Nilüfer’den doğru esen kültür sanat rüzgârı

Burak Abatay

Bursa’nın Nilüfer ilçesinde yazar ve müzisyen Hüsnü Arkan’ın son romanı Gülhisarlı Terziler üzerine yapılan söyleşinin moderatörlüğünü üstlenmek üzere bir süredir devam eden bir etkinlik dizisinin parçası olan ‘Edebi Kazılar’ etkinliğine katıldım. Gülhisarlı Terziler üzerinden Arkan’ın edebiyat dünyasında bir yolculuğa çıktık. Kitaptaki kadın karakterler, küçük bir Ege kasabasında yaşamlar, baba ve oğul, erkeğin erkeğe uyguladığı iktidar, göçmenlik gibi farklı okumalarla keyifli bir roman.

Söyleşiyi yapacağımız yer Nilüfer’in 5 kütüphanesinden birisi olan Akkılıç Kütüphanesi. Söyleşiye gitmeden evvel kütüphane yetkilileri ile Nilüfer’i dolaşmaya karar veriyoruz. Misi Köyü’ndeki Nilüfer Çocuk Kütüphanesi ile başlıyoruz. Misi’ye yayılmış üç dikkat çekici yapıdan birisi. Eski bir köy evinin restore edilmesiyle son derece şık bir kütüphane kurulmuş.

Köydeki diğer yapılardan birisi de Edebiyat Müzesi. Ölümünün 30’uncu yılında Cemal Süreya karşılıyor bizi girişte. Eşyalarının sergilendiği giriş katında Süreya’dan dizeleri okuyoruz duvarlarda. Üst kata çıktığımızda ise edebiyatımıza damga vurmuş isimlerin el yazmalarını, notlarını, mektuplarını, birçok ilk baskı kitabını görüyoruz. Kimler yok ki? Behçet Necatigil'in el yazması şiiri, Yaşar Kemal'in şapkası, el yazmaları, Nazım Hikmet'in el yazması ve Sofya baskısı kitapları, Fazıl Hüsnü Dağlarca'nın gözlüğü, kalemi, çalar saati gibi çok sayıda değerli yazara ait kişisel eşya ve eserler yer alıyor. Yan yana dizilmiş odaları fark ediyoruz. Her biri mektup odası. Cemal Süreya’dan Rıfat Ilgaz’a, Attilla İlhan’dan Halet Çambel’e pek çok yazarın 50 el yazması mektubu orijinal olarak ve toplamda 800 el yazması mektup dijital olarak sergileniyor. Müzede ayrıca edebiyatımızın çok önemli isimlerinin taslakları, daktilolar ve gözlük, kalem, pipo gibi kişisel eşyalar da bulunuyor. Aziz Nesin, Yaşar Kemal, Ece Ayhan, Ahmet Telli, Şükrü Erbaş ve daha pek çok isim. Büyülü bir ortamda edebiyatın gerçek bir kazısını yapıyoruz. Üstelik son derece şık, estetik bir mekânda.

Üçüncü ve son ziyaretimiz ise aynı köydeki Misi Yazıevi. Köyün eski muhtarının evi olan bu tarihi yapı, restore edilerek çok şık bir hâle getirilmiş. Türkiye'den ve dünyadan gelecek yazar, şair, çevirmen, akademisyen, editör ve araştırmacıları bekliyor. Her şeyi düşünülmüş evde iki yazarın konaklayacağı oda mevcut. Ve elbette ki diğer tüm yaşam olanaklarının sağlandığı bir ev burası. Kocaman bir avlusu, sırtınızı dağa yasladığınız, yüzünüzü Misi halkınıza döndüğünüz kocaman bir terası var. Yazarsanız, bir projeniz varsa Kütüphane Müdürlüğü ile irtibata geçip evi kullanabiliyorsunuz. Bu arada Misi sokakları İFSAK’ın fotoğraf sanatçılarından alınmış fotoğraflarla süslenmiş. Yaşayan bir sokak sergisi bu. Görülmeye değer.

KADIN ELİ DEĞEN KÜTÜPHANELER

Tüm bu kültür noktalarına ziyaretin ardından söyleşi için Akkılıç Kütüphanesi’ne gidiyoruz. Yol buyu bizimle beraber olan bu kütüphanenin sorumlusu Nalan Karagöz kütüphaneden bahsediyor bize. Gazeteci Yılmaz Akkılıç’ın kitaplığını bağışlamasıyla oluşan kütüphane fikri Nilüfer Belediyesi, Bursa Gazeteciler Cemiyeti ve Akkılıç Ailesi’nin ortak kararıyla 2007 yılında gerçeğe dönüşmüş. 50 bin kitaplık büyük bir kütüphane. İçerisinde ‘Süreli Yayınlar Bölümü’, ‘Çocuk Kitapları’, ‘Sanat Kitaplığı’, ‘İnternet’, ‘Görsel İşitsel Materyaller Bölümü’ ve 'Görme Engelliler' bölümleri bulunuyor. Bizim gezmeye vakit bulamadığımız Şiir Kütüphanesi, Demirci Kütüphanesi, Üçevler Kütüphanesi ve Göl Yazıevi de ilçenin diğer kültürel noktalarından.

Bu işlerin tamamı kadınlar tarafından yapılıyor. Kendisi de bir yazar olan Kütüphane Müdürü Şafak Pala böyle anlatıyor ve devam ediyor: “Kültür sanat alanında başarı, özgür bir çalışma ortamında yakalanır. Bizler Nilüfer'de kültür sanat çalışmalarımızı böyle bir ortamda yürütüyoruz. Yaptığımız tüm etkinlikleri özgür bir biçimde planlıyoruz. Okuma günleri, haftalık söyleşiler ve daha pek çok etkinlikle halka ulaşmaya çalışıyoruz.” O sıra Hüsnü Arkan söz alıyor: “Erkek eliyle yapılamayacak işler çünkü bunlar.”

Bursa’nın Nilüfer ilçesinden Türkiye’ye yayılan örnek bir kütüphanecilik yapılıyor. Edebiyatın tarihle buluştuğu ve bunu kent merkezinden öteye taşıyıp köyde, çocuklarla, kadınlarla yapıyor olması ayrıca takdire şayan. Kütüphanelerde karşılaşacağınız her yöneticinin kadın olması da ayrıca bir güzellik katıyor her şeye. İyi ki!
21 Ocak’ta şair Şükrü Erbaş ile ‘Şairin Şiir Evreni’ etkinliği Şiir Kütüphanesi’nde gerçekleşecek. Şair Selahattin Yolgiden’in moderasyonunu üstleneceği söyleşi saat 19.00’da başlayacak. Yolu Nilüfer’den geçenlerin payına şiir düşecek.