Makyajlı veriler açığı örtmeye yetmedi: 10 yıllık dönemde 26,8 milyar dolar kayıp!
TCMB, revize edilen cari denge verilerini yayımladı. Revizyon sonrasında cari açık son 10 yıllık dönemde 26,8 milyar dolar azaldı. Ancak makyajlı veriler açığı örtmeye yetmedi. Cari açık Ocak-Eylül döneminde yüzde 525 yükseldi.
Ekonomi Servisi
Merkez Bankası (TCMB) eylül ayı ödemeler dengesini, beklenen revizyonlarla birlikte açıkladı. Cari denge eylülde beklentilerin üzerinde 2,97 milyar dolar açık verdi. 2021'in Eylül ayında 2 milyar 719 milyon dolar cari fazla verilmişti. Ayrıca eylülde 2,6 milyar dolarlık kaynağı belirsiz para girişi oldu.
Bu dönemde, net enerji ithalatı yükselen enerji fiyatlarının da etkisiyle yıllık yaklaşık 2 katına yükselerek yıl genelinde olduğu gibi cari açıkta yaşanan genişlemede belirleyici oldu.
Yılın ilk 9 ayında ise 37 milyar 977 milyon dolara ulaşan açık Ocak-Eylül döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 525 yükseldi. 2021'in aynı döneminde cari açık 6 milyar 68 milyon dolar olarak kayıtlara geçmişti.
Ocak-Eylül döneminde kaynağı belirsiz para olarak tanımlanan net hata noksan kaleminde 24,9 milyar dolarlık bir giriş kaydedildi.
Resmi rezervlerde bu ay 1 milyar 656 milyon dolar net azalış gözlendi.
Doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler 488 milyon dolar olarak kaydedildi.
Sıcak para olarak da ifade edilebilen portföy yatırımlarında 3 milyar 373 milyon dolar tutarında çıkış kaydedildi. Alt kalemler itibarıyla incelendiğinde, yurtdışı yerleşiklerin hisse senedi piyasasında 522 milyon dolar ve devlet iç borçlanma senetleri piyasasında 115 milyon dolar net satış yaptığı görüldü.
AÇIK KAPANMADI
2012 yılına kadar geriye dönük olarak turizm istatistikleri güncellendi. Turizm gelirlerinde yapılan revizyon sonrasında cari açık son 10 yıllık dönemde toplamda 26,8 milyar dolar azaldı.
Revizyon sonrasında ödemeler dengesi 'cari işlemler hesabı' altındaki 'hizmetler dengesi/seyahat/gelir' kalemi, 2012–2022 Ocak-Ağustos arasında toplam 22,4 milyar dolar yukarı yönlü güncellendi.
Ayrıca, ödemeler dengesi 'cari işlemler hesabı' altındaki 'birincil gelir dengesi/ücret ödemeleri/gider' kaleminin 2017-2022 Ocak-Ağustos arasında toplam 4,4 milyar dolar aşağı yönlü güncellendiği açıklandı.
İki revizyon sonrasında toplam cari açık 26,8 milyar dolar azaldı.
Eğer, revizyon yapılmasaydı 9 ayın cari açığı 42 milyar dolar civarında olacaktı.
HEDEFLER TUTMADI
İktidar geçen eylül ayında 14,9 milyar dolar seviyesinde gerçekleşen cari açığı daraltmak için yeni ekonomik model olarak adlandırılan politikaları hayata geçirmişti. Ancak uygulanan bu politikalar sonucunda yükselen dolar kuru rekabetçi olamadı. İhracattan fazla artan ithalat pahalı hale gelince cari fazla verilemedi. Bir de Ukrayna-Rusya savaşının ardından sert yükselen petrol, doğalgaz ve hububat fiyatları, Türkiye’nin cari açığının daha da büyümesine yol açtı.
Eylül ayında açıklanan Orta Vadeli Program’a (OVP) göre hükümet cari açığın bu yıl tahmin edilen 47 milyar dolardan ancak 2025’te 10 milyar dolara gerileyeceğini öngörüyor.