Marvel Evreni’nin  ‘büyük değişimi’

Marvel Sinematik Evreni’nin (MCU) her şeyi olan yapımcı Kevin Feige’in seçimleri doğrultusunda şekillenen, kaynağını, Jack Kirby tarafından 1976’da yayımlanan “Eternals” Marvel çizgi romanlarından alan, MCU’nun 25’inci filmi “Eternals” vizyona girdi.

Hem sağlam bir bilim kurgu hem de insani yönü olan etkileyici bir mitolojiyi ortaya koymak amacı taşıyan hikâyesi ne yazık ki yola yüzüstü çakılmış. Evet, Eternals gerçekten bu denli darmadağın durumda. Yapısal olarak ve de hikâye anlatımı açısından temel sorunları var. Bir film hem çok uzun hem çok kısa olabiliyor bazen işte. Ne olmak istediğini tam bilmeyen bir filmin anlatı karmaşası bunlara yol açabiliyor. Eternals da aynı anda çok fazla şey yapmaya çalışarak her şeyi kaybetmiş.

SENARYODAN KURGUYA

Eternals filmi ile daha önce ekranda hiç görmediğimiz 10 süper kahramanla karşılaşıyoruz. Olympia gezegeninden olan Eternal’lar, kozmik yaratıcı ırk olan Göksel Varlıklar (Celestials) tarafından, 7 bin yıl önce insanları, Deviant adlı vahşi bir uzaylı ırkından korumak için Dünya’ya gönderilmiş bir grup kahraman. Deviant’lar gizemli bir şekilde Dünya’ya geri döndüklerinde ise Eternal’lar insanlığı bir kez daha savunmak için yeniden bir araya geliyorlar. Filmin felsefi yükünü, ferasetli bir şekilde ezoterik bilgi taşıyan Ajak ve yaratılışın başlangıcından beri var olan Celestials ideolojisine dogmatik şekilde inanan Ikarus taşımaktaydı. Ama esas felsefi çatışma, kadercilik ve Tanrılar kahraman mıdır? üzerinden Druig (Barry Keoghan)’in bakış açısında yatmaktaydı. Ama ne yazık ki bu da filmin karmaşası içerisinde üstün körü geçildi. Hikâyenin kalbini ise Sprite karakteri taşımaktaydı. Bir Eternals olarak sonsuza kadar yaşamak, içinde sıkıştığı yaştan dolayı, onun için bir nimetten ziyade bir lanetti. Sprite karakterinin zıt yüzü ise, sonsuz yaşamın tadını en çok çıkaran Bollywood yıldızına dönüşmüş Kingo idi. Bu iki zıtlık gerçekten potansiyel barındırmasına rağmen hikâye bundan da pek oralı olmamıştı. Oyunculuklarda ise Barry Keoghan dışındakilerin tümü oldukça sıradandı. Gemma Chan (Sersi) ile Angelina Jolie (Thena) nasıl övülüyor anlamak güç. Gerçi burada hiçbir aktörün üstesinden gelemeyeceği temel ve yapısal sorunlar vardı. Ellerindeki kısıtlı materyallerle bu kadar olmuş diyebiliriz.

YANLIŞ YÖNETMEN

Suçlanması gereken kişi burada Kevin Feige. Yaptığı en büyük hata ise Marvel’in “büyük değişimi” için, “en farklı Marvel” lafının içini doldurmak için Chloé Zhao’yu yönetmen olarak işe almış olması. Film tam anlamıyla bir ton karmaşası içindeydi. Geniş tarih dilimlerindeki ileri geri atmalarda görünen atmosfer farklılıkları ve bunların arasındaki uyuşmazlık bütünlüğü bozmuştu. Yönetmenin, tanrısal seviyede olduğumuzu vurgulamak için kullandığı rüyamsı estetik dengesiz ve rastlantısal duruyordu. Dövüş sahneleri oldukça kötüydü ve Marvel’in izlediğim en macerasız macera filmi idi. Nomadland’in yönetmeni Chloe Zhao’nun Marvel filmi dövüş sahnelerini çekmekten keyif aldığını hiç sanmıyorum. O çektiyse tabii. En iyi MCU filmleri, yönetmenin kendi duyarlılığını, filmin tonu, karakter dinamikleri ve Marvel evrenin mihenk taşıyla örtüştürebildiği filmler olmuştur. Anca böyle olunca, yönetmen kendisine bu evrenin parametreleri içerisinde doğru bir yol bulabilmektedir. James Gunn’ın Galaksi’nin Koruyucuları’nda yaptığı gibi veya Russo’ların Kaptan Amerika: Kış Askeri’nde yaptıkları gibi.

Marvel evrenindeki cinsiyet ve ırk temsilleri genişletilmek istenirken, bunun tek bir filmde her bir karakter üzerinden uygulanması, senaryoda karmaşık bir anlatım ortaya çıkmış. Bu karmaşıklık Eternals’ın enerjisini zayıflatarak filmi boğmuş. Ve bu karmaşa senaryodan, yönetmenliğe, tasarıma, sinematografiye ve kurguya kadar sirayet etmişti. Hollywood, özellikle son 5 senedir “mesaj verme” meselesini o kadar abartılı ve zorlama bir hale soktu ki, iyi yönde değişimin bile gözünü çıkarttı. Kültür endüstrisi içerisinde cinsiyetçi ideolojinin yıkılması, kadın, LGBTQ+ kimliklerinin inşası için doğru bir politika izlenmek isteniyorsa doğru işler yapılmalı. Örneğin Black Panther, örneğin Captain Marvel bunları başarmıştı. Ancak Eternals filmi, yapımcı Kevin Feige’in yanlış kararları ve bir filmci olan Chloé Zhao’nun Eternals evrenini kendine özgü minimal duyarlılığı içinde ezmiş olması sebebiyle ortalama Marvel filmlerinden biri olarak hatırlanacak.