Nazım Planı değil yıkım planı

İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Kentsel Dönüşüm Projesi'nin en büyük ayağını Anadolu Yakası'nda gerçekleştirmeye hazırlanıyor. Çalışmaları 3 yıl süren 'E-5 Karayolu Kuzeyi Nazım İmar Planı', geçtiğimiz Ağustos ayında adeta büyük bir içerisinde Büyükşehir Belediyesi'nde askıya çıkarıldı. Fındıklı, Aydınevler, Başıbüyük, Girne, Zümrütevler, Gülensu ve Gülsuyu mahallelerini kapsayan plan, bir ay boyunca askıda kalmasına rağmen, bu mahhalelerde yaşayan halk planlardan çok geç haberdar edildi. Yaklaşık 6 bin itiraz dilekçesinin yazıldığı plan, özellikle Gülsuyu ve Gülensu mahallelerinde çok büyük oranlarda değişiklik yapılmasını öngörüyor.

30 BİN KİŞİ ETKİLENECEK

Bölgede yaşayan halk, planın şehircilik açısından getireceklerine olumlu bakıyor ancak bunun için 30 yıl geç kalındığını düşünüyor. Uygulanması halinde yaklaşık 30-35 bin kişinin yerlerinden edilmesine neden olacak proje için halktan ve ilgili sivil toplum kuruluşlarından herhangi bir görüşün alınmamış olması, mahallelerde yaşayanları üzüyor. Planı inceleyen uzmanlar, bazı yollardaki eğimin yüzde 80 civarında olduğunu, bunun da araçların o yollarda kullanılmasına imkan vermeyeceğini söylüyorlar. Projede ayrıca bölgedeki mevcut yeşil alanların konut olarak, mevcut konutların da yeşil alan olarak yer alması, projenin yeterli çalışma yapılmadan hazırlandığı şeklindeki görüşlerin ortaya atılmasına neden oluyor.

SÖYLENTİLER ARTIYOR

Nazım İmar Planı'nın ortaya çıkmasıyla birlikte, söz konusu mahallelerde çeşitli söylentiler de dolaşmaya başlamış. Adı geçen bölgenin, iki özel üniversitenin ve halen yapılmakta olan Türkiye'nin en büyük alış veriş merkezinin ortasında kalması, bu bölgeye lüsk villalardan oluşan uydu kent yapılacağı biçiminde konuşmaların gerçekleşmesine neden oluyor. Bu iddiayı güçlendiren iki önemli etken de arazi yapısının depreme karşı dayanıklı olması ve Güney tarafının sahip olduğu Adalar manzarası.

Gülensu Mahalle Muhtarı Sabri Şakar: Planın öngördüklerine ve getirdiklerine karşı değiliz. Ama 30 yıl geç kalmış bir plan. Bu mahallede yaşayan herkes, varını yoğunu evlerine yatırmış. Bu insanların bunları bırakıp da gitmesi mümkün değil. Nereye gidecekler? Planın geri çekilmesini istiyoruz. Planı hazırlayanlar gelip de buralara bakmamışlar. Eğimi yüzde 80 olan yollar var. Bu yollardan araç çıkamaz. Sokaklara 12 metre genişlik verilmiş. Maltepe'de İlçesi'nde hangi sokağın genişliği 12 metre? Maltepe'de bir tane resmi kütüphane yokken, bizim mahallemize 2 adet kütüphane yapılacakmış. Plan hazırlanırken bizim görüşümüz alınmadı. Plan, 23 Ağustos'ta askıya çıkarılmış. Bize haber verildiğinde, itiraz için 10 günümüz kalmıştı. Bu nedenle birçok mahalleli itiraz edemedi. Maltepe Belediyesi bize yıkım olmayacak diye söz verdi.

Gülsuyu Mahalle Muhtarı Ali Rıza Kocabey: Mahallemizin yüzde 70-80'i etkileniyor bu plandan. Nazım İmar Planı değil, yıkım planıdır bu. Bu planın bu kadar insanı etkilemesine rağmen son dakikaya kadar kimse haberdar edilmedi. İtirazlarımızı yaptık. 15 gün içerisinde bize cevap verilmesi gerekiyordu, ancak sürenin dolmasına rağmen herhangi bir cevap verilmedi. Maltepe Belediyesi, bize planlarda değişiklik olabileceğini söyledi. Ayrıca bu bölgenin zemininin depreme dayanıklı olması, inşaat yapmak isteyenlerin iştahını kabartıyor. Güney tarafı da Adalar'ı görüyor. Biz de toplu konut sitelerinde oturmak isteriz. Ama orada oturmamızı sağlayacak imkanı sağlayabilecekler mi bize? Geçenlerde, Büyükşehir Belediyesi'nden planlama ile ilgili bir ekip buraya gelmiş. Biz onlar gittikten sonra öğrendik geldiklerini. Bize uğramadılar, bizimle konuşmuyorlar.

