Macron öcü gibi korkuyor soldan
Erdoğan’a özenen Macron hükümet kurma yetkisini sola vermemek için türlü oyunlar içinde. Macron’un sol hükümetin kurulmasını reddetmesinin arkasında sağın ‘sol ittifak’ın programını ‘tehlikeli’ bulması var.
Dış Haberler
Fransa’da 7 Temmuz’daki genel seçimin üzerinden yedi hafta geçti ancak liberal Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, hükümeti ‘sol’a vermemek için ayak diretiyor. AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’a özenerek hükümeti muhalefete vermemek için türlü oyunlara başvuran Macron, sandıktan zaferle çıkan Yeni Halk Cephesi (NFP) öncülüğünde kurulacak sol ittifak hükümetini reddetti.
Hükümeti vermemek için önce Paris olimpiyatlarını öne süren Macron şimdi de sağ partilerin sol koalisyona onay vermemesini gerekçe olarak ortaya attı. Elysée Sarayı'ndan yapılan açıklamada, Ulusal Meclis'teki sağcı partilerin sol koalisyona güvenoyu vermeyecekleri belirtildi.
TÜRLÜ AYAK OYUNLARI
Macron ülkeyi görülmemiş bir krize sürüklerken Elysée Sarayı'ndan yapılan açıklamada “Ülkenin kurumsal istikrarı bu seçeneği tercih etmememizi gerektirmektedir" ifadelerine yer verildi. Açıklamada Macron'un, tüm siyasi liderleri "mevcut durumla yüzleşmeye ve sorumluluk almaya çağırdığı" ifade edildi. Macron’un Sosyalistleri, Yeşilleri ve Komünistleri diğer siyasi partilerle birlikte çalışmaya davet ettiği kaydedildi. Açıklamada, sol ittifaktaki üç partinin adı geçerken Boyun Eğmeyen Fransa’dan (LFI) söz edilmedi.
ASIL KORKU SOL PROGRAM
Çok sayıda sol, sosyalist yapıyı bir araya getiren Yeni Halk Cephesi temmuz ayındaki parlamento seçimlerinden en güçlü parti olarak çıkmıştı. Ancak Cumhurbaşkanlığı, muhafazakârlar ve sağ popülistler, sol ittifakın programını "tehlikeli bulduklarını" belirterek eleştiriyor. Sol programdaki, emekli maaşlarının düzeltilmesi, zenginlere vergiler, borçların temini, gelir adaletsizliğinin düzeltilmesi gibi konular sermayeyi ve sağcıları rahatsız ediyor.
Hafta sonundan bu yana liderlerle görüşmeler yapan Macron, sol ittifakın başbakan adayı Lucie Castets ile de Cuma günü buluşmuştu. Castets solcular, sosyalistler, Yeşiller ve komünistlerden oluşan ittifakın, koalisyon için mutlak çoğunluk sağlayamadığı sürece uzlaşma arayacağını söylemişti.
SOL PARTİLER TEPKİLİ
Boyun Eğmeyen Fransa (LFI) koordinatörü Manuel Bompard, Macron'un sol ittifak hükümetini reddetmesinin ardından yaptığı açıklamada, "Tamamen kabul edilemez, antidemokratik bir şiddet eylemi" dedi. Parti lideri Jean-Luc Mélenchon da, X'te yayınladığı mesajda Macron'un "son derece ciddi bir durum yarattığını" savunarak Cumhurbaşkanı'nın görevden alınması talebinde bulunulacaklarını ifade etti.
Komünist Parti lideri Fabien Roussel ise Macron'un karanını protesto etme çağrısında bulundu. Roussel, "Önümüzdeki birkaç gün içinde valiliklerin önünde ve şehir merkezlerinde harekete geçmemiz gerekecek" dedi. Yeni Halk Cephesi’nin bileşeni olan liderler yeni bir istişare için Macron ile görüşmeyi reddetti. Sosyalist Parti’nin (PS) birinci sekreteri Olivier Faure ve Ekolojistlerin ulusal sekreteri Marine Tondelier, sol görüşlü bir hükümetin atanmasını resmen reddeden Emmanuel Macron ile görüşmeyi reddettiklerini açıkladılar. Lefigaro’daki habere göre Faure, Macron’un yeni bir istişare turuna davetine kapıyı kapattı, "Demokrasi parodisine suç ortağı olmayı reddediyorum" dedi. Faure, "Onu rahatsız eden şey, Matignon'a kimin gideceğini bilmek değil, aslında Yeni Halk Cephesi programının uygulanmasını istememesidir" dedi.
BU BİR SİYASİ DARBEDİR
Aynı zamanda Ekolojistlerin ulusal sekreteri Marine Tondelier ise, "Başkanın fantezilerini sürdürebilmesi için onu bir daha görmeyeceğiz" ifadelerini kullandı. Fransa solu Macron’un siyasi darbesine karşı 7 Eylül’de kitlesel şekilde meydanlara çıkma kararı aldı. LFI’dan yapılan eylem çağrısında Macron’a karşı öğrenciler, işçiler, demokratik kurumlar büyük bir eyleme davet edildi. Sağcı lider Éric Ciotti solun eylem çağrısını hedef alarak, “kabul edilemez bir darbe” olarak nitelendirdi.
SİYASİ TEAMÜL YERLE BİR
Fransa'da Ulusal Meclis'teki en büyük grup başbakanlık için aday önerisinde bulunurken nihai kararı Cumhurbaşkanı veriyor. Ancak hükümetin yasa tekliflerini geçirmesi başbakanın Ulusal Meclis'te çoğunluğu elde etmesine bağlı olduğundan, aksi bir durumda hükümetin işleyişinde sorunlar yaşanabilir.
Macron, 11 Ağustos'ta sona eren Paris Olimpiyat Oyunları nedeniyle Gabriel Attal hükümetinin görev süresini geçici olarak uzatmıştı. Ancak Ekim ayına kadar 2025 yılı bütçe taslağının sunulması gerektiğinden, yeni hükümetin bir an önce kurulması gerekiyor.
PROF. DR. NORA ŞENİ: HÜKÜMETİ VERMEYEREK SİYASÎ BİR KRİZE YOL AÇTI
Macron istikrarlı bir hükümet istiyorum diyerek “sol ittifak”a hükümeti vermiyor. Macron’un partisi ve diğer sağ-muhafazakâr partiler de “LFI varsa biz bu hükümete onay vermeyiz, düşürürüz” diyorlar. Bunu “sayısal üstünlükleri” nedeniyle yapabilme gücüne sahipler. Ancak Macron, hükümeti sola kurdurup “daha sonra düşerse ben vazifemi yaptım, eh meclis aritmetiği bu hükümete uzun ömür vermiyor” diyebilirdi. Ama tercih etmedi. Macron bugüne kadar sağa avantajlar sağlayarak, sağ bir politikayla ülkeyi yönetti. Bu şekilde devam etmenin yolunu arıyor.
SOL PROGRAMDAN RAHATSIZLAR
Merkez sol ve sağcılar ve tabii aşırı sağ, Mélenchon’un başında olduğu LFI’ye karşı. Yeni Halk Cephesi’nin de programına karşılar. Sol programda; yeni çıkan emeklilik yasasının lağvedilmesi, asgari ücretin 1400 Euro’dan 1600 Euro’ya çıkarılması, zenginlere vergi gibi maddeler var. Aslında bu son seçimlerde Yeni Halk Cephesine oy verenler esasında aşırı sağa set çekmek istediler. Hepsi cephenin programına oy vermiş değil.
Macron süreci kötü yönetti, durum bir miktar çıkmaza girdi. Tüm siyaset kilitlendi. Bunun içinde Mélanchon’un sorumluluğu da ağır basıyor. LFI’nin başkanı tartışma kabul etmeyen bir pozisyon içinde (“Programımızı, yalnız programımızı ve tüm programımızı ifa edeceğiz.”) Aslında ajandasında üç sene sonraki cumhurbaşkanlığına koyacağı adaylık ağır basıyor. Bugün partisinin iktidardaki koalisyon içinde olması/olmaması onun için ikincil.
Paris VIII Üniversitesi
TEKNOKRAT BİR İSME GÖREV VERİLEBİLİR
Bundan sonra ne olabilir? Macron, hükümeti kurma görevini Yeni Halk Cephesi’nin içinde yer alan, Sosyalist Parti’den olmasına rağmen LFI’ye karşı olan Caseneuve gibi eski bir sosyalist bakana verebilir. Ama onun kurduğu hükümette LFI’den bakan yer alamayacaktır. Yani Yeni Halk Cephesi hükümeti olmayacaktır. Ancak Caseneuve gibi bir başbakan adayının orta sağ/orta sol bir hükümet kurmak için elleri serbest olacak.
Siyasetteki bu kriz toplumu olduğundan daha fazla karıştıramaz. Fransa, Temmuz seçimlerinde aşırı sağa set çekebilmiş olmanın ve olimpiyat oyunlarını misafir etmekteki başarısının getirdiği bir “yeniden hep birlikte yaşayabilme” duygusunun rahatlığında, sevincinde. Ancak böyle giderse bu duygu hızla eriyecektir.
