Melodilerle zamana yolculuk

Işıl ÇALIŞKAN

Müzisyen Melisa Yıldırım, kabak kemane ile İstanbul Teknik Üniversitesi Devlet Konservatuarı Lisesi’nde tanışır. İlk zamanlarda ilgisini çekmese de aralarında oluşan bağ zamanla tutkuya dönüşür. Yıldırım, bu serüveni “Ruha dokunan bir tarafı vardı ve hâlâ keşfedilmemiş tarafları… Ben de bu seslerin peşine düştüm” diye ifade ediyor.

Yaşamını 3 yıldır Londra’da sürdüren Yıldırım, enstrümanını farklı kültürlerle buluştururken kariyerinde de emin adımlar atıyor. Şimdi perdesiz gitar ustası İsrailli sanatçı Gilad Weiss işbirliğinde çıkardıkları “Talûş” isimli albümle müzikseverlerle buluştu. 8 parçanın yer aldığı albümün tamamı enstrümantal parçalardan oluşuyor. Yıldırım ile albümünü ve müzik serüvenini konuştuk.

Kabak kemane ile serüveniniz nasıl başladı? Size hangi yönleriyle cazip geldi bu enstrüman?

Kemane ile İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Müziği Devlet Konservatuarı Lisesi’nde tanıştım. Okula girdiğim zaman tercih ettiğim bir çalgı değildi, hakkında pek fazla bilgim bile yoktu. Zamanla öğretmenim sayesinde kemaneyi çok sevdim ve bağımlısı oldum. Asla elimden bırakmak istemedim. Ruha dokunan bir tarafı vardı ve hâlâ keşfedilmemiş tarafları… Ben de bu seslerin peşine düştüm. Farklı eğitimcilerle tanıştım, farklı müzik formları ve teknikler ile bu çok da tanınmayan enstrümanı geliştirmeye karar verdim. Aslında bu tam bir karar vermek gibi de değildi, sadece bu eşsiz tınılar ve bilinmezlik kendi kendine beni bu yola itti. Uzun zamandır kemanenin beş telli halini çalıyorum, gövdesi geleneksel hali gibi su kabağından üretildi ama daha farklı bir tınısı var.

LONDRA, MÜZİĞİM VE KEMANEM İÇİN MEÇHULDÜ

Bir süredir Londra’da yaşıyorsunuz. Orada kabak kemaneye ilgi nasıl?

Evet, yaklaşık 3 yıldır Londra’da yaşıyorum. Bu yolculuk başta çok meçhuldü, özellikle müziğim ve enstrümanım için. Burada farklılıklara ve yeniliklere önem veriliyor. Girdiğim her sanat ortamında enstrümanımlaydım. Bu yeni gibi görünen ama aslında çok eski bir geçmişe sahip olan kemaneye olan ilgi beni şaşırttı. Açıkçası bu kadarını ben bile beklemiyordum. Kısa zamanda çok başarılı festival ve projelerde yer aldım. İngiltere genelinde solo turneler yaptım ve bazı okullarda enstrümanımı tanıttım. Her müzik türünden çok geniş bir çevrem oldu.

Albüme “Talûş” demenizin sebebi bu şarkıların zamansızlığı mı?

Bu albümdeki melodilerle dinleyiciler istediği zamana ve yere gidebilirler, enstrümantal müziğin en güzel tarafı bu. Üretirken herhangi yere ve zamana ait hissedemedik. Sadece yapmak istediğimiz şeyi yaptık ve akıcı bir şekilde ilerledi. İbranice bir kelime bu, anlamı ‘zamansız’, Gilad’ın önerisiydi. Kelimeyi açıkladığında bende farklı bir ifade uyandırdı. Zaman ise ayrıca göreceli bir kavram.

KELİMELER BAZEN SINIR KOYUCU OLABİLİR

Albümdeki tüm parçalar enstrümantal. Bununla dinleyiciye bir özgürlük sunmayı amaçladığınız çıkarımında bulunabilir miyiz?

Bazen sözlü eserlerin müziğin kendi dilinin konuşmasını engellediğini düşünüyorum. Kelimeler sınır koyucu olabilir, enstrümantal müzik ise her dinleyicinin ruhunda yeni bir yolculuğa çıkar. Doğanın temeli titreşimlerden oluşur, sonsuz titreşimler. Ve bu titreşimlerin oluşturduğu yansımalar... Müzik de titreşimlerden oluşur, insan algısında, duygusunda ve zihninde farklı yansımalar bırakabilir. Dinleyici kendisini anılarında veya şimdiki anda bulabilir. Bunlar benim enstrümantal müzik üzerine kişisel fikirlerim, çoğunlukla enstrümantal müzik üreteceğimi düşünüyorum.

Arkadaşım Gilad’da bu şekilde düşündüğü için Talûş albümünü enstrümantal yapmayı tercih ettik. O, türkü dinlemeye başladığı ilk zamanlar kelimeleri anlayamamış fakat bundan yine de büyük keyif aldığını söylemişti. Çünkü kelimeleri başka bir müzik gibi duymuş.

Önümüzdeki projelerinizden bahseder misiniz?

Solo doğaçlama projesi üzerinde düşünüyorum bir süredir. Sezgisel ifadelerle doğaçlama yapmayı tercih ediyorum. Bu aklınıza o anda uydurulan bir müzik olarak gelmesin. Doğaçlamayı çoğu insan böyle düşünebilir, ama kesinlikle ince detayları ve nüansları olan bir müzik formu. Hazırlıklarına fikirsel olarak başladım, umuyorum ki bu baharda kayıt süreci başlayacak. Şu an da odaklandığım başka bir proje henüz yok.

ZARİF VE ASİL BİR UYUM

Perdesiz gitar ile kabak kemanenin birlikteliğini nasıl anlatırsınız?

Bu iki enstrüman için yeni bir çalım tarzı hayal etmeye çalıştık. İkisi de perdesiz ve ikisinin keşfedilmeyi bekleyen tarafları var. Aralarında zarif ve asil bir uyum olduğunu düşünüyorum. Bunu keşfettiğimiz için memnunum.