Meydanlar, tarih yazar

Taksim Meydanı (İstanbul, Türkiye). Ülkemizde 1927’deki 1 Mayıs kutlamalarından sonra devrimcilerin 1973’ten başlayarak yükselttiği mücadele, işçi sınıfında da yankısını buldu. 50 yıllık yasaklı dönem 1976’da sona erdi. ‘77 1 Mayısı’nda kontrgerilla, katliamla gelişen mücadeleyi durdurmak istedi. 1 Mayıs öncesinde başlayıp alanda da süren provokasyonla kontrgerilla, emekçilerin bayramını kana buladı. Kitlenin üzerine otomatik silahlarla ateş açılması ve yaşanan izdiham sonucunda 35 emekçi katledildi. Bu yıl 1 Mayıs’ın tarihsel olarak bir başkalığı var. Uzun yıllar verilen mücadele Taksim kutlamalarına başka bir anlam katıyor.
Özgürlüklerin, hak arama mücadelelerinin sokağa yansıdığı yerler olarak dünyada mücadele ile simgeleşmiş meydanlar var. İşte onlardan birkaçı;
Kızıl Meydan (Moskova, Rusya) Red Square, 15. yüzyılda Kremlin’in duvarları tamamlandıktan hemen sonra yapıldı. Hem Rusya, hem de eski SSCB’nin toplumsal ve siyasi tarihinde önemli bir yeri var.
Saray Meydanı (Saint Petersburg, Rusya) Palace Square, adını, yaklaşık 3 milyon sanat eseri barındıran ve dünyanın en önemli müzelerinden bir olan Hermitage Müzesi’nin bulunduğu, eski Rus İmparatorluğu’nun merkezi Saint Petersburg kentinde 18. yüzyılda inşa edilen Kış Sarayı’ndan alıyor. Meydan 25 Ekim 1917’de Ekim Devrimi ve 22 Şubat 1905’de Kanlı Pazar’a sahne oldu.
Tiananmen Meydanı (Pekin, Çin) 15. yüzyılda inşa edilen ve “İlahi Barışın Kapısı” anlamına gelen Tiananmen Meydanı, Yasak Şehir ile kentin diğer kısmını ayırmak amacı ile yapıldı. 1989 yılının 15 Nisan’ında başlayan ve yaklaşık 5 Haziran’a dek süren, Tiananmen Meydanı Olayları olarak anılan ve yüzlerce kişinin ölümü ile sonuçlanan olaylara tanıklık etti.
Concorde Meydanı (Paris, Fransa) Place de la Concorde, Fransız İhtilali sırasında adı bir süre Devrim Meydanı olarak değiştirildi. İhtilal sırasında gerçekleştirilen ve 14. Louis ve Marie Antoinette’in de aralarında bulunduğu 1.000’den fazla kişinin giyotinle idamı bu meydanda gerçekleştirildi.
Aziz Michel Meydanı (Paris, Fransa) Place Saint-Michel. Fazla sert ve tutucu yönetim şekli ile eleştirilen Charles de Gaulle iktidarına karşı üniversiteli gençlerin 6 Mayıs 1968’de gerçekleştirdiği Kanlı Pazartesi olarak anılan gösteri ve grevler Sorbonne Üniversitesi’nde başlayarak Aziz Michel Meydanı’na kadar sürdü.
Potsdam Meydanı (Berlin, Almanya) Potsdamer Platz, ll. Dünya Savaşı döneminde Amerikan ve Sovyet sektörleri arasındaki sınır kontrol noktası olan Potsdam Meydanı, tarihinde dördüncü kez başkent olan yeni Berlin’in simgesi olma özelliğini taşıyor. Meydan bugün iki dünya savaşı sırasında da ağır hasarlar alan kentin merkezi olma niteliğinde.
Paris Meydanı (Berlin, Almanya) Pariser Platz Brandenburg Kapısı’nın 1790’da tamamlanmasının ardından, 1814’de Napolyon’a karşı kazanılan zaferi simgelemek adına Paris Meydanı olarak adlandırıldı. Brandenburg Kapısı II. Dünya Savaşı sırasında ağır hasar gördü ve 1898 yılında yeniden yapıldı.
Mayo Meydanı (Buenos Aires, Arjantin) Plaza de Mayo Arjantin’in başkenti Buenos Aires’in ünlü Mayo Meydanı, adını 1810’da gerçekleşen Mayıs Devrimi sonrasında aldı. Meydan, ilk günden beri politik yaşamın sahnesi oldu. 1976’da askeri cuntanın yok ettiği 30.000 kayıp kişiyi arayan ve askerler tarafından Perşembe Delileri olarak nitelendirilen Mayo Meydanı Anneleri her perşembe, Türkçesi ‘Mayıs Meydanı’ olan bu alanda toplanmaya devam ediyor. Plaza de Mayo anneleri o zamandan günümüze, generallerden hesap sordular ancak annelerden bazıları da gözaltına alınan oğulları gibi türlü işkencelere maruz kalıp öldürüldü.