Masa dörtlenecek

POLİTİKA SERVİSİ

Deprem ve seçim gelişmelerinin gölgesinde kalsa da dış politikada peş peşe dikkat çekici adımlar atılıyor. ABD’den Irak ve Suriye’ye peş peşe üst düzey ziyaretler gerçekleştirilirken Ankara ile Tahran arasında da mekik dokunuyor.

AKP iktidarı seçim öncesinde Şam ile masaya oturmaya çalışarak bunu sandığa tahvil etmek isterken Türkiye-Suriye ilişkileri açısından en kritik görüşmelerden biri dün Ankara’da gerçekleşti.

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan’ı ağırlayan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Suriye başta olmak üzere bölgedeki gelişmeleri ele aldı. Bakanların görüşmesinde göze çarpan en dikkat çekici açıklama Türkiye, Suriye, Rusya ve İran arasında yapılacak dörtlü bir toplantının karara bağlanması oldu. Çavuşoğlu, normalleşme kapsamında gerçekleştirilecek bir sonraki toplantıya İran’ın da katılacağını aktardı.

İRAN DA KATILIYOR

Dört ülkenin dışişleri bakan yardımcılarının önümüzdeki hafta Moskova’da bir araya geleceğini duyuran Çavuşoğlu, “Dışişleri Bakanları toplantısı için çalışmalar devam ediyor. Bunu 4’lü bir şekilde yapmayı planlıyoruz. Gelecek hafta Moskova’da teknik toplantı için Rusya’dan davet aldık. Biz de bu toplantıya katılacağız. İran da katılacak” ifadelerini kullandı.

Rusya’nın desteğiyle Şam yönetimi ile ikili ilişkilerde belli bir yol kat eden Saray rejimi, İran’ı da yanına çekerek seçimlere eli güçlü bir şekilde girmenin planını yapıyor. Sınır güvenliğinden Suriyeli mültecilere kadar birçok konunun çözülmesi için kilit rol oynayan görüşmeler, AKP’nin belki de dış politikadaki son seçim kozu olarak görülüyor.

Dört ülkenin bakan yardımcılarının yanında Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın da önümüzdeki hafta Rusya’ya bir ziyaret gerçekleştireceği açıklandı. Her ne kadar Esad daha önce normalleşme görüşmelerini Erdoğan’ın bir koz olarak kullanmasına izin vermeyeceğini söylese de Rusya’nın bir an önce görüşmelerin sonuca ulaşmasını istemesi, Şam yönetimini de baskı altında bırakıyor.

Rus Vedomosti gazetesi, Esad’ın deprem yardımları, enerji ve finans konularında görüşmek için Moskova’ya gideceğini yazarken görüşmede ana gündem maddelerinden biri de Türkiye ile Suriye arasındaki normalleşme süreci olacak.

Haberde AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da katılımıyla Moskova’da ‘üçlü zirve’ düzenlenebileceği iddia edildi.

ABD’DEN KARŞI HAMLELER

Her fırsatta Ankara ile Şam arasındaki normalleşme görüşmelerine karşı olduğunu dile getiren Washington yönetimi ise Ortadoğu’daki temaslarına hız verdi. İran, Rusya ve Türkiye yakınlaşmasından rahatsız olan Beyaz Saray da bölgeye çıkarma yaptı. Geçen günlerde Irak’a giden ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, Bağdat’ta Başbakan Muhammed Şiya Sudani ile bölgedeki güvenlik durumunu, İran yaptırımlarını ele aldı. Austin, Erbil’de ise Kürt Bölgesel Yönetimi Başkanı Neçirvan Barzani ile bir araya geldi, desteklerinin devam edeceğini kaydetti.

Geçen hafta Suriye Kürtlerinin kontrolündeki Rojava’ya giden ABD Genelkurmay Başkanı Orgeneral Mark Milley’in ziyareti kriz yaratmıştı. Ankara, ABD’nin Büyükelçisi Jeff Flake’i Dışişleri Bakanlığı’na çağırarak ziyarete ilişkin “izahat” istemişti.

Suriye Dışişleri Bakanlığı da yaptığı açıklamada “Milley’nin Kuzey ve Doğu Suriye’de sekiz yıldır bulunan Amerikan üssünü ziyaretinin ‘yasadışı’ olduğu ve ülkenin egemenliğinin ihlal edildiğine” dikkat çekerek kınamada bulunmuştu. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price ise tepkilerin ardından Milley’in Suriye’de sadece ABD askerleri ile görüştüğünü söylemişti.

***

Suriye Arap Birliği’ne dönebilir

Arap ülkeleri de depremin ardından Suriye ile temaslarını artırıyor. Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Farhan Al Saud, Suriye’nin Arap Birliği’ne geri dönüşüne yeşil ışık yakarken bu dönüşün zaman alacak bir süreç olduğunu da sözlerine ekledi. Suudi Bakan sorunların ise diyalogla çözülebileceğine vurgu yaptı.