Marmara Üniversitesi, akademik usulleri hiçe sayarak Şahap Kavcıoğlu’nun kopyala-yapıştır doktora tezini akladı!

Berkant GÜLTEKİN

BirGün’ün Merkez Bankası Başkanı ve eski AKP Bayburt Milletvekili Şahap Kavcıoğlu’nun doktora tezindeki intihal izlerini ortaya çıkarmasının ardından tezle ilgili inceleme başlatan Marmara Üniversitesi Yayın Etik Kurulu, BirGün'ün görsellerle ortaya koyduğu açık kanıtlara rağmen tezde intihal olmadığı yönünde oldukça tartışmalı bir karara imza attı.

CİMER üzerinden BirGün’ün yaptığı başvuruya yanıt veren Marmara Üniversitesi Yayın Etik Kurulu Başkanı, aynı zamanda Mühendislik Fakültesi Dekanı ve Rektör Yardımcısı olan Prof. Dr. Ömer Akgiray, konunun, kurulun 28 Temmuz 2021 tarihli toplantısında gündeme alındığını kaydetti.

BirGün’ün 22 Mart 2021 tarihli, “Yeni MB Başkanı'nın doktora tezinde MB raporundan intihal izleri” başlıklı haberinde yer alan iddiaların incelendiğinin belirtildiği cevapta, Şahap Kavcıoğlu’nun, Merkez Bankası’nın 2001 yılı faaliyet raporundan tezine monte ettiği bölümlerle ilgili soru işaretleri doğuran görüşlere yer verildi.

İLGİNÇ YORUM: TEZDEKİ ANLATIMDAN ATIF YAPILDIĞI ANLAŞILIYOR

Prof. Dr. Osman Akgiray'ın imzasını taşıyan yanıta göre kurul, Kavcıoğlu’nun Merkez Bankası raporundan noktasına virgülüne dokunmadan tezine aldığı dipnotsuz ve tırnaksız paragrafları, tezin farklı yerindeki tablolar için kullanılan ve sayfa numaralarının dahi belirtilmediği kaynaklarla ilişkilendirerek, “Şikayete konu edilen paragrafların başında ve sonunda bahis konusu Rapor’a atıf yapıldığı, bu paragraflarda verilen bilgilerin Rapor’a dayandığının tezdeki anlatımdan anlaşıldığı, tez yazarının başkasına ait özgün buluş, bilgi ve fikirleri kendisine aitmiş gibi gösterdiğine dair açık bir bulgu olmadığı görülmektedir” tespitinde bulundu.

Marmara Üniversitesi Yayın Etik Kurulu bu kararıyla, Şahap Kavcıoğlu’nun kopyala-yapıştır tekniğini andırır şekilde Merkez Bankası raporundan kendi tezine transfer ettiği uzun paragrafları, ‘yayın etiği ihlali oluşmadığı’ kanaatine vararak akladı.

Ancak kurulun bu kararı, alıntılar ile atıfların ne şekilde yapılabileceğinin aktarıldığı ve başta Şahap Kavcıoğlu’nun doktora tezini sunduğu Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü’nün Lisansüstü Tez ve Proje Yazım Kılavuzu da olmak üzere pek çok tez yazım kılavuzuyla açıkça çelişiyor.

ENSTİTÜ’NÜN KILAVUZU VE AKADEMİK USULLER NE DİYOR?

Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü’nün Lisansüstü Tez ve Proje Yazım Kılavuzu’nun 4’üncü bölümünün 11’inci maddesinde yer alan ‘metin aktarmaları’ kısmında, tezlere doğrudan ve dolaylı olarak aktarma yapılabileceği, doğrudan aktarmanın üç satırdan az yapıldığı durumlarda mutlaka tırnak işareti kullanılması ve alıntı yapılan kısmın sonuna alıntı yapılan kaynaktan dipnot verilmesi gerektiği belirtiliyor.

Kılavuza göre, Kavcıoğlu'nun tezindeki gibi doğrudan aktarmanın üç satırı geçtiği durumlarda ise alıntının, yeni paragraf belirtilerek, sol ve sağ kenardan en az 8 boşluk ve satırlar arasında tek aralık bırakılarak, italik karakterle 11 punto ile yazılması gerekiyor.

TÜBİTAK çatısı altında faaliyet yürüten Dergipark’ta yer alan ‘Atıf ve Kaynakça Kuralları’ makalesinin ‘metin içerisinde atıf yapma’ kısmında da kelime sayısı 40’tan fazla olan alıntılarda, alıntı yapılan bölüme 1,25 cm içeriden yazılarak başlanması ve alıntının sonunda atıf yapılan kaynağın parantez içinde belirtilmesi gerektiği vurgulanıyor.

Marmara Üniversitesi Yayın Etik Kurulu’nun ‘sorunsuz’ gördüğü Şahap Kavcıoğlu’nun doktora tezinde ise akademik alıntı ve atıf kurallarına uyulmadığı; tezde alıntı yapılan bölümlerde alıntı yapıldığına dair herhangi bir işaret bulunmadığı ve bu nedenle söz konusu kısımların Kavcıoğlu’nun özgün ifadeleriyle ayrılamadığı görülüyor.

Akademik usullere göre alıntı yapma kuralları ve Şahap Kavcıoğlu’nun doktora tezinde yaptığı alıntılar karşılaştırmalı olarak şu şekilde:

Kavcıoğlu'nun tezindeki alıntılar

Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü'nün Lisansüstü Tez ve Proje Yazım Kılavuzu

KAYNAKÇADA DA RAPORA YER VERİLMİYOR

Öte yandan Şahap Kavcıoğlu, tezinde işaret vermeden alıntı yaptığı Merkez Bankası raporuna, tezinin kaynakça bölümünde yer vermiyor. Bu durum, Marmara Üniversitesi Yayın Etik Kurulu’nun teze dair sunduğu görüşü de boşa düşürüyor. Zira Yayın Etik Kurulu, tablolardaki kaynakları yeterli olduğu görüşüyle tezde intihal olmadığını savunuyor. Ancak Kavcıoğlu’nun Merkez Bankası raporunu kaynakçada göstermemesi, BirGün’ün söz konusu paragraflara herhangi bir dipnot düşülmediği ve bu nedenle intihal niteliği taşıdığı yönündeki savını haklı çıkarıyor.

TEZ DANIŞMANI, ENSTİTÜ’NÜN MÜDÜRÜ VE VARLIK FONU’NUN YÖNETİCİSİ

Şahap Kavcıoğlu’nun tez danışmanı olan Prof. Dr. Erişah Arıcan ise bugün, Kavcıoğlu’nun tezini sunduğu Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü’nün Müdürü olarak görev yapıyor.

Arıcan ayrıca, AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından 11 Eylül 2018’de Türkiye Varlık Fonu Yönetim Kurulu Üyesi olarak atandı.

Bununla birlikte Arıcan, 27 Eylül 2018 tarihinden bu yana da Borsa İstanbul’un Yönetim Kurulu Başkanı.

Arıcan öte yandan, Erdoğan'ın damadı, eski Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın tez danışmanı olmasıyla da tanınıyor.

NE OLMUŞTU?

BirGün, 22 Mart 2021 tarihli haberinde, Merkez Bankası Başkanı ve eski AKP Bayburt Milletvekili Şahap Kavcıoğlu’nun 2003 yılında Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü’ne sunduğu “Ticari Bankalarda Sorunlu Kredilerin Yönetimi, Çözümü ve Takibi İçin Bir Uygulama” başlıklı doktora tezinde, Merkez Bankası’nın 2001 yılına ait “70’inci Hesap Yılı Hakkında Banka Meclisi’nce Hazırlanan Faaliyet Raporu”ndan kopyala-yapıştır tekniğiyle intihal yaptığını gündeme getirmişti.

Kavcıoğlu geçen süre boyunca habere ilişkin herhangi bir açıklama yapmazken, BirGün, 24 Mayıs 2021 tarihinde CİMER üzerinden Yükseköğretim Kurumu’na (YÖK) konuyla ilgili olarak şu soruları yöneltmişti:

"22 Mart 2021'de yayımlanan habere göre, Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu, 2003 yılında Marmara Üniversitesi'ne sunduğu doktora tezinde Merkez Bankası raporundan intihal yapmıştır.

İntihal vakasını kanıtlayan dökümanlara haberde yer verilmiştir.

YÖK, intihal olduğu ortaya çıkan tezlerle ilgili ne tür işlemler yapmaktadır?

İntihal olduğu ortaya çıkan doktora tezinin iptal edilmesi için gerekli süreç başlatılmış mıdır?

YÖK dışında konuyla ilgilenen bir devlet kurumu bulunmakta mıdır?

Doktora tezinde akademik hırsızlık yapan bir kişinin, kamu görevinde bulunması Anayasa'yla uyumlu mudur?"

YÖK ise gazetemize verdiği yanıtta, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu ile Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi uyarınca, başvurunun Marmara Üniversitesi Rektörlüğü’ne iletildiğini belirtmişti.

Marmara Üniversitesi Yayın Etik Kurulu Başkanı Ömer Akgiray da CİMER üzerinden BirGün’e verdiği yanıtta, Kavcıoğlu’nun doktora tezindeki intihal izlerini ortaya çıkaran haberimiz üzerine, tezi incelemesi için raportör görevlendirildiğini belirtmişti.