Gülersu-Gülsuyu Güzelliştirme Yardımlaşma ve Kültür Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Erdoğan Yıldız: Planların askıya alındığını, sürenin dolmasına 10 gün kala muhtarlardan öğrendik. Bunun üzerine her iki mahalleden yaklaşık 6 bin itiraz oldu. Diğer mahalleler biraz kayıtsız kaldılar bu konuya. Planların askıdan indiği gün, Maltepe Belediyesi önünde bir protesto gösterisi yaptık. Belediye Başkanı Fikri Köse, bize evlerimizin yıkılmayacağını ve bunun bir yıkım planı olmadığını söyledi. Ayrıca, plan Maltepe Belediyesi'ne ulaştığı zaman bizleri bilgilendireceğini ve bizim kesinlikle mağdur edilmeyeceğimizi de ifade etti. Bu plan, masa başında hazırlanmış bir plan. Buradaki demokratik kitle örgütlerinin, mimar ve mühendis odalarının onayı alınmadan hazırlanmış bir plan. Nazım İmar Plan'ında yeşil alan büyüklüğü belliymiş. Ancak Gülensu Mahallesi'nin neredeyse tamamı yeşil alan olarak gösteriliyor. Bu plan gerçekleştirildiğinde evler istimlak edilecek mi? Mağdur olacak kişilere başka bir yerden ev verilecek mi? Bu sorulara yanıt bulamadık. Olası bir yıkım, yaklaşık 30-35 bin kişiyi mağdur edecektir. Nazım İmar Planı'na karşı değiliz. Biz de insanca yaşayabileceğimiz mekanlar olsun istiyoruz. Burada yaşayan insanlar mağdur edilmeden bu plan nasıl uygulanabilir, biz bunun derdindeyiz. Örgütlü bir halk gücü oluşturabilirsek, bunu gerçekleştirebiliriz.

Spekülatif birtakım söylentiler var. Mahallelerimizin arka tarafında iki üniversitenin kampüsü var. Ayrıca İstanbul'un en büyük alış veriş merkezi de bu bölgede açılacak. Bu bölgenin zemini de çok sağlam. Deniliyor ki, buraya villalar yapılacak. Dünya Bankası'nın kentleşme için bir fon ayırdığı ve bu Nazım İmar Planı'nın da o fondan pay almak için hazırlandığı iddia ediliyor.

Harita Mühendisleri Odası Başkanı Mehmet Ali Candaş: E-5 Karayolu Kuzeyi Nazım Planı 1/5 binlik. Bu planı kapsayan 1/25 binlik ya da 1/50 binlik planlara ulaşamadık. O nedenle bu planın diğer planlarla uyumlu olap olmadığını bilmiyorum. Ayrıca böyle bir plan hazırlanmadan önce çok iyi bir araştırma yapılması gerekir. Çünkü bu bölge topoğrafik yapı itibariyle çok zor. Ancak plandaki bazı noktalar, iyi bir çalışma yapılmadığını gösteriyor. Mesela eğimi yüzde 80'i bulan 12 metre genişliğinde yollar var. Karayollarında azami olarak yüzde 20 eğim kullanılır. Yüzde 80 eğimli bir yola araç çıkamaz. Eğer yaya yolu olarak planlanmışsa, neden 12 metre genişlik verilmiş diye sormak lazım.

Katılımcı Maltepe Gazetesi sahibi (ya da Esnaf) Mehmet Kara: Nazım imar planlarına karşı değilim. Hatta Türkiye genelinde çıkarılmasından yanayım. Çünkü nazım imar planları, gecekondulaşmayı engellemek için hazırlanır. Fakat bu plana karşıyım. Çünkü bu plan, her yönüyle anti-demokratik bir plan. Büyükşehir Belediyesi, planı 3 yıl boyunca hazırlarken kimseye haber vermemiş, kimseden görüş almamış. Ne vatandaşla sormuşlar ne de ilgili sivil toplum kuruluşlarına. İtiraz hakkı nedeniyle planı kanunen 1 ay boyunca askıya almaları ve askıya aldıklarını da haber vermeleri gerekiyordu. Askıya almışlar ancak askıya aldıklarını 20 gün sonra haber vermişler. Maltepe Belediye Başkanı Fikri Köse, mahalle halkına yıkım yapılmayacak dedi. Yol geçen yerde bir bina varsa bunu yıkmayacaklar mı? Ya da, planda yeşil alan olarak görünen bir yerde konut varsa bunu yeşile mi boyayacaklar? Başkan yok dese de, plana göre, yıkım mutlaka olacak. Başkan, Büyükşehir Belediye Meclisi'nde plana itiraz edeceklerini de söyledi. Peki bu zamana kadar neden itiraz etmediler? Samimi değiller. CHP'li meclis üyesi arkadaşlar da diyorlar ki, 'Plan görüşülürken biz red oyu verdik'. Tamam red oyu verdiniz de, neden sonrasında halka bilgi vermediniz? Onlar da hatalı.