NATO üyesi ülkelerin liderleri, çok sıkı güvenlik önlemleri ve yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınına karşı alınan tedbirler altında NATO karargahında bugün bir araya geliyor. ABD Başkanı Joe Biden ile Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bugün ilk kez yüz yüze görüşme gerçekleştirecek.

NATO Zirvesi başlıyor | Biden ve Erdoğan bugün bir araya gelecek: Masada neler var?

Belçika'nın başkenti Brüksel'deki NATO karargahı, yoğun gündemle toplanacak 30 müttefik ülkenin devlet ve hükümet başkanlarını ağırlıyor.

NATO Zirvesi'nin başlıca konuları arasında İttifakın gelecek 10 yılına yön verecek yol haritası hakkındaki kararlar, NATO'nun stratejik konsepti, Rusya, Çin'in yükselişi, iklim değişikliğinin güvenliğe etkisi, siber tehditler ve yıkıcı teknolojiler, Afganistan'daki NATO misyonunun sonlandırılması gibi birçok başlık bulunuyor.

İngiltere'de 3-4 Aralık 2019'da yapılan son NATO Zirve toplantısından sonra ilk kez düzenlenen bu yoğun gündemli toplantı için 30 ülkeden binlerce görevli ve gazeteci Brüksel'e geldi. Heyetler çok sıkı güvenlik ve salgın tedbirleriyle NATO karargahında görüşmeler yapacak.

ERDOĞAN-BİDEN GÖRÜŞMESİ

Zirvede Türkiye açısından en dikkat çekici temas, ABD Başkanı Joe Biden ile Cumhurbaşkanı Erdoğan arasındaki görüşme olacak. Bu görüşme, ikili arasındaki ilk yüz yüze görüşme olacak.

İki lider son olarak, Biden'ın Ermeni Soykırımı'nı tanıma kararı konusunda bilgi vermek için Erdoğan'ı aradığı 23 Nisan gününde görüşmüştü.

MASADA NELER VAR?

Tarafların Rus yapımı S-400 hava savunma sistemleri ve ABD'nin Suriye'de IŞİD'e karşı YPG'ye destek vermesi başta olmak üzere, insan hakları, demokrasi, hukukun üstünlüğü, olası bir serbest ticaret anlaşması, Doğu Akdeniz, Libya, Suriye ve Kıbrıs gibi çeşitli meseleleri ele alması bekleniyor.

Zirvede dikkat çeken gündem maddelerinden biri de, Türkiye'nin NATO askerlerinin 11 Eylül'de çekilmesinin ardından Afganistan'da kalarak Kabil'deki Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı'nı koruyup işletme teklifi. Hafta başında Reuters ajansına konuşan bir Türk yetkili, bu teklifin kabul edilmesi halinde Ankara'nın ek asker göndermesinin gerekeceğini ifade etmişti. Ajansa konuşan ABD'li yetkililer de, teklife sıcak bakıldığını ama Türkiye'nin çok fazla koşul öne sürdüğünü söylemişti. Taliban ise böyle bir öneriyi kabul etmeyeceklerini açıklamıştı. Zirvede, bu teklifin ayrıntılarının ele alınması da bekleniyor.

BLINKEN'İN YAKLAŞIMI DİKKAT ÇEKMİŞTİ

Görüşme öncesinde, ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken'in "Türkiye'nin bazen, olması gerekenin aksine, bir NATO müttefiki gibi davranmadığını" söylemesi dikkat çekmişti. Blinken, Senato Dış İlişkiler Komitesi'nde Türkiye'nin Doğu Akdeniz'deki faaliyetleri için 'rahatsız edici' tanımlaması yapmış ve ABD'nin, "Türkiye'nin çıpasını Batı'da tutmaya çalışacağını" söylemişti. Blinken, Senatör Bob Menendez'in kendisini sıkıştırarak Türkiye'nin 'Doğu Akdeniz, Azerbaycan-Ermenistan savaşı, Kıbrıs, Libya gibi konularda sürekli uluslararası hukuku ihlal ettiğini' savunması ve Türkiye'deki tutuklu gazetecileri hatırlatması üzerine 'Biden'ın NATO zirvesindeki görüşmede bu konuların dile getireceğini' söylemişti.

ERDOĞAN: GÖRÜŞME ALANI ÇOK GENİŞ

Erdoğan ise Brüksel'e gitmeden önce yaptığı açıklamada Biden görüşmesi hakkında "Görüşme alanımız çok geniş" dedi. Erdoğan, "Sayın Biden ile bizim göreve geldikten sonraki yüz yüze ilk görüşmemiz olacak, birinci derecede Türkiye-Amerika ilişkilerini masaya yatırmamız gerekiyor. İçeride dışarıda birçok dedikodular oldu; bunları geride bırakıp neler yapabiliriz, neler yapacağız bunları konuşmamız lazım. Görüşme alanımız çok geniş, zira 24 Nisan bizler için maalesef çok çok olumsuz bir süreç oldu" ifadelerini kullandı.

'F-35'LER VE PATRIOTLAR GÜNDEME GELECEK'

Erdoğan, savunma sanayi konularının da gündeme geleceğini söyleyerek, "Savunma sanayine yönelik masa üstünde kalan konular var, bunların en önemlisi F-35 konusudur, bu konuda Türkiye maalesef ahdini yerine getirdiği halde ahdini yerine getirmeyen, sözleşmeye uymayan bir Amerika vardır; ödemelerini yapmış bir Türkiye var, bunlarla da beraber çok ciddi bir ödemeyi de yapmış Türkiye var; (ABD) beş tane F35 vermiştir ve daha sonra F35'lere el koymak suretiyle bunlar gönderilmemiştir" dedi. Erdoğan, "Patriotlar konusu var. Bu konuda da yine ABD sözünde durmamış bunları geri almıştır, geri alınca bizler de Rusya ile anlaşmaya gitmek suretiyle S400'ler konusunda adım attık, aldık... Bütün bunların yanında savunma sanayinde başlayıp da devam edemediğimiz konular var" diye konuştu.

DİĞER GÖRÜŞMELER

Erdoğan ikili temasları kapsamında, Biden'ın yanı sıra Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis ve Almanya Başbakanı Angela Merkel ile de görüşecek. Erdoğan'ın Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Hollanda Başbakanı Mark Rutte ile de bir araya gelmesi planlanıyor. Erdoğan'ın ikili görüşme yapacağı diğer liderler arasındaysa, İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Litvanya Cumhurbaşkanı Gitanas Nauseda ve Letonya Cumhurbaşkanı Egils Levits de bulunuyor. Erdoğan ayrıca, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'le de görüşecek.

GÜVENLİK ÖNLEMLERİ

Zirve nedeniyle Brüksel'de liderlerin NATO karargahına gidiş güzergahındaki birçok yol kapatıldı. Belçika güvenlik güçleri de hem liderlerin ve heyetlerin konaklayacağı otellerde hem de NATO karargahı çevresinde geniş güvenlik önlemleri aldı. Belçikalı yetkililer bu amaçla en az 2 bin güvenlik görevlisinin görev yaptığını bildirdi. Şehirdeki bazı toplu taşıma güzergahlarında da değişiklikler yapıldı.

Covid-19 salgını için alınan önlemler de zirve toplantısı için NATO karargahında sıkılaştırıldı. Zirveye ve bu çerçevedeki toplantılara katılacak heyet üyelerinden PCR testleri yaptırmaları istendi.

NATO karargahında çalışanlar da haftalar öncesinden aşılanmaya başladı. Aşıları üye ülkelerden Polonya temin etti. Aşılama için Polonya'dan gelen onlarca sağlık çalışanı mart ayından itibaren NATO karargahında görevli yaklaşık 3 bin 500 kişiye aşı yaptı.

Ayrıca toplantılar boyunca NATO karargahında bulunacak kişilerin birçoğunun özel üretilmiş FFP2 tipi maskeleri kullanması talep edildi. Toplantılara ev sahipliği yapacak tesislerde birçok yere el temizleyicileri yerleştirildi. Bina girişlerinde herkesin ateşini ölçen görevliler bulunduruldu.

NATO Zirvesi'ni dünyanın birçok ülkesinden gelen yaklaşık 600 gazeteci takip ediyor. Daha önceki zirvelerde bu sayı çok daha fazla olmasına rağmen bu kez salgın tedbirleri çerçevesinde akreditasyon verilen gazeteci sayısı kısıtlı tutuldu.

Medya mensuplarının çalışması için karargah binasının arkasındaki bir alan tahsis edildi. Kurulan geniş medya merkezinde sosyal mesafeye dikkat edilerek çalışma alanları hazırlandı.

Gazetecilere zirveden en fazla 4 gün önce yapılmış negatif sonuçlu PCR test sonucu temin etmeleri istendi. Bunu sunmayanlara akreditasyon verilmeyeceği belirtildi. Ayrıca gazetecilerin de zirve boyunca karargahta bulundukları süre içinde FFP2 maskeleri kullanmaları şart koşuldu.