Merkez Bankası hayal dünyasında

Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan yılın üçüncü enflasyon raporunu açıkladı. 2024 sonu tahmini yüzde 38, 2025 yüzde 14, 2026 yüzde 9 seviyesinde kaldı. Merkez Bankası'nın tahmininin tutması için yılın geri kalanında yüzde 1,2 aylık enflasyon ortalaması gerekiyor. Mehmet Şimşek bakanlığa geldiğinden beri geçen 14 ayda ise aylık ortalama enflasyon yüzde 4,47.

Yüksek politika faizinde devam edileceği mesajını veren Karahan, sunum sonrasında başkan yardımcıları Prof. Dr. Hatice Karahan ve Dr. Cevdet Akçay ile soruları yanıtladı.

TCMB Başkan Yardımcısı Cevdet Akçay, tahmin ve ara hedef ayrıştırmasını iyi yapmak gerektiğine dikkati çekerek "Biz nokta atışı yapmıyoruz, belirsizlik iki yönlü de arttı, bu yüzden tahmin aralığımızı daraltmadık" dedi.

TCMB Başkan Yardımcısı Hatice Karahan da kiralarla ilgili soruyu, "Öncü göstergeler bize kira fiyatlarında düşüş sinyalleri olduğunu gösteriyor, düşüş biraz gecikmeli olabiliyor" şeklinde yanıtladı. Karahan, arındırılmış enflasyon hesabı için TÜİK ve TCMB arasında bir komite oluşturduklarını ve sürecin başladığını söyledi.

KAÇAMAK CEVAPLAR

“2025’e kadar ücret zammı almayacak asgari ücretliye enflasyonun düşeceğine nasıl inandıracaksınız” sorusuna asgari ücret konusunda karar verici ya da tavsiye kuruluşu olmadıklarını belirten Karahan, net bir yanıt vermedi.

Karahan açıklamasında şunları kaydetti:

“Enflasyonun düşmesi en çok düşük gelirliyi olumlu etkileyecek. Dolasıyla bu grubun refah artışı olabilmesi için fiyat istikrarının sağlanması gerekiyor. Bu konuda da kararlıyız. Attığımız adımlarla bunu gösteriyoruz. Asgari ücret konusunda karar verici de değiliz tavsiye kurumu da değiliz. Biz sadece tahminlerimizi oluştururken bu konuda bir varsayımda bulunmak zorundayız. Varsayımda bulunurken de yetkililer tarafından yapılan açıklamaları göz önünde bulunduruyoruz. Bunu da şeffaflık gereği kamuoyumuzla paylaştık.”

PLAN ÜCRETLERİ ERİTMEK

Karahan’ın açıklamalarını değerlendiren Ekonomist Güldem Atabay TL'ye değer kazandırarak ve reel ücretleri eriterek enflasyonla mücadelenin hızlandırılmak istendiğini belirtti. Atabay şöyle devam etti: “Kendileri de biliyor ki maliye politikasından beklenen destek gelmedi. O yüzden de yüzde 2025 enflasyon tahminini yüzde 14’te tutulduğu için çok büyük olasılıkla bir sene sonunda ücret artışlarının, kamuda enflasyon hedefine göre yapıldığını göreceğiz. Yani dilerim 2025’in ilk enflasyon raporunda bu yüzde 14, yüzde 18-yüzde 20 olmaz. Çünkü piyasa beklentisi yüzde 25, şu anda bu bile çok uzak gözüküyor.”

Yılsonu enflasyonun da yüzde 38 olmasının imkânsız olduğunu belirten Atabay, “Özellikle temmuz ayı enflasyonu, geçici yapılan zamların verdiği ivme vesaire… Ama gıda fiyatları enflasyonu beklentisi çok komik. Eylül’de mevsimsellik başlayacak. Bütün bunlarla baktığımızda 38’e ulaşmak imkânsıza yakın. Ben yüzde 44-45 civarında bekliyorum. 2025 için yüzde 14 ulaşılmayacak bir rakam. Enflasyon raporunda, birinci çeyrekte reel ücretler artmıştır, yılın geri kalan kısmı enflasyonla uyumlu bir hale gelecek, denmiş. Bu, ücretleri eriteceğiz demek. Dolayısıyla oyun planı bunun üzerine…” ifadelerini kullandı.

Türkiye ekonomisinin sorunlarının yalnızca parasal yaklaşımlarla çözülemeyeceğine vurgu yapan Atabay, şöyle konuştu:

“Enflasyonun 2026’ya kadar 25-30 civarında bir enflasyon olacağını düşünüyorum. O dönemde de zaten seçim harcamaları başlayacak. Tekrar yüzde 35-40’lara çıkacak. 2020’li yıllarda yüzde 25-30’un altında enflasyon ile yaşamayacağız. Bu kadar büyük bir kötü yönetimden sonra enflasyona düşük seviyelerde istikrar kazandırmak için tek başına para politikası yetmiyor.”