Maden sahalarına peşkeş planı
AKP’nin tartışmalı konularda başvurduğu torba tekliften bu kez de maden sahalarına ilişkin yeni bir düzenleme çıktı. Buna göre ruhsatlı maden sahalarının sermayeye peşkeş çekilmesinin önü açılıyor, maden arayan kurumlar ise ticari işletmeye dönüştürülüyor
HÜSEYİN ŞİMŞEK huseyinsimsek@birgun.net
AKP, Maden Kanunu’nda beşinci kez değişikliğe gidiyor. Meclis’e sunulan torba kanun teklifinde maden sahalarının parçalanmasının ve yağmasının önü açılıyor. Görüşmelerine başlanan kanun teklifi, TKİ (Türkiye Kömür İşletmeleri) ve TTK (Türkiye Taşkömürü Kurumu) ye ait maden sahalarının bölünerek başka kurum ve kişilere devredilmesine imkan tanıyor. 20. maddesindeki değişiklik “TTK ile TKİ, uhdelerinde bulunan maden ruhsatlarını işletmeye, işlettirmeye, bunları bölerek yeni ruhsat talep etmeye ve bu ruhsatları ihale etmeye yetkilidir” şeklinde tanımlandı.
İŞLETMEYE DÖNÜŞTÜRÜLÜYOR
Teklifle MTA Kanunu’nda da değişikliğe gidiliyor. MTA’nın görev tanımında yer alan, “arama” ve “araştırma”ya “işletme” ifadesini ekleyen AKP, bu düzenleme kurulacak şirketlerin ticari işletme gibi çalışabilmesini öngörüyor.
Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü’ne yönelik değişiklikte teklfte yer buldu. “Genel Müdürlük rödovans sözleşmelerinin tarafı değildir” denilerek iş cinayetlerine hukuki sorumluluktan kurtaracak düzenlemeler öngörüldü.
SERMAYENİN TALEBİ
TMMOB Maden Mühendisleri Odası Eski Başkanı Mehmet Torun kanun teklifini değerlendirdi: “AKP sık sık Maden Kanunu’nda değişiklik yapıyor. Milli enerji ve maden stratejilerinin göz önüne alındığı bir değişiklik yapılacağı söylense de hem bugüne kadar yapılan uygulamalar hem de teklifte öne çıkan maddeler, çalışmanın toplumsal yarar sağlamaktan uzak olduğunu gösteriyor. Böyle bir yöntemin başarı şansı bulunmamaktadır.”
KİŞİYE ÖZEL HAZIRLANMIŞ
KESK’e bağlı Enerji, Sanayi, Maden Kamu Emekçileri Sendikası (ESM) da kanun teklifine tepki gösterdi. Madenlerin milyonlarca yılda oluşan insanlığın ortak değeri olduğu hatırlatılan açıklamada, şu ifadeler yer aldı: “Madenler çok hassas bir şekilde planlanmalı ve ihtiyaca göre üretim yapılmalı. Teklifin gerekçesinde, toplumsal yarar, ülke ihtiyacı, kaynak koruma ve işçi sağlığı göz ardı ediliyor. Bunun yerine uluslararası dengelere uyumluluk, sürdürülebilirlik, verimlilik, gibi piyasa kavramları öne çıkarılmış. Teklifin mevcut kanunun geneli ile bütünsellik arz etmeyen ama bazı çevrelerin sorunlarını çözmeyi amaçlayan bir metin olduğu anlaşılmakta. Teklif geri çekilmeli ve bu hazırlıktan vazgeçilmelidir.”
***
Kaçak ocak sosyal yaraymış
ZONGULDAK’ın Kilimli ilçesinde, 2 işçinin, kaçak maden ocağında ölümüne ilişkin dava başladı. Zonguldak 1’inci Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki duruşmada 15 yıla kadar hapis istemiyle tutuklu yargılanan işletmeci Şenol Medik savunma yaptı.
Kaçak ocağın daha önce mühürlendiği ancak tekrar açıldığı ortaya çıktı. Bilirkişi, sanık Medik’i yüzde 70 asli kusurlu, ölen 2 madenciyi ise yüzde 15’er tali kusurlu buldu.
Sanık Medik, “Olaydan dolayı çok üzgünüm. Herhangi bir kastım yoktu. Ailelere maddi destek vereceğim ve tahliyemi istiyorum” dedi.
Ölen işçilerden Erkan Conkur’un eşi Lalehan Conkur “Eşim 700 TL emekli aylığı alıyordu. Geçinemeyince kaçak ocakta işe girdi. İki saatte gömdünüz eşimi. Badana yapmaya çağırmışlar. Badana yapabildiniz mi? Vicdanınız rahat mı?” diye bağırdı. Hasan Yıldız’ın babası Erol Yıldız da sanıktan şikayetçi oldu. Şenol Medik’in avukatı ise “Kaçak ocaklar Zonguldak’ta sosyal yara maalesef. Esas sorumlular Valilik ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’ndadır” dedi. Sanığın tutukluluk halinin devamına karar verildi.