Pahalılık en çok çocuklu aileleri zorluyor. Kendi ihtiyaçlarından kısan aileler bebekleri için her geçen gün daha çok bütçe ayırmak zorunda kalıyor. Bütçe ayıramayanlar ise şekerli su ile çocuklarını besliyor.

Masraf bebekten hızlı büyüyor

Havva Gümüşkaya

Yüksek enflasyon ve borç yükü yeni bebek sahibi olmuş ebeveynlerin hayatını çileye çevirmiş durumda. Artan pahalılık nedeniyle bebeğinin geleceği için endişelenen aileler bir yandan da işsiz kalma korkusuyla yaşıyor. Çiftlerin hanehalkı bütçesi bebeğin doğumuyla baştan ayağa sarsılıyor. Özellikle bebek bezi ve devam sütlerinin fiyatı ebeveynlerin en önemli sorunu.


Yeni doğan bir bebek için günde ortalama 10 adet bez tüketiliyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre bebek bezinin adet fiyatı kasımdan kasımdan aralığa kadar geçen bir ayda yüzde 10’un üzerinde zamlanmış durumda. Kasımda 1,01 lira olan adet tutarı aralıkta 1,12 liraya çıktı. Yeni doğan bir bebek için günde 10 bez tüketildiği hesaplanırsa sadece aylık 300 adetlik bez masrafı 336 lira oluyor. Bu rakamlar aralık kur şoklarının yaşandığı aralık ayına ilişkin. Ocağa geldiğimizde ise piyasada satılan 156 adetlik bir paket bebek bezinin fiyatı 300 lira. Yeni doğan bir bebek için iki paket bez tüketildiği düşünülürse bebeğin bez masrafı neredeyse 600 lira. Başka bir ifadeyle ocak ayında 4 bin 250 liraya çıkartılan asgari ücretin yüzde 14’üne denk geliyor.
Bebek biraz büyüdükçe devam sütleri ve takviye gıdaya geçiş başlıyor. Böylece masraflar da katlanıyor. Piyasada 0-6 aylık bebekler için 1 numara, 6-12 aylık bebekler için ise 2 numara olarak adlandırılan bebek mamalarını bulmak da zorlaşıyor. Son dönemde fiyatların daha da artacağını düşünen ebeveynler bu ürünleri depoluyor.

BEBEK BEZİ ÜÇ AYDA YÜZDE 38 ZAMLANDI

Altı aylık bir bebeği olan Sema Erdem Tunay ile son üç aylık bebek alışverişlerinin değişimini hesapladık. Kasım, aralık ve ocak aylarına ait faturalarını paylaşan Tunay’ın bebeği için yaptığı alışverişte tutar her ay katlanmış. Piyasa bilindik bir markaya ait 156 adetlik bir paket bebek bezine kasım ayında 217,9 lira veren Tunay, ocakta 299,9 lira ödemiş.

Her ay bebek için ayırdığı bütçenin arttığını kaydeden Tunay, “Gelirimiz aynı düzeyde artmadı” diyor.

Çalıştığı için bebeğini besleyemediğini belirten Tunay, “Aralık ortasından itibaren eskiden aldığım mamayı reyonlarda bulamıyorum. Bulsak bile bir ay öncesinin iki üç misli fiyatı ile karşılaşıyorum. Parası olan stok yapma yoluna gitti ama herkesin stok yapacak bütçesi yok” ifadelerini kullanıyor.
Pahalılık arttıkça muadil olarak adlandırılan mama çeşitleriyle karşılaştığını belirten Tunay, “Eskiden mama reyonunda üç ana marka vardı. Şimdi fiyatı daha düşük adının hiç duymadığımız markalar türemeye başladı. Bunların ne kadar sağlıklı olduğunu bilemiyoruz ama mecbur ucuza gitmeye başladık” diyor.
Mama ve bebek bezi dışında masraflarında sürekli arttığını belirten Tunay, “Islak mendili, biberon, emzik her ay başka bir masraf… Bir de aşılar da var. Bebeğin sağlık harcaması da oldukça maliyetli. Bebek büyüdüğü için her ay yeni bir şey almak zorundasın ama artık eş dosttan küçülen eşyaları alıyoruz. Ben akrabalarımın küçülen eşyalarıyla büyüdüm şimdi çocuğum da öyle büyüyor. O zamanlara döndük” diyerek durumunu özetliyor.

AİLELER BEBEK BEZİNE MAMASINA ERİŞEMİYOR

Derin Yoksulluk Ağı’nın 103 aile ile yaptığı görüşmeler neticesinde yayımladığı Türkiye’de Çocuk Yoksulluğu adlı raporuna göre ailelerin yüzde 85’i yeterli besine ulaşamıyor. Ailelerin yüzde 74’ü bebek maması ve bezi almakta zorlanırken, yüzde 21’i hiç alamıyor. Aileler 0-3 yaş çocuklarını hazır çorba, şekerli su, pirinç lapası gibi besin değeri bu yaş grubu için yeterli olmayan besinlerle beslemek zorunda kalıyor. Hanelerin yüzde 38,7’sinde neredeyse her gün öğün atlanıyor. Görüşülen ailelerin yüzde 39’u pandemi döneminden önce de temiz içme suyuna erişemediğini söylerken, yüzde 49 pandemi döneminde içme suyuna erişemiyor.

masraf-bebekten-hizli-buyuyor-966644-1.
Üç aylık bebek alışveriş fişlerini gösteren Tunay, kasımda aldığı devam mamasını bulmakta zorlandığını be fiyatının arttığını yice arttığı için muadil olarak başka bir markaya yöneldiğini belirtti. Ancak üç ayın sonunda bebek bezi ve maması için harcadığı para 387,9 liradan 439,9'a yükselmiş durumda. Aldığı muadil mamanın fiyatı ise aralıktan ocağa sadece bir ayda %27'nin üzerinde zamlanmış.