Medyanın payına ceza ve baskı düştü
3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Günü, bu yıl da basın emekçilerine yönelik baskıların gölgesinde geçti. Son bir yılda 273 gazeteci yargılandı, 75 yılı aşkın hapis cezası verildi. 26 gazeteci hâlâ cezaevinde tutuluyor.
BirGün/ANKARA
Türkiye, 3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Günü’ne gazetecilere yönelik yargılama, saldırı tehdit ve engellemelerin gölgesinde girdi. Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) 3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Günü’nde; 2021-2022 Basın Özgürlüğü Raporu’nu açıkladı. Avukat Ülkü Şahin ve Mesleki Haklar Uzmanı İlyas Coşkun’un hazırladığı 64 sayfalık rapora göre, bir yılda gazeteciler toplam 75 yıl 5 ay 26 gün hapis cezasına mahkûm edildi. 128 davada 273 gazeteci yargılandı. 60 gazeteci hakkında soruşturma açıldı. 26 gazeteci hâlâ cezaevinde tutuluyor. 57 gazeteci fiziksel saldırıya uğradı. 32 gazeteci sözlü olarak tehdit edildi. 31 gazeteci toplamda 52 gün gözaltında kaldı.
CEZALAR, YARGILAMALAR ENGELLEME ÇABALARI
54 haber sitesine ve 1355 haber içeriğine erişim engellendi. RTÜK marifetiyle televizyon ve radyolara toplam 10 milyon 427 bin 902 TL para cezası verildi. 559 basın kartı iptal edildi. Basın İlân Kurumu gazetelere toplam 25 gün ilân kesme cezası verdi. 1400 medya çalışanının toplu sözleşme hakkı engellendi. TGS Genel Başkanı Gökhan Durmuş raporun sunuş bölümünde, "Hükümetin baskısı ve kontrolü ele geçirme çabaları sonucu uzun yıllardır gazeteciler tutuklanıyor, yargılanıyor, işsiz kalıyor, güvencesiz ve düşük ücret ile çalışmaya mecbur bırakılıyor. Bütün bu baskılara, göz korkutma girişimlerine ve para cezalarına rağmen gazeteciler, üstü kapatılmak istenen gerçekleri kamuoyuna ulaştırmayı sürdürdü" dedi.
CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer tarafından açıklanan nisan ayı Basın Özgürlüğü Raporu’na göre en az 45 gazeteci hakim karşısına çıkarken 5 gazeteci saldırıya uğradı, 5 gazeteci de gözaltına alındı. Basın İlan Kurumu gazetelere ilan ambargosu uygulamaya devam etti. Yapılan tüm çağrılara rağmen gazetecilere saldırıların engellenmesi konusunda hiçbir adımın atılmamasına tepki gösteren Çakırözer, “Siteler, haberler erişime yasak. RTÜK, Basın İlan Kurumu iktidarın sopasına dönüşmüş durumda" dedi.
Türkiye, Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütünün her yıl açıkladığı Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’nde bu yıl 180 ülke içerisinde 149’uncu sırada yer aldı. Basın özgürlüğü mücadelesi, geçen yılki raporda 153’üncü sırada olan ülkeyi dört sıra yukarı taşıdı. Endekste 2005 yılında 98’inci sırada yer alan Türkiye, 2010 yılında 138, 2015’te 149, 2020’de 154’üncülüğe gerilemişti. Endeskte Türkiye ile ilgili şu değerlendirme yer aldı:
‘‘Erdoğan’ın aşırı yetkilerle donatılmış Cumhurbaşkanlığına ve otoriterliğine, basın özgürlüğünün hiçe sayılması ve yargı sistemine müdahaleler eşlik etti. Yargı, Erdoğan’ın talebi üzerine tutuklamalar yapsa da bazı hakimler ‘aşırıya kaçan baskıya’ ses çıkarmaya başladı: Bazı gazeteciler, ‘Cumhurbaşkanı’na hakaret’, ‘örgüt üyeliği’ veya ‘örgüt propagandası’ gerekçelerine dayandırılan keyfi kovuşturmalarda beraat etti. Gazetecilere yönelik tutuklamanın yerini adli kontrol aldı. Temmuz 2021’de gazeteciler, AFP fotomuhabiri Bülent Kılıç’ın şiddet görerek gözaltına alınmasının ardından, olağanüstü hal ilanından sonra ilk kez kitlesel eylem yaptı. Son iki yılda Türkiye’de iki gazeteci öldürüldü: Ses Kocaeli gazetesi sahibi Güngör Arslan 19 Şubat 2022’de; Bursa Rahmet FM çalışanı Hazım Özsu da Mart 2021’de uğradıkları silahlı saldırılar sonucu yaşamlarını yitirdiler. Cinayet zanlıları tutuklandılar.’’
Norveç’in ilk sırada yer aldığı Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’nin ilk 10 sırada 9 Avrupa ülkesi ile birlikte Orta Amerika ülkesi Kosta Rika yer aldı. Eski Sovyetler Birliği üyesi Estonya ise 4. sırada bulunuyor.
EMEP’TEN BİRGÜN’E ZİYARET
Emek Partisi (EMEP) Genel Başkanı Ercüment Akdeniz ve beraberindeki heyet 3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Günü dün BirGün'ü ziyaret etti. Akdeniz'i BirGün Yayın Danışmanı Semra Kardeşoğlu, Haber Müdürü Uğur Şahin ve gazetenin editörleri karşıladı. BirGün ile dayanışma çağrısı yapan Akdeniz, “Müstesna özgür basın temsilcilerinden biri olarak basılı günlük gazete olarak BirGün gazetesiyle dayanışalım, okuyalım, okutalım abone olalım” dedi. BirGün gazetesi çalışanları da dayanışmanın önemine vurgu yaparak ziyaret için teşekkür etti.