Muchas gracias maestro!

İyi ki dinlemişiz, iyi ki İstanbul’daki konserlerine gitmişiz! ‘Yeni Flamenko’nun yaratıcısı Paco de Lucia, 24. Uluslararası İstanbul Caz Festivali’nde anılacak. 8 Temmuz saat 21:30’da sanatçının yıllar boyu birlikte çalıştığı usta müzisyenler ve müzikleri Paco’nunkinden etkilenmiş Türk müzisyenler Zorlu PSM Ana Tiyatro Sahnesi'ne çıkıyor. Hayranları ve flamenko sevenler de 'Beyond the Memory' konserini ihmal etmez elbette.

Paco’yla hayat boyu yolları kesişen ustalar şunlar: Harmonika ustası Antonio Serrano, 1980’den itibaren 20 yıl birlikte çaldığı basçı Carlos Benavent, gitaristler Jose Mari ve Nino Josele, perküsyon virtüözü Piraña ile vokallerde Farru ve David de Jacoba. Türkiye’den ise, Paco de Lucia’nın parçası Palenque’yi Tuana olarak Türkçe’ye uyarlayan Levent Yüksel; Paco de Lucia’nın birlikte de sahne aldığı Taksim Trio (Aytaç Doğan, Hüsnü Şenlendirici, İsmail Tunçbilek) ve Paco de Lucia’nın ölümünün ardından ona ithafen 'Bir Ucu Yanık'ı besteleyen gitarist Cenk Erdoğan sahnede olacak.

Bu yıl özel bir projeyle anılan Paco de Lucia, 2004'te de 11. Uluslararası İstanbul Caz Festivali’ne konuk olmuştu. Daha sonra 2010’da Cemal Reşit Rey Konser Salonu'nda, 2011’de İş Sanat Kültür Merkezi’nde ve 2013 Dünya Turnesi kapsamında gene Cemal Reşit Rey Konser Salonu’nda konser verdi. Dedim ya, iyi ki ‘live’ olarak dinlemişiz.

Konserleri kaçırmış olsanız bile, belki filmleri yakalamışsınızdır. Flamenco sevdalısı İspanyol yönetmen Carlos Saura, önce 'Kanlı Düğün', 'Carmen' ve 'Büyülü Aşk' üçlemesi, ardından da 'Sevillanas' ve 'Flamenco' filmleriyle flamenkonun kapısını bilmeyenler için aralamış, Paco de Lucia’nın takdirini kazanmıştı. Gitarist 'Carmen'de oyuncu olarak de yer aldı. Alişan Çapan bir söyleşisinde ona Saura’nın oyununu pek beğenmediğini ama işini çok ciddiye aldığı için bir şey söylemeye cesaret edemediğini aktarmış. Paco de Lucia gülmüş ve şöyle demiş: “Gerçekten böyle mi söyledi? Doğrusunu söylemek gerekirse kendimi hiçbir zaman oyuncu olarak görmedim. İnsanın haddini bilmesi lazım. Saura’dan geçer not almamışız.”

Bir film daha var ama bu bir belgesel: 'Paco de Lucía: A Journey / La Búsqueda.'

Lucía’nın oğlunun yönettiği, Goya En İyi Belgesel Ödülü sahibi bir buçuk saatlik bir film. Sanatçı ile söyleşiler, konserler, stüdyo görüntüleri , flamenko ustasıyla röportajlar, konserler ve stüdyo görüntülerini içeriyor. Hayatına dokunmuş bütün üstatları ve müzisyenlerle, sanki bir flamenko belgeseli. Ama en önemlisi, onun müziğe nasıl aşkla bağlı olduğunu, hayatının neredeyse müzikten ibaret olduğunu anlıyoruz. Bu sayede de kendini tevazu ile o müziğin hizmetine adamış.

Çalmaya nasıl başladığını da görüyoruz. Francisco Sanchez Gomez adıyla 21 Aralık 1947’de doğmuş. Çingene asıllı flamenko gitaristi Antonio Sanchez’in beş oğlunun en küçüğü. Sahne adını annesi Lucia Gomes’ten almış. 1994’te 'Guitar Player'deki bir söyleşide, “Babam ve bütün ağabeylerim gitar çalıyordu” diyor. “Daha elime almadan önce dinlemeye başlamıştım, flamenkonun her ritmini biliyordum.” Gitarı eline alınca doğrudan kulağındaki sesi arayıp bulmuş.

Ustaları Sabicas, Modrego, bir de en yakın dostu flamenko şarkıcısı Camarón de la Isla. Onun bir dahi olduğunu düşünen de Lucia, Çapan’a “Hem çok yakın bir dostumu kaybetmiş oldum, hem de ilham kaynaklarımdan birini” demiş.

Hep araştırmacı, hep arayıcı. Başka müzikler, başka enstrümanlar. Yeni yollar denerken işbirliği yaptığı müzisyenler arasında John McLaughlin, Larry Coryell, Chick Corea, Al Di Meola var. Paco De Lucia, Türkiye’deki pek çok konserini organize eden Cenk Erdem’e, “Ben bir flamenko gitaristiyim ve hep öyle kalacağım” diyor. “Caz ya da pop gibi başka türlerin iyi müzisyenleriyle çalmış olmama rağmen ben kendimi bir flamenko müzisyeni olarak görüyorum. Diğerlerinden doğaçlamada olduğu gibi çok şey öğrendiğim doğru ama asla bir caz müzisyeni olmaya kalkışmıyorum.”

Paco de Lucia 2014'te Meksika Cancun’da 66 yaşında, çocuklarıyla kumsalda oynarken, kalp krizi geçirerek bu dünyaya veda etti. Flamenko gitarın bir başka büyük adı Paco Pena, üstadın yasını tutarken, “Flamenko ondan sonra büyük bir değişim geçirdi. Bunun kanıtı da pek çok gencin onun izinden gitmesi. Artık flamenko bu virtüoziteyle dolu” diyor.

En iyisi yazıyı ona veda eden bir Twitter mesajıyla bitirmek: “Huzur içinde yat. Meleklere gitar çalmayı öğreteceksin.”