Netanyahu İran’ı savaşa çekiyor

Umut Can FIRTINA 

İran’ın müttefiklerini vurduğu İsrail’e yüzlerce füze ile yaptığı saldırı sonrası Ortadoğu’da tehlikeli tırmanış sürüyor.

Tahran, İsrail’in misillemesine “daha büyük karşılık” vereceği uyarısı yaptı. Kan gölüne çevirdiği Ortadoğu’da işgali genişleten İsrail’in Batılı müttefikleri ise İran’ı “bölgeyi ateşe atmakla” suçladı.

İran, önceki gece yaklaşık 200 hipersonik füze ile İsrail’i hedef aldı. İsrail’in Gazze Şeridi ve Lübnan’daki saldırıları ile son dönemdeki suikastlarına misilleme yaptığını açıklayan Tahran, saldırıda sadece askeri tesisleri hedef aldığını açıkladı. İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, “İsrail’in karşılık vermesi durumunda tüm altyapının hedef alınacağı daha sert yanıt vereceklerini” belirtti. ABD’ye karışmama çağrısı yapan Arakçi, “aksi takdirde bölgedeki Amerikan hedeflerini de vuracaklarını” söyledi.

Çok sayıda füzenin engellendiğini açıklayan İsrail, saldırıda can kaybı olmadığını kaydetti. Başbakan Binyamin Netanyahu, İran’ın saldırıyla “büyük bir hata yaptığını” belirterek “bedelini ödeyeceğini” açıkladı.

WASHINGTON’IN ACİZLİĞİ

Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Hizbullah ve İran’a “İsrail’e saldırılarını durdurma” çağrısı yaparak Tahran’ın “tüm bölgeyi ateşe attığını” söyledi. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova ise Ortadoğu’daki durumun Başkan Joe Biden yönetimindeki ABD’nin bölgedeki politikasının “başarısızlığını” ve gerilimi önleme konusundaki “yetersizliğini” gösterdiğini söyledi.

MİSİLLEME ÇOK YAKIN

ABD’li Axios haber sitesine konuşan İsrailli yetkililer, İsrail’in “günler içinde büyük bir misilleme” başlatabileceğine, bu misillemenin hedeflerinin İran ya da diğer stratejik bölgelerin içindeki petrol üretim tesisleri olabileceğine işaret etti. Haberde İsrail ile ABD’nin misillemeyi birlikte planladığı kaydedildi.

Yetkililer, Tahran’ın buna cevap vermesi halinde İran’ın “nükleer tesislerine saldırı dâhil tüm seçeneklerin masada olacağını” bildirdi.

***

İŞGALE TAKVİYE BİRLİK GÖNDERİYOR

Gazze’deki savaşı Lübnan’a taşıyan İsrail ile Hizbullah arasında ilk çatışmalar yaşanırken “sınırlı” kara harekâtı genişliyor. İsrail uçakları, Lübnan’ın başkenti Beyrut’u bombaladı. Hizbullah, Lübnan’ın güneyindeki Nebatiye iline sızmaya çalışan İsrail güçleriyleçatıştığını ve kayıplar verdirerek geri çekilmeye zorladığını duyurdu. Öte yandan Lübnan’ın güneyinde 28 yerleşim birimi için daha tahliye çağrısı yapan İsrail ordusu, düzenli piyade birimleri ile zırhlı birimlerin Lübnan’ın güneyindeki kara operasyonlarına katılacağını duyurdu.

***

TAHRAN ARTIK SAVAŞI GÖZE ALDI

Arif Keskin 

İran’ın son dönemdeki İsrail saldırıları karşısında hareketsiz kalması nedeniyle büyük bir itibar kaybı yaşadığını belirten İran uzmanı Arif Keskin, “Hizbullah lideri Hasan Nasrallah’ın Beyrut’ta öldürülmesiyle ise bu durum tavan yaptı. Tüm bu süreçten sonra hem İran içerisindeki muhafazakârlar hem de dışarda ‘Direniş Ekseni’ grupları arasında onları ‘ateşe atıp yalnız bırakmakla’ eleştiriliyordu.

Ayrıca İran’ın güçlü olup olmadığına yönelik tartışmalar da yükseliyordu. Hamas lideri İsmail Haniye’nin Tahran’da suikasta uğraması, Nasrallah’ın öldürülmesi, Lübnan’daki çağrı cihazı patlamaları, İsrail’in istihbari olarak ne kadar güçlü olduğunu gösterdi. Bu durum da İran’ın güçlü olduğu iddiasına tersti ve güvensizliği beraberinde getirdi. İran son saldırısıyla bu çok boyutlu meşruiyet krizini aşmak istedi” dedi.

HEDEF İRAN’A ULAŞMAK

İran’ın savaşa sürüklendiği bir açmazda olduğuna dikkat çeken Keskin, şunları söyledi: “İran’ın son balistik füze saldırısı kararı, diğer misillemeledinden farklı olarak doğrudan savaş ihtimali hesaba katılarak verildi. İsrail çatışmayı sürekli genişletti. Netanyahu’nun son günlerdeki açıklamaları da İran’a ulaşana, onu savaşa çekene kadar durmayacağını gösteriyor. Saldırının bir diğer amacı da hem bu tırmanışı önlemek hem de İsrail ‘Devam edeceksen biz de varız’ demekti.

TIRMANIŞ SÜRECEK

İsrail’in bunu yanıtsız bırakmayacağını düşünürsek bir çatışma sürecine girdik. İran’ın saldırı kararını savaşa kapı aralaması eleştirileri var. Ayrıca İran’ın Netanyahu’nun tuzağına düşerek ABD ile doğrudan çatışmaya girebileceği eleştirileri var. Bu açıdan hem İslam rejimini hem de İran’ı farklı tehlikelere sokmuş oldu.”

İsrail’in “adım adım” İran’a ilerlediğine dikkat çeken Keskin, şunları söyledi: “Netanyahu’nun BM Genel Kurulu’nda gösterdiği iki haritadan ‘Lanet Haritasında’, İran, Irak, Suriye, Lübnan ve Yemen vardı. Bu harita aynı zamanda İsrail eylem planını bize gösteriyor. Bunların hepsinde İran destekli gruplar var ve İsrail buralara operasyon düzenlemek istiyor ve birçoğunda aslında saldırılar düzenliyor. Ancak burada kilit konumda olan Lübnan’daki Hizbullah. Nasrallah’ın öldürülmesi ‘Direniş Ekseni’nin geleceğini tartışmaya açtı. İran’ın saldırısı aynı zamanda Direniş Ekseni’ne de motivasyon vererek onu ayakta tutmayı amaçladı. Ancak kesin olan şu ki İsrail bu tırmanışı sürdürecek gibi gözüküyor.”