Motokuryeler: Ücret artmazsa kontak kapanır

EMEK SERVİSİ

Pandemi döneminde çevrimiçi siparişlere yönelik artan talep motokuryelerin ağır şartlarda çalışmasına sebebiyet veriyor. Birçok firma içerisinde ise kendi motosikletleri ile çalışan işçiler, aldıkları ücretlerin iyileştirilmesini istiyor. “Acele et” baskısı nedeniyle motor üzerinde siparişten siparişe koşan emekçiler, trafikte risk altında çalışmaya devam ediyor. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi’nin (İSİG) 2020 yılı İş Cinayetleri Raporu’na göreyse geçen yıl taşımacılık kolunda 248, trafik kazasında ise 388 emekçi hayatını kaybetti. Ancak çalışma koşullarında herhangi bir iyileştirme yapılmadı. Motokuryeler kontak kapatmaya hazırlanıyor.

Adana’da kendi motorlarıyla çalışan motokuryeler, aylık giderleri ve temel ihtiyaçlarını karşılamak için saatlik ücretlerinin 20 liraya yükseltilmesini talep etti. Adana Motokuryeciler Derneği’nin eski yöneticilerinden Mustafa Gök, taleplerinin karşılanmaması halinde Adana genelinde 10 günlük kontak kapatma eylemi gerçekleştireceklerini açıkladı. Motorların bakımlarının emekçiler tarafından yapıldığını söyleyen Gök, saati 20 liraya çalışan işçilerin motorlarının bakım masrafını bile karşılamakta zorlandığını vurguladı.

Gider çok maaş az

Çalışma koşullarının ağırlığı nedeniyle de sendikalarda örgütlenmek isteyen kuryeler, karşılarında işverenlerin engellerini buluyor. Pandemiyle beraberse motokuryelerin iş yükü artarken, siparişleri hızlı yetiştirme baskısı trafik cezalarını ve can kaybını da beraberinde getiriyor. Motokuryeliğin riskli bir meslek olduğunu belirten Gök, şirketlerin masrafları düşük tutmak için maaşları az verdiğini belirtti. Gök, aynı zamanda firmaların yine masraftan kısmak için motosikleti olan kuryeleri işe aldığına dikkat çekerek, 20 lira altında verilen saatlik ücretlerin motor bakımlarına yetmediğini söyledi. Gök, İhtiyaçlarını ve giderlerini karşılayabilecek ücret için emekçilerle mücadelelerini sürdüreceklerinin altını çizdi.

İşyerlerinde kendilerine ait motorları ile çalışan işçiler adına İşçi Hareketi Koordinasyonu’na konuşan Gök, “Bir motorun aylık bakımları düzenli yapılmazsa iki ayda kullanılmaz hale gelir. Zaten riskli bir işte çalışıyoruz. Saatlik ücretler düşük tutulursa motoruma bakım mı yaptırayım, hızlı olacağız diye maruz kaldığımız cezaları mı ödeyelim? Yoksa geçimimizi mi sağlayalım?” diye sordu. İşçilerin zam talebinin karşılanmaması halinde eylem hazırlıkları yaptıklarına dikkat çeken Gök son olarak şunları söyledi: “Biz, arkadaşlarımızla aylık giderleri ve yaşamsal ihtiyaçları gözeterek saatlik ücretin 20 lira olmasına karar verdik. Eğer büyük ölçüde bu ücret karşılanmazsa Adana genelinde 10 günlük kontak kapama eylemi gerçekleştireceğiz.”

Öte yandan motokuryelerin çalıştıkları koşullara karşı eylemleri dünya genelinde yayılıyor. Grevler, emekçiler için temel bir eylem biçimi olurken, kuryeler sipariş aldıkları uygulamaları kapatarak çevrimdışı oluyor. Çin’de emekçilerin çevrimdışı kalma eylemleri yaygın olarak kullanılırken, Avrupa ülkelerinde de benzer eylemler gerçekleştirildi. Sendikalı kuryeler ise Avustralya’da olduğu gibi hakları için hukuk yollarını izlemeyi tercih etti.