Müzik yasakları toplumsal deney

Kurbağalar üzerinde yapılan sıcak su deneyini bilir misiniz?

Canlıların yaşam hakları (ve hayvan hakları) açısından her deney insafsızdır; affınıza sığınarak örnekliyorum.

Sıcak su dolu bir kaba kurbağayı koyar koymaz hemen zıplar ve kaçar. Ancak kurbağayı kabın içerisinde soğuk suya koyarsanız önce su içerisinde öylece kalır, ardından kabın sıcaklığını yavaşça arttırmaya başladığınızda kurbağa bunu fark etmez. Su kaynamaya başladığında kurbağa haşlanarak ölür.

Bu deneyin toplumlar üzerinde de uygulanan sayısız örneği bulunur. Hatırlarsınız, salgın günleriyle birlikte başlatılan müzik yasakları... Salgın bahane edilerek yasaklanmıştı müzik. Genel kanı ise salgın tedbirleri ile paralel olarak müzik yasağının da kalkacağı yönündeydi. Ancak hiç de öyle olmadı. Hemen anlaşıldı ki; müzik yasağı ile salgının aslında hiçbir ilgisi yoktu. Sözüm ona insanların toplu halde bulunmasını ve hastalanmasını önlemek amacıyla eğlence mekânlarına gece 12’den sonra canlı müzik yapmak yönetmelik ile yasaklandı. Şimdi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan “müzik yasağı”na ilişkin yeni bir düzenleme daha geldi.

GEÇERLİLİK SÜRESİ SADECE 3 YIL OLACAK

30 Kasım 2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı. “Çevresel Gürültü Kontrol Yönetmeliği” kapsamında, işyerlerinde müzik yayını yapılması ve deniz araçlarına müzik yayın izni verilmesi yönünde... Artık açık hava faaliyetleri; 10.00-01.00 saatleri arasında ve peş peşe en fazla beş gün düzenlenebilecek. Üstelik bunun için alınacak “Müzik Yayın İzin Belgesi”nin geçerlilik süresi de sadece üç yıl olacak.

Müzik yayını yapan işyerleri ve deniz araçları için varsa işyeri açma ve çalışma ruhsatı, varsa turizm işletme belgesi, vergi levhası örnekleri, imza sirküsü veya vekâletname ile akustik rapor gibi bilgiler ve müzik yayın izni başvuru dilekçesi il müdürlüğü’ne teslim edilecek. Yeni mevzuatın hükümlerine uyulacağı ve gerekmesi halinde ilave gürültü kontrol tedbirlerinin alınacağı konusunda hazırlanan taahhütname il müdürlüğü’ne teslim edilecek.

Bakanlık’tan yeterlik belgesi almış firmalar tarafından basılı ve elektronik ortamda hazırlanan akustik raporun bir nüshasının denetimlerde ibraz edilmek üzere iş yerlerinde ve deniz araçlarında muhafaza edilmesi ve bakanlıkça belirlenen web uygulamasına yüklenmesi şart. Ayrıca sunulan bilgi ve belgeler, gerektiğinde sahada inceleme ve değerlendirme çalışmaları eşliğinde il müdürlüğü tarafından değerlendirilecek. Raporun uygun bulunması halinde, “Müzik Yayın İzin Belgesi” ücreti döner sermaye hesabına yatırılacak ve il Mmüdürlüğü tarafından yayın izin belgesi verilecek. Ayrıca “Müzik Yayın İzin Belgesi”nin üç yıl olan geçerlilik süresinin sona ermesinden en az altı ay önce müzik yayın izninin yenilenmesi için başvuru yapılması gerekiyor.

Müzik yayın iznine tabi olmayan; kuaför, market, kahvehane, spor salonu, pastane gibi iş yerleri, çevresel gürültü oluşturmayacak şekilde faaliyetlerini sürdürebilecekler. Aynı takvim yılı içinde üç defa yönetmelik hükümlerini ihlal edenlerin müzik yayın izni iptal edilecek.

Bu ülke günden güne taş devrine dönüyor ki o dönemde bile geceleri ateş yakıp, etrafında müzik yapıp dans ediyorlardı. Bu toplumsal bir kurbağa deneyi. Çaresi de tweet atıp rahatlamak, ben vazifemi yaptım diye avunmak değil.

Müzik yasağının aslen politik ve ideolojik oluşu aşikâr. Yasak, siyasal gericiliğin yaşam tarzına getirmeye çalıştığı kısıtlamalara istinaden toplumsal bir kurbağa deneyi. Müzisyenlerin mesleki açıdan örgütlenerek sadece kendilerini kurtarmaları da söz konusu değil. Müzisyenin örgütlenmesi mesleki olduğu kadar politik de olmalı. Müzik yasakları bu düzen değişmedikçe kalıcı olacaktır.