Navalny krizinde NATO da devrede

DIŞ HABERLER SERVİSİ

Almanya'nın Rus muhalif Aleksey Navalny'nin Noviçok sinir gazı ile zehirlendiğini açıklamasının ardından Avrupa Birliği'nden (AB) ve NATO'dan Rusya'ya sert kınama geldi. Rusya'ya suikast girişimi ile ilgili detaylı bir soruşturma yapma çağrısında bulunan AB, sorumluların zaman kaybedilmeden mahkemeye çıkarılmasını istedi.

"Kimyasal silahların kullanımı hiçbir koşul ve şart altında kabul edilemez ve uluslararası hukukun açık bir ihlalidir" diyen AB Dışişleri Temsilcisi Josep Borrell, konunun takipçisi olacaklarını kaydetti. Almanya Başbakanı Angela Merkel de tüm batı ülkelerinin Kremlin'den konuya ilişkin cevap talep etmesini ve kınamaya katılmalarını istedi. Merkel "Navalny susturulmak istendi ve ben bunu Alman devleti adına en sert şekilde kınıyorum" şeklinde açıklama yaptı.

AKIL ALMAZ OLAY

İngiltere Başbakanı Boris Johnson da gelişmeyi 'akıl almaz' olarak değerlendirirken Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian "şok edici ve sorumsuzca" şeklinde değerlendirdi. İtalyan Dışişleri Bakanı da ayrıca Navalny'nin zehirlenmesini ülkesi adına sert biçimde kınadı.

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ise "Bir kez daha alçakça ve ödlekçe bir hareket" ifadelerini kullandı. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de "askeri bir sinir gazının bu şekilde şok edici kullanımını kınadığını" duyurdu ve "Bunun sonuçları konusunda Almanya ve NATO müttefiklerimizle görüş alış verişinde bulunacağız" ifadelerini kullandı.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) Sözcüsü John Ulyot da "Rus halkı görüşlerini özgürce, korkmadan ve hiçbir yaptırıma uğramadan ifade etme hakkına sahiptir. Hele sinir gazı gibi yaptırımlar hiç olamaz."

KREMLİN: İDDİALAR ASILSIZ

Devlet televizyon Rossiya 1'e açıklama yapan Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova suçlamalara yanıt verdi. "Açıklamaların kanıtsız olduğu zamanlara dönüyoruz" diyen Zaharova, Rus Başsavcılığının Almanya Adalet Bakanlığına 27 Ağustos'ta konuyla ilgili başvuruda bulunduğuna dikkati çekerek, bu talebe yanıtın gelmediğini vurguladı.

Rusya'nın Berlin Büyükelçisi Sergey Neçayev'ın Almanya Dışişleri Bakanlığına çağrıldığını belirten Zaharova, büyükelçiye konuyla ilgili Almanya tarafından herhangi bir bilginin sunulmadığını savundu. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov da Almanya ile bu konuda çalışmaya hazır olduklarını dile getirdi.

Çarşamba günü Almanya'nın askeri laboratuarlarında yapılan testlerin sonuçları açıklanmış ve bulunan kanıtların Türkçe'deki tabiri ile "su götürmez" (unequivocal) olduğu belirtilmişti.

Rusça'da ismi 'yeni gelen' anlamı taşıyan Noviçok soğuk savaş sırasında Sovyetler tarafından geliştirilmiş ve istenildiği takdirde toz, sıvı veya gaz şeklinde kullanılabilen bir sinir gazı formülü.

Aynı maddenin 2018 yılında İngiltere'de eski Rus ajanı Sergei Skripal üzerinde kullanıldığı öne sürülmüştü. Rusya bu iddiayı reddetmişti.

Alman doktorlar 44 yaşındaki Navalny'nin vücudunun sonunda zehri tamamen atabileceğini ancak bu sürecin uzun zaman alabileceğini açıkladı. Noviçok beyin ile ana organlar arasındaki iletişimi kesen bir madde olarak biliniyor.

***

NE OLMUŞTU?

Rusya'nın Tomsk şehrinden Moskova’ya gitmek üzere 20 Ağustos'ta uçağa binen Navalny, uçuş esnasında fenalaştığı için uçak Omsk şehrine iniş yapmıştı. Omsk'taki hastaneye kaldırılan Navalnıy’ın çayına karıştırılan bir maddeyle zehirlendiği öne sürülmüştü. Navalny, 22 Ağustos'ta Omsk'tan özel bir uçakla tedavi için Berlin'e nakledilmişti.