Muhalefetin talebi ‘yeni bütçe’
Meclis’in açılmasıyla yeni bir bütçenin TBMM gündemine getirilmesini isteyen CHP’li Öztrak, “Mevcut kriz ciddi bir ekonomik buhrana dönüştü” derken HDP’li Paylan ise “Yurttaşlara ek gelir desteği sağlanmalı” diye konuştu
HÜSEYİN ŞİMŞEK
Muhalefet, salgın hastalığın yıkıcı etkilerini azaltmak amacıyla 2020 yılı bütçesinin yeniden ele alınmasını istedi. CHP yeni bir bütçe yapılması için çağrıda bulunurken HDP ise TBMM’ye kanun teklifi sundu.
İki partinin ekonomiden sorumlu genel başkan yardımcıları, Meclis’in yeniden çalışmaya başlamasına kısa süre kala bütçe ile ilgili taleplerini BirGün’e anlattı.
CHP ve HDP, TBMM’de 21 Aralık 2019’da kabul edilen 2020 Yılı Bütçe Kanunu’nun yeniden ele alınması için Meclis’in açılmasını bekliyor. İki siyasi parti, güvenlikçi harcamalar ve yandaş şirketlerin olası harcamaları için ayrılan bütçenin yoksul halkın talepleri için kullanması gerektiğini ifade etti.
CHP Ekonomi Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Faik Öztrak, “Mevcut kriz,ciddi bir ekonomik buhrana dönüştü” dedi. Krizin ilk anından itibaren işi, işçiyi ve vatandaşı korumaya yönelik tedbirler önerdiklerini söyleyen Öztrak, BirGün’e yaptığı açıklamada, şunları söyledi:
“Salgınla beraber küresel arz ve talebin çökmesi ekonomiyi krize soktu. Milleti salgına ezdirmeyecek yeni bir bütçeye, belirsizliği ortadan kaldıracak ve ufuk verecek yeni bir programa ihtiyacımız var. Saray, ekonomik buhranı yönetmeyi bıraktı, algıyı yönetmekle uğraştı. Önce 100 milyar TL’lik bir destek paketi açıkladılar. Millette, ‘Evde oturun’ dedikleri zamanda, vatandaşın uçamadığı uçak biletlerinde KDV’yi indirdiler. Baktılar olmadı paketi şişirmeye başladılar. 200 milyar, 240 milyar yetmedi bir de ‘çarpan etkisi’ dediler, 640 milyar TL’ye kadar çıktılar. Ancak bu krizin öncekilerden farklı olduğunu göremediler yine paketi borçla şişirdiler.”
PARAYI YANDAŞA KULLANDILAR
“Ekonomi bir tercih ve bu tercihlere uygun kaynak tahsisi meselesidir. Sadece bu yılın ilk üç ayında toplanan vergileri, alınan iç ve dış borçları, Merkez Bankası’nın karından aktarılan parayı, Merkez Bankası matbaasının bastığı parayı ve satılan net döviz rezervlerini hesap ettiğimizde 550 milyar TL’ye yakın bir paranın Saray’ın elinden geçtiği anlaşılıyor. Bunun yanında İşsizlik Fonu kasasındaki 132 milyar TL var. Bunca paraya rağmen millete beş maske dağıtmayı beceremediler. Yani ülkemizin asıl sorunu paranın yokluğu değil, parayı sadece yandaşları için kullanan bir iktidarın varlığıdır.”
ORTAK AKIL
“Yeni bir program ve yeni bir bütçe şarttır. Bunu yaparken ‘ortak aklı kullanın’ diyoruz. ‘Ekonomik ve Sosyal Konsey’i derhal toplayın. Adil bir ekonomik programı toplumun tüm kesimlerinin rızasıyla oluşturun. Harcama öncelikleri, yeni durumun gereklerine ve vatandaşın ihtiyaçlarına göre belirlenmiş yeni bir bütçe yapın.”
SARAY VE SAVAŞ POLİTİKALARI DAMGASI
TBMM’ye yeni bütçe için kanun teklifi sunan HDP’nin Ekonomi Politikalarından Sorumlu Eş Genel Başkan Yardımcısı Garo Paylan ise “AKP’nin bütçe tercihlerinde daha çok Saray, Saray’ın yandaşları ve savaş politikaları ele alınmıştı. Yurttaşlara ekonomik destek verilmemişti. ‘İnsanlar açlık sınırında da olsa belirli bir geliri var’ deniliyordu. Şimdi krizden etkilenenlerle birlikte neredeyse 16 milyon insan çalışmıyor. Tüm bunları unutmadan bütçe yapmalıyız, tercihleri halktan yana kullanmalıyız” dedi.
Meclis açıldıktan sonra bütçenin yenilenmesi gerektiğini ancak AKP ve MHP’nin farklı amaçları bulunduğunu söyleyen HDP’li Paylan, şu ifadeleri kullandı:
2 BİN 500 TL DESTEK ÖNERİSİ
“Teklifimizde de belirtildiği gibi İçişleri Bakanlığı ve bağlı kuruluşlara ayrılan 76 Milyar 890 Milyon TL’lik ödenek tutarının, 25 Milyar TL’si, başta geliri olmayan kadın yurttaşlara olmak üzere, tüm işsizlere, altı ay boyunca, aylık 2 bin 500 TL doğrudan gelir desteği sağlamak için, İşsizlik Fonu’na aktarılmalıdır. Cumhurbaşkanlığı ve bağlı kuruluşlar ile örtülü ve yedek Ödeneklere ayrılan 40 Milyar 763 Milyon TL’lik ödenek tutarının 20 Milyar TL’si, işyerleri kapatılan esnaflara altı ay boyunca aylık 2 bin 500 TL doğrudan gelir desteği sağlanmak üzere aktarılmalıdır.
Milli Savunma Bakanlığı’na ayrılan 53 Milyar 859 Milyon TL’lik ödenek tutarının, 25 Milyar TL’si, altı ay boyunca çiftçi borçlarının silinmesi ve çiftçi desteklerinin ödenmesi için Tarım Bakanlığı’na aktarılmalı. Kâr amacı gütmeyen kuruluşlara yapılan 2 Milyar 735 Milyon TL’lik transfer tutarının tamamı, öğrencilerin Kredi Yurtlar Kurumu’na olan borçlarının silinmesi için aktarılmalıdır. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na ayrılan miktar hariç tutulmak üzere, bütün bakanlıklarda hane halkı transfer ödemelerine ayrılan 38 Milyar 813 Milyon TL’lik tutarın tamamı, ihtiyaç sınırı olan hane başına aylık 500 metreküp doğalgaz, 300 kWh elektrik, 15 metreküp su ve 300 GB interneti ücretsiz olarak sağlamak üzere, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na aktarılmalı. Garanti Ödemelerine ayrılan 18 Milyar 900 Milyon TL’lik ödenek tutarının tamamı, tüm sağlık hizmetlerinin tamamıyla ücretsiz olması için kullanılmak üzere, Sağlık Bakanlığı’na aktarılmalıdır.”