Marketlere satılan etler yurttaşa ulaşmadı

NİSA KÜÇÜK

Sayıştay denetçileri, üç zincir marketin Et ve Süt Kurumu'ndan (ESK) aldığı et miktarından çok daha az eti tüketiciye sattığını tespit etti. Satılmayan etlerin toplam miktarının, 5 milyon 365 bin kilogram olduğu belirlendi. İdarenin, zincir marketlerin et satışı eksikliğini kapatması amacıyla ucuza et sattığı da öğrenildi. Sayıştay denetçileri, kuruma doğrudan böyle bir görev verilmediğin altını çizerek mevzuata aykırılığa dikkati çekti.

MARKETE UCUZ ET ZARAR GETİRDİ

Sayıştay Denetim Raporu'nda, zincir marketlere ucuza satılan etlerin yarattığı zarar paylaşıldı. Buna göre ESK, marketlere ucuz et satışı nedeniyle 385 milyon 785 bin TL zarar etti. Zincir marketlere satışı yapılan etlerle ilgili 2017 yılında 14 milyon 913 bin TL kar elde eden idare, 2018 ve 2019 yıllarında ise et satışı kaynaklı zarar yazdı. Rapora göre idarenin 2018 ve 2019 yıllarındaki zararı sırasıyla 385 milyon 785 bin TL 2019 yılında 225 milyon 220 bin TL oldu.

ESK’nin zincir marketlere et satışı nedeniyle 2019 yılında gerçekleşen 225,2 milyon TL’lik zararının, ilgili bakanlıklarca karşılandığı belirtildi. Ancak 2018 yılındaki 385,7 milyon TL’lik zararın herhangi bir görevlendirme kararı olmadan yapılması nedeniyle tüm zararın, ESK’nin üzerine kaldığı bildirildi.

KAŞ YAPARKEN GÖZ ÇIKTI

ESK’nin 2018 yılında, “Piyasa dengesini sağlamak” amacıyla hayata geçirdiği etleri stoklama uygulaması da 2019 ve 2020 yıllarında zarar yazdı. Depolarının yeterli olmaması nedeniyle piyasadan depo kiralama yoluna giden ESK’nin mali dengesi, depo giderleri nedeniyle bozuldu.

Kurumun, 2020 yılında mülkiyetindeki depoların giderleri 82,1 milyon TL olarak hesaplanırken piyasadan hizmet alımı yoluyla kullanılan depoların giderleri 5 milyon TL olarak kaydedildi. İdarenin 2020 yılındaki toplam depo gideri kayıtlara, 87,1 milyon TL olarak geçti. 2017 ve 2020 yıllarını da kapsayan üç yıllık depo giderinin ise 423,8 milyon TL olduğu belirtildi.

BANKA BORÇLARI 1,4 MİLYAR TL

Rapora göre ESK, faaliyet zararları nedeniyle öz kaynağının üçte ikisini kaybetti. İdarenin 1,3 milyar TL olan özkaynak toplamı, 2020 dönemindeki zararın ardından 429,5 milyon TL’ye kadar geriledi. Özkaynaklarının büyük bölümünü yitiren idare, bankalara borçlanmak zorunda kaldı. Sayıştay raporuna göre, 2017 yılı borçsuz tamamlayan ESK’nin 2020 yılı sonu itibarıyla bankalara olan borçları 1,4 milyar TL’ye ulaştı.