Mısır'ın Libya hamlesi için kim, ne dedi? Libya'da son durum ne?

Mısır Devlet Başkanı Sisi’nin Libya’ya olası bir askeri müdahaleyi gündeme getirmesinin ardından peş peşe açıklamalar geliyor.

Hafter’e verdiği destekle bilinen Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, 20 Haziran'da "Mısır ordusunun, gerek duyulması halinde ülke sınırları dışında askeri bir görevde bulunabileceği" mesajını verdi.

Sisi, "Artık gerek kendimizi savunma açısından gerek Libya'da seçilmiş tek meşru otorite olan (Tobruk'taki) Temsilciler Meclisi'nin talebi üzerine olsun Mısır'ın (Libya'ya) yapacağı herhangi bir doğrudan müdahale uluslararası meşruiyet kazanmıştır. (Libya'ya müdahale durumunda) Hedeflerimiz, ülkenin batı sınırını korumak ve Mısır'ın ulusal güvenliğinin bir parçası olması hasebiyle Libya'da güvenlik ve istikrarın hızlı bir şekilde sağlanmasını desteklemek, Libyalıların akan kanını durdurmak, derhal ateşkesi sağlamak ve Birleşmiş Milletler gözetiminde kapsamlı müzakereleri başlatmak olacaktır" diye konuştu.

"(Libya'nın sahil kenti) Sirte ve (güneyindeki askeri üsse sahip) Cufra (kentleri) kırmızı çizgidir. Libya'yı Libyalılardan başkası savunmayacaktır. Yardım etmeye ve destek vermeye hazırız." diyen Sisi, konuşmasına şöyle devam etti: "Libya'nın güvenlik ve istikrarından başka bir şey istemiyoruz. Bizim ağırbaşlılığımızı zayıflık, sabrımızı da tereddüt olarak algılayanlar yanılıyor. Bizim sabrımız, zayıflık ya da tereddütten değil, durumun netleşmesi ve gerçeklerin ortaya çıkması içindir."

Sisi'nin açıklamalarının ardından Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti "savaş ilanı" olarak gördüğünü açıkladı. Yapılan açıklamada, "Mısır Cumhurbaşkanı'nın Libya'daki darbecileri, milisleri ve paralı askerleri desteklemesi yönündeki açıklamaları kabul edilemez. Bunlar düşmanca adımlar ve içişlere açık bir müdahale ve savaş ilanı olarak görülür" denildi.

BM: LİBYA'NIN İHTİYAÇ DUYDUĞU EN SON ŞEY ASKERİ SEFERBERLİK

Birleşmiş Milletler (BM), Mısır'ın, Libya'ya gerek duyulması halinde askeri müdahalede bulunabileceği açıklamasının ardından, "Libya'nın şu an ihtiyaç duyduğu en son şey daha fazla silah transferi, daha fazla askeri seferberlik ve topraklarında daha fazla yabancı paralı asker" açıklamasında bulundu.

BM Genel Sekreteri Stephane Dujarric, günlük basın brifinginde, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi'nin Libya'ya askeri müdahale açıklamasına ilişkin sorulara yanıt verdi.

Libya'daki askeri harekatların, silah transferleri ve silah ambargosu ihlallerinin alarm verici olduğunu belirten Dujarric, taraflara durumun daha da kötüye gitmesine neden olacak eylemlerden kaçınması çağrısı yaptı.

Dujarric, "Libya'nın şu an ihtiyaç duyduğu en son şey daha fazla silah transferi, daha fazla askeri seferberlik ve topraklarında daha fazla yabancı paralı asker." dedi.

AB: TÜM TARAFLAR ŞİDDETE SON VERSİN

Avrupa Birliği (AB), Sisi'nin gerek duyulması halinde ordusunun sınır dışında askeri görevde bulunabileceğini açıklamasının ardından "tüm taraflara şiddete son verme" çağrısında bulundu.

AB Komisyonu Sözcüsü Peter Stano, dün yaptığı basın toplantısında, Sisi'nin açıklamalarına ilişkin soruya cevaben, "Yakın dönemde artan şiddet ve dış aktörler tarafından yapılan açıklamalar, ciddi endişe kaynağı. Acilen gerginliğin azaltılması gerekiyor" ifadesini kullandı.

Stano, uluslararası aktörlerin gerginliği artırmak yerine azaltmaya odaklanması gerektiğini vurgulayarak, "Tek seçenek, Libya halkı ve bölge istikrarı için Birleşmiş Milletler (BM) nezdinde müzakere edilmiş bir çözüm" mesajını verdi.

Libya genelinde tüm askeri faaliyetlere son verilmesi gerektiğinin altını çizen Stano, tarafların müzakere masasına oturması gerektiğini söyledi.

ABD: TÜM TARAFLAR ATEŞKESE BAĞLI KALMALI

ABD ise Sisi'nin açıklamalarının ardından Libya'da "tüm taraflara ateşkese bağlı kalmaları" çağrısında bulundu.

ABD Ulusal Güvenlik Konseyi'nin Twitter hesabında, "ABD, Libya'da tüm taraflarda çatışmanın tırmandırılmasına şiddetle karşı çıkıyor. Taraflara ateşkese bağlı kalmaları ve derhal müzakereleri sürdürmeleri çağrısı yapıyoruz. Birleşmiş Milletlerin 5 artı 5 görüşmeleri, Kahire Bildirgesi ve Berlin süreci yoluyla ilerleme inşa etmeliyiz." paylaşımı yapıldı.

FRANSA: SİSİ'NİN ENDİŞELENMESİ MEŞRU

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said ile görüşmelerinin ardından ortak basın toplantısında Libya'daki gelişmelere değindi.

"Fransa ve Tunus, Libya'da tarafların ateşkesi sağlaması ve bölgede güvenliği sağlamak için Birleşmiş Milletler çerçevesinde müzakerelerin tekrar başlamasına yönelik verdikleri taahhütleri yerine getirmesini istiyor." ifadelerini kullanan Macron, bu konuda herkesin sorumluluğu bulunduğunu kaydetti.

Macron, Libya'nın gelecek aylarda Suriye'nin durumunda olmasını istemediğini belirtti.

Mısır'a karşı sorumlulukları bulunduğunu aktaran Macron, "(Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-) Sisi'nin, sınıra doğru askerlerin gelmesi nedeniyle endişelenmesi meşrudur" dedi.

LİBYA’DA SON DURUM

Libya, BM ve Türkiye’nin tanıdığı Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) ile General Halife Hafter komutasındaki Tobruk merkezli Libya Ulusal Ordusu (LUO)ikiye bölünmüş durumda.

Türkiye’nin doğrudan verdiği askeri destekle birlikte son haftalarda iki taraf arasındaki savaşta Trablus hükümeti yeni mevziler kazanmaya başlamıştı.

Sirte, UMH kontrolündeki Trablus ile Hafter’in kontrol ettiği Bingazi arasında bulunuyor ve Libya’nın başlıca enerji ihracat terminallerine en yakın şehri. Hafter’e bağlı güçler ocak ayında Sirte’yi ele geçirdi. UMH ise şehre doğru ilerlemeye başladı. UMH güçleri, yoğun hava saldırıları sonucunda bölgeden geri çekilmek zorunda kaldı.

KAHİRE BİLDİRGESİ

6 Haziran’da Kahire’de Mısır lideri Abdulfettah Sisi, General Halife Hafter ve Tobruk yönetiminin siyasi temsilcisi Akile Salih 8 Haziran itibarıyla ülke genelinde ateşkes öngören “Kahire Bildirgesi” Türkiye tarafından reddedilmişti. Tobruk merkezli yönetimi destekleyen Rusya, Fransa, BAE, Ürdün, Suudi Arabistan ve Arap Birliği ile ABD “Kahire Bildirgesi”ni desteklediklerini açıklamıştı.

Mısır’ın girişimiyle ortaya çıkan bildirge özetle çatışmaların durması, ateşkes ilan edilerek BM himayesinde siyasi sürece geri dönmeyi içeriyor. Bu kapsamda 90 gün içerisinde seçilmiş bir Başkanlık Konseyi kurulmasına hazırlık olarak Cenevre’deki 5+5 Libya Ortak Askeri Komitesi ile görüşmeler düzenlenmesi çağrısı yapılıyor.