Merkez Bankası’ndan kur farkı “hüllesi”
Merkez Bankası’nın karı yüksek gösterilerek Hazine’ye fazladan 22,8 milyar TL aktarıldığını savunan CHP’li Faik Öztrak, konuyu TBMM gündemine taşıdı. Yapılanın karşılıksız para basmaktan farkı olmadığını belirten Öztrak, “Para politikasının güvenliğini sarsacak bu işlemlerin sonu her zaman hüsran olmuştur” dedi
Hüseyin Şimşek
CHP Ekonomi Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Faik Öztrak, kanuna karşı hile yapılarak Merkez Bankası kârının yüksek gösterildiği, bu yolla TCMB’den Hazine’ye fazladan 22,8 milyar TL aktarıldığı iddialarını gündeme taşıdı. Öztrak, işlemin karşılıksız para basmaktan farkı olmadığını belirterek, “Kısa vadeli siyasi çıkarlar için Türkiye’nin uzun dönemde para politikasının güvenilirliğini sarsacak bu tür işlemlerin sonu her zaman hüsran olmuştur” diye konuştu.
CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Faik Öztrak, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’a yönelttiği soru önergesiyle Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’ndan (TCMB) Hazine’ye aktarılan dönem kârıyla ilgili iddiaları TBMM gündemine taşıdı. Öztrak’ın soru önergesinde yer alan bilgilere göre, TCMB Genel Kurulu, Ocak ayında olağanüstü toplanarak 35,2 milyar TL’si geçen yıla ait â payı ve 5,3 milyar TL’si önceki yıldan kalan ihtiyat akçesi olmak üzere toplam 40 milyar TL’nin üzerinde parayı hissedarlarına dağıttı. Ancak bu paranın 35 milyar TL’lik payını oluşturan kâr payı üzerinde önemli iddialar gündeme geldi.
GERÇEKLEŞMEYEN KÂRI HESABA AKTARDILAR
İddiaya göre, TCMB bilançosunda özellikle 2019 Ekim ayından bu yana alışılmadık hareketler görülüyor. 2019’un son 2,5 aylık döneminde döviz kurunda anlamlı bir değişme olmamasına rağmen TCMB’nin kur farkından kaynaklanan hesap hareketlerinin izlendiği “Değerleme” hesabında 20 milyar TL’lik bir düşüş yaşandı. Aynı dönemde TCMB k
KARŞILIKSIZ PARA BASMAKTAN FARKI YOK
Bu gelişme, TCMB’nin “değerleme” hesabında izlenmesi gereken bir paranın kanuna karşı hile yapılarak “diğer kalemler” hesabına aktarıldığı, bu yolla TCMB’nin bu yılın başında dağıttığı kârın yüksek gösterildiği yönündeki kuşkuları artırdı. Yapılanın kanuna karşı hile olduğunu belirten CHP’li Öztrak, “Bu yapılanın karşılıksız para basmaktan farkı yoktur” dedi. İşlemin gerek maliye gerekse para politikalarında şeffaflığı azalttığını, ekonomi politikalarına güveni de düşürdüğünü belirten Öztrak, “Kısa vadeli siyasi çıkarlar için Türkiye’nin uzun dönemde para politikasının güvenilirliğini sarsacak bu tür işlemlerin sonu her zaman hüsran olmuştur” ifadelerini kullandı.
BÜTÇEDE OLMAYAN GELİR DE HAZİNE’YE YAZILDI
2019’da bütçede tahakkuk etmeyen 26,5 milyar TL tutarında bir gelirin de Hazine nakit hesaplarına gelir olarak kaydedildiğine dikkat çeken Öztrak, “Bütçede tahakkuk etmeyen bir gelirin nereden ve nasıl tahsil edilerek Hazine nakit dengesine gelir yazıldığı anlaşılamamaktadır” diye konuştu. Öztrak, önergesinde bütçe emanetleri ve avans hesaplarının bakiyesinin 2019’da önceki yıllarda görülmeyen şekilde sıfırlandığına da vurgu yaptı.
Öztrak’ın, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’a sorduğu sorulardan bazıları şöyle:
♦ 2018 ve 2019 yıllarında Hazine nakit gelirleriyle, Merkezi Yönetim Bütçe gelirleri arasındaki olağanüstü farkın sebebi nedir? 2018 ve 2019’da Merkezi Yönetim Bütçe geliri olarak tahakkuk etmemiş gelirler, Hazine tarafından nereden ve nasıl tahsil edilmiştir?
♦ Merkezi yönetim bütçe dengesi ile nakit dengesi arasında geçişi sağlayan “Emanet ve Avans hesapları” 2019’da neden sıfır bakiye vermiştir?
♦Bu işlemler neticesinde Hazinenin 2020’deki finansman ihtiyacı olduğundan ne kadar düşük gösterilmiştir? TCMB’nin karşılıksız para basması neticesini doğuran bu operasyonların enflasyonu azdıracağını ve TCMB’nin itibar ve güvenilirliğine zarar verdiğini düşünüyor musunuz?
