Nitelikli işgücünün yarısı niteliksiz işlerde çalışıyor

Hüseyin ŞİMŞEK

CHP Bilim Platformundan Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Fethi Açıkel, “AKP'nin Rantçı Düzeninde Türkiye'nin Katma Değerli Üretim Krizi ve Vasıflı İş Gücü Açığı” başlıklı bir rapor kaleme aldı. Açıkel raporunda, Türkiye’nin sahip olduğu genç insan kaynağı potansiyelinin ve nitelikli eğitim kurumlarının, AKP’nin liyakatsiz ve hoyrat yönetim anlayışı yüzünden erozyona uğratıldığını bildirdi.

Dünyanın gelişmiş ekonomileri Endüstri 4.0’a doğru yol alırken Türkiye sanayisinin farklı sektörlerinin dijital olgunluk seviyesinin Endüstri 2.0 ve 3.0 arasında sıkışıp kaldığını bildiren Açıkel, raporunda, “Dünyada Endüstri 4.0’ın, dijitalleşmenin ve yeşil dönüşümün tartışıldığı günümüzde Türkiye’de, AKP’nin kentsel rantlara ve pahalı altyapı projelerine harcadığı 10 milyarlarca dolar yüzünden, ülkemizin teknolojik dönüşümleri yakalaması için gerekli kaynakları heba edilmiştir” ifadelerini kullandı.

"AÇIK KATLANILAMAZ BOYUTTA"

Türkiye’nin imalat sektöründeki ve istihdam piyasasındaki dengesizlikler nedeniyle, eğitim ve becerisi yüksek yaklaşık 6 milyonluk iş gücünün, niteliklerinden daha düşük işlerde daha kötü koşullarda çalışmak zorunda kaldığı vurgulanan raporda, şu tespitlere yer verildi:

“Çalışan nüfusumuzdaki her 4 kişiden 2’si herhangi bir nitelik gerektirmeyen işlerde çalışmaktadır. Türkiye’de hem yeni teknolojilerin gereksindiği yüksek yetenek açığı hem de imalat sanayimizin vasıflı teknik ara personel açığı, katlanılamayacak boyutlara ulaşmıştır.

Türkiye’de neredeyse her 4 şirketten 3’ü yetenek açığı yaşamakta olduğunu ya da işe alım yapmakta zorlandığını ifade etmektedir. İŞKUR 2021 verilerinde, Türkiye genelinde