Merkez’e İmamoğlu sürprizi: Faiz artışında sil baştan

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ve bürokratlara yönelik operasyonların ekonomiye faturası giderek ağırlaşıyor. Aralık ayında başlayan, Ocak ve Mart aylarında devam ederek yüzde 50’den yüzde 42,50’ye kadar düşürülen politika faizi, yeniden artırılmaya başladı.

TCMB Para Politikası Kurulu nisan toplantısında politika faizini 350 baz puan yüzde 42,5'ten yüzde 46'ya çıkardı. Kurul ayrıca, Merkez Bankası gecelik vadede borç verme faiz oranını yüzde 46’dan yüzde 49’a, gecelik vadede borçlanma faiz oranını ise yüzde 41’den yüzde 44,5’e yükseltti.

ENFLASYON YÜKSELECEK

TCMB tarafından yapılan açıklamaya göre Mart ayında enflasyonun bir gerileme gözlemlendiği belirtilirken, Nisan ayında temel mal enflasyonunun artış bekleniyor.

İmamoğlu’nun gözaltına alındığı 19 Mart’ta dolar/TL 42 seviyesine çıkarak tarihi zirvesini gördü. Merkez Bankası’nın (TCMB) döviz satarak yaptığı müdahaleler sonrası dolar kuru 38 TL’de dengelendi.  Bu süreçte Merkez Bankası döviz kurundaki yükseliş rezerv satışlarıyla engellenmeye çalışılsa da döviz mevduatlarında hızlı artış yaşandı.

Piyasalarda dalgalanma yaşanması üzerine 20 Mart’ta ara toplantı düzenleyen banka, gecelik borç verme faizini 200 baz puan yükseltmiş ve yüzde 44’ten yüzde 46’ya çıkarmıştı.

Ancak alınan tedbirler döviz talebinin önüne geçemedi, enflasyon beklentileri bozuldu. Merkez Bankası’nın swap hariç net rezervlerinde 19 Mart'tan bu yana 44,6 milyar dolarlık düşüş yaşandı.

TCMB verilerine göre, İmamoğlu operasyonu öncesinde 178 milyar 741,4 milyon dolar olan yurt içi yerleşiklerin döviz mevduatı 11 Nisan ile sona eren haftada 191 milyar 230,15 milyon dolara çıktı. Yurt dışı yerleşiklerin son dört hafta da tahvil çıkışı 7,7 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Finansal Piyasalar Uzmanı İris Cibre, “Başa dönmüş olduk. Faiz artırımının reel sektörün olması gerekenden daha uzun süre acı çekecek olması. Finansmana erişim kısıtlı, şimdi bir de inmesi beklenen maliyetler tekrar arttı. 2024’te atlatmış olmamız gereken yavaşlama, işsizlik, bugüne birikimli sarktı. TL getirisini artırarak döviz talebini kısmak amaçlanıyor. Ancak sadece döviz kurundaki artış değil enflasyonist açıdan risk gördüklerini anlaşılıyor” dedi.

Merkez Bankası’nın kararlarının piyasada işe yaraması için siyasetin sakinleşmesi gerektiğini vurgulayan Cibre, “Önceki akşam gördük; CHP’ye yönelik operasyon olacağına ilişkin hükümetin sözcülüğünü yaptığı düşünülen kişiler tarafından ortaya atılan dedikodular sonrası Borsa’da taban gördük. Bu aslında bir mesaj olmuş da oldu. Eğer siyaset sakinleşmezse yeni riskler oluşur” diye konuştu.

∗∗∗

BORÇ GERİ ÖDEMELERİ ZORLAŞACAK

Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu, faiz artışıyla Merkez Bankası’nın yaşanan döviz rezervi kaybının büyük bir tehdit oluşturduğunu kabul etmesi olarak yorumladı. Kozanoğlu, “Mart kararında politika faizi yüzde 42,5’iken gecelik borçlanma faizi yüzde 44’tü. Şimdi yüzde 49’a yükseliyor. Eğer fiilen gecelik fonlama yapmaya devam edecekse faiz artışı 500 puan demektir. Ekonomiyi daha da soğutacak, büyümeyi yavaşlatacak, gerek bireylerin gerekse şirketlerin borç geri ödemelerini zorlaştıracak bir karara imza attı” değerlendirmesinde bulundu.

Karar metnine değinen Kozanoğlu, “Dezenflasyon sürecinin başarıyla ilerlediğini söylüyor. Ancak talebin canlı kaldığını ifade ediyor. Ülkede 19 Mart’tan sonra yaşananlara hiç değinmiyor, dövize yönelişin bu karara yol açtığını itiraf etmekten kaçınıyor” diye ekledi.