselmesine sebep oldu. Böylece son dönemde sahibindex ve TÜFE kira endeksleri arasındaki fark giderek açıldı.

Ülke genelinde TÜFE enflasyonundan arındırılmış kira fiyatları 7 yıllık değişim hızı son dönemdeki yükseliş seyrine ekimde devam etti. Son verilere göre yıllık kira artış hızı geçen aya kıyasla 13,5 puan artarak yüzde 31 oldu. Bununla birlikte cari kira fiyatlarındaki artış hızının yüzde 19,9 olan TÜFE’deki artış hızından yüksek.

SATIŞ FİYATLARINDAKİ ARTIŞ DEVAM EDİYOR

Ülke genelinde hesaplanan satılık konut fiyatlarındaki yıllık artış oranı ekimde de yükselmeye devam etmiştir. Eylülde yüzde 42,3 olan ilan fiyatındaki yıllık artış oranı ekimde yüzde 47,5 oldu. Böylece, geçen yılın aynı döneminde 3 bin 349 TL olan Türkiye geneli ortalama satılık konut ilan m2 fiyatı ekimde 4 bin 940 TL’ye ulaştı.

KİRA ÇARPANI ANKARA VE İZMİR’DE YÜKSELDİ

Konut yatırımlarının ne kadar sürede geri dönüş yapacağını gösteren kira çarpanıyla ilgili analiz ekimde artan kira fiyatlarına bağlı olarak kira çarpanının ülke genelinde düştüğünü gösterdi.

Öte yandan, aynı dönemde, Ankara’da ve İzmir’de satış fiyatları daha hızlı yükseldiğinden bu illerdeki kira çarpanları yükselirken, İstanbul’daki kira çarpanı ise geçen aya göre değişmedi. Kira çarpanı ülke genelinde 17,2 yıl, İstanbul’da 15,6 yıl, Ankara’da 16,8 yıl ve İzmir’de 20,1 yıl oldu.

Yıllık kira artış oranları

►İstanbul: %70
►Ankara: % 40,8
►İzmir: % 46,1

İstanbul’un ilçelerindeki satış fiyatı artış oranları:

►Kadıköy: Yüzde 95,3
►Şile: Yüzde 80,3
►Sarıyer: Yüzde 66,5
►Çatalca: Yüzde 66
►Beyoğlu: 34,4