Madenler kırmızı alarm veriyor

BERKAY SAĞOL

Covid-19 salgınına karşı ‘Evde kal’ kampanyaları ve hafta sonları 31 şehirde sokağa çıkma yasağı sürerken, her gün işe gitmek zorunda olan tüm işçiler hastalığa yakalanma tehdidi yaşıyor. Yerin metrelerce altında çalışan madenciler için ise tehlike daha da büyük. Mesafe kavramına uyulmadan kafeslerle ocağa inen, yeraltında yan yana çalışan, aynı banyoları ve soyunma odalarını kullanan maden işçileri virüs karşısında korunmasız durumda.

ŞİRKET ÜRETİME ARA VERMELİ

Özel bir madende çalışan Hasan, üretime ara verilmediğini ve aynı şekilde devam ettiğini belirterek, "Salgın ilk başlangıç süresinde Bağımsız Maden-İş Sendikası baskı yaptığı zaman bir kaç gün yer üzerindeki tesislerdeki üretimi durdular. Çıkan kömürü başka bir yerde stokladılar. Ama bu söylediğim olay sadece 5 gün falan. Şu anda hem yer üzerindeki tesis çalışıyor hem de yer altından kömür çıkarılmaya devam ediyor. Yıllık izninden kullanarak kendini izole eden maden işçileri de var. Yani madenlerin çalışma oranı için yüzde 75 diyebiliriz. Şimdi bir de maden işçilerinden de testi pozitif çıkan arkadaşlarımız var. Onunla yakın olanları, temasta olabilecek kişileri, yan yana dolabı olanları ve aynı serviste gidip gelenleri şirket 15 gün boyunca ücretsiz izne gönderiyor. Yıllık izni varsa oradan düşüyor yoksa ücretsiz izne çıkarıyorlar. Şirketler madenlerde önlem alıyoruz diyorlar ama ben onların yetersiz olduğunu düşünüyorum. Girişte termal kamerayla ateş ölçüyorlar ancak işçinin belki o an ateşi yok yeraltına girince ateşi yükselecek veya belirti göstermeyip taşıyıcı da olabilir. Çünkü yeraltında çalışan arkadaşlarımızda belirti göstermeyip Covid-19 testi pozitif çıkanlar oldu" diye konuştu.

Üretimi yavaşlatmanın da bir çare olmadığını söyleyen Hasan, "Üretim yavaşladığı zamanda bir patlama yaşandı ve 3 arkadaşımız hayatını kaybetti. Üretim yapılan yerlerin ilerlemesi lazım. İlerleme olmadığı için arkadan çıkarılan kömür yanma dairesine kadar geldi ve diğer taraftan kül basılmaya devam etti. Biriken kül patladı ve 3 tane arkadaşımız bu şekilde hayatını kaybetti. Burada bir sorun var ve işçilerin bir çoğu duyarsız bir şekilde devam ediyor. Borçları olabilir ama benimde borcum var. Borcumuz var diye hayatımızı riske atmanın bir anlamı yok. Ben de ücretsiz izne çıktım. Örneğin benim eşimin kronik rahatsızlığı var. Ben taşıyıcı olup eşime bulaştırabilirim ve hayatını kaybedebilir. Çalışan bu arkadaşlarımızın başlarına böyle bir şey gelse bunun vebalini verebilecekler mi? Biraz bunları düşünmek lazım. Ben şirket kapansın demiyorum sonuçta oradan ekmek yiyoruz ancak şirket en azından bir süre üretime ara verebilir veya nöbetleşe günler çalışarak üretimi azami seviyeye düşürebilir. Ayrıca Türk Maden İş Sendikası bu dönemde çok sessiz kaldı. Tam olarak patrondan yanı tavır aldılar. Bunun başka açıklaması olamaz ve bir süreç ancak bu kadar etkisiz yönetilebilir. Ben bir maden işçisi olarak bu sendikaya tepkiliyim" ifadelerini kullandı.

'HASTALIĞA YAKALANANLAR BİR DAHA ÇALIŞAMAYACAK'

Binlerce madencinin bu süreçte meslek hastalığına yakalanacağını ifade eden ismini vermek istemeyen bir maden işçisi, "Covid-19 direkt olarak akciğerleri etkiliyor. Yeraltında çalışan maden işçilerinin akciğerlerinde herhangi bir problem olduğu zaman işe başlatmıyorlar. Yani burada Covid-19'a yakalanan maden işçileri bir daha madende çalışamayacak. Arkadaşlarımızın bir çoğunun banka borcu, ev borçları ve yaşamsal dertleri var. Yani bu arkadaşlarımız ciddi bir şekilde ekonomik sıkıntı yaşayacaklar. Biz baştan defalarca önlem alınması gerektiği konusunda uyarıda bulunduk artık önlem alınmasının da zamanı maalesef geçti" dedi.

'YENİ BİR FACİA YAŞANABİLİR'

Soma'daki madenlerin kırmızı alarm verdiğini ve her geçen gün Covid-19 vaka sayısının artacağını belirten Bağımsız Maden-İş Sendikası Genel Başkanı Tahir Çetin, "Soma'da 13 bin maden işçisi var ve bu maden işçileri Covid-19'a yakalanırsa bir daha maden sektöründe asla iş bulamayacak. Covid-19'a yakalanan arkadaşlarımız aynı zamanda işverenlere dava açma hakkı olacak. Bütün madenlerde testler pozitif çıkmaya başladı çok ciddi vaka sayıları var. Maden işçilerinde virüs maalesef hiçbir belirti göstermeden yayılıyor bu da ayrı bir risk olarak önümüze çıkıyor. Örneğin bir hafta önce bir maden işçisi arkadaşımız iş yerine giderek kendisini iyi hissetmediğini belirtip izin istiyor. İş yerinde de doktor kendisini muayene ediyor ve ciğerinde bir problem olduğunu fark ediyor. Arkadaşımız herhangi bir semptom, belirti göstermemesine rağmen Soma Devlet Hastanesi'ne sevk ediliyor ve oradaki testlerden sonra koronavirüs testi pozitif çıkıyor. Bu madenci arkadaşımız ve bütün ailesi şu anda hastanede karantina altında. Maden sahalarında şu anda yaklaşık 5 bin kişi çalışıyor. Bu da beraberinde bir başka sorunu getirebilir yani Soma'da bir büyük maden faciası daha yaşanabilir. Madenlerde mekanik olarak gerekli tüm ekipler çalışmadığı için tam anlamıyla iş sağlığı ve iş güvenliği sağlanamıyor. Yani madenciler çalışırken arka tarafta bir göçük meydana gelmesi durumunda fark edilmesi zor olabilir bu da maalesef yeni bir faciayı bize yaşatabilir" şeklinde konuştu.