Moskova, ‘Ankara’dan ne alırım’ derdinde

Mehmet Emin Kurnaz

Ankara ile Moskova arasında son dönem S-400’lerle artan yakınlaşma, Doğu Akdeniz’de tırmanan enerji paylaşım savaşları ile farklı boyuta taşındı. Libya’daki ihvancı Sarraj yönetimini destekleyen iktidarın, bölgeye asker gönderilmesine ilişkin Meclis’ten geçirdiği tezkerenin yankıları sürerken, Rusya, Türkiye karşıtı Genaral Hafter’e örtülü destek sunuyor. Gözler, Libya krizinin Ankara-Moskova hattındaki yansımalarına çevrilirken, Rusya Devlet Başkanı Viladimir Putin’in yarın gerçekleşecek kritik Türkiye ziyaretinde, Suriye ve Libya başta olmak üzere bölgesel konular masaya yatırılacak. Kritik ziyarete ilişkin, tarafların ellerindeki kozları ve son dönem Türk-Rus politik hattını Rusya Uzmanı Aydın Sezer ile konuştuk.

Türk Akımı Projesi’nin açılışı ertelenmedi

Türk Akımı Projesinin açılışının Ocak ayı içerisinde yapılacağını vurgulayan Sezer, “Bugün Libya’daki gelişmelere rağmen törenin ertelenmemesi, taraflar arasında Libya konusunda anlaşmazlık olsa bile müzakere yollarının açık olduğunu gösteriyor. Bu durum, Türk Akımı Projesi gibi iki ülkeyi ilgilendiren son derece stratejik bir yatırımın Suriye veya Libya gelişmelerinden etkilenmediği anlamına geliyor” diye konuştu.

“Türkiye’nin gerek NATO üyesi, gerekse Batı İttifakı içinde bir ülke olması, Rusya’nın Ankara ile ilişkilerini genel olarak Suriye veya Libya’ya feda etmeyeceğini gösteriyor” diyen Sezer, Türkiye’nin Barış Pınarı Harekatı’nda hem ABD hem de Rusya’nın direnciyle karşılaşarak operasyonu belli bir noktada bırakmak durumunda kaldığını hatırlattı. Türkiye’nin, “Suriye’de elinde kalan tek şey bugün İdlib oldu” diyen Sezer, “Türkiye için özellikle iç politikada son dönem Libya meselesi öne çıkınca, İdlib konusu göz ardı edilmiş gibi hava oluştu. Dolayısıyla Rusya, İdlib’te Suriye ordusu ile birlikte daha rahat hareket ediyor. Çünkü Rusya, Türkiye’nin dikkatinin dağıldığını görüyor” ifadelerini kullandı.

Rusya yumurtaları aynı sepete koymuyor

Türkiye’nin Libya’da ihvancılara desteğinin, örtülü şekilde askeri ve silah yardımının bilindiğini aktaran Sezer, “Türkiye 27 Kasım’dan itibaren Libya politikasını ‘açık destek’ haline getirdi. Bunu da bir tercih olarak ortaya koydu. Rusya’nın ise Libya’daki resmi politikası çok net değil. Rusya barıştan ahkam kesse de arka planda Hafter güçlerine destek olduğunu herkes biliyor. Hafter’in sahadaki önemi kritik. CİA’nın bizzat içinde yer almış bir figür, ABD vatandaşlığı da var. Rusya, Libya konusunda yumurtaları aynı sepete koymuyor. Özellikle enerji kaynakları meselesinde bölgede aktif rol almayı sürdürüyor” diye konuştu.

Moskova, duruma göre tavır alır

Erdoğan’ın, Rusya’nın Libya’da asker bulundurduğunu açıklamasının Rusya ile Libya konusunda kırılmaya neden olduğunu belirten Sezer özlerini şöyle sürdürdü: “Bunu Türkiye’nin açıklaması Rusya’yı çok rahatsız etti. Erdoğan, Rusya’nın Libya politikasını deşifre etmiş oldu. Türkiye’nin Libya politikası ile ilgili attığı adımların tümü, Libya ile yapılan anlaşmadan hemen sonra Rus dış işleri bakanlığı tarafından da kınandı. Rusya, bölgedeki çıkarlarını korurken ‘Türkiye’den ne alırım’ arayışında. Libya’da Türkiye’nin desteğiyle mevcut rejimin güçlenebileceğini görürse ona göre tavır alır. Buradan Rusya ile Libya üzerinden ciddi bir karşı karşıya gelme durumu çok mümkün görünmüyor. Ancak Türkiye’den Rusya çıkarına ciddi zarar verecek bir hamle gelirse, Rus uçağının bir dönem düşürülmesi gibi her şey daha farklı olabilir.”

***

Jeffrey de Ankara'ya geliyor

ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey de yarın Ankara'da temaslarda bulunacak. Görüşmenin, Putin'in ziyareti ve ABD-İran geriliminin yaşandığı döneme denk gelmesi dikkat çekiyor.

***

Türk ve Rus askerleri Libya’da karşı karşıya gelebilir

Alman basınında Türkiye'nin Libya'ya asker gönderme kararına ilişkin değerlendirmeler yapılıyor. Ludwigshafen'da yayımlanan Rheinpfalz'daki yorumda Türkiye'nin Libya'ya asker gönderme kararı eleştirildi.

"Türkiye, Libya'ya birliklerini gönderme kararı ile büyük bir risk alıyor” denilen açıklamada, “Libya'da Türk askerleri, isyancı General Hafter'in yanında çarpışan Rus paralı askerleri ile karşı karşıya gelebilir. Ancak Türkiye'nin doğrudan yanı başında yaşanan Suriye savaşında Rusya'nın iyi niyetine ihtiyacı var... Toplamda Türk dış politikası Libya meselesinde plansız olduğunu gösteriyor. Güç gösterisi ise bir konsept sayılmıyor" ifadeleri yer aldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Almanya Başbakanı Angela Merkel ile telefonda görüştü. Görüşmede bölgesel konuların ele alındığı öğrenildi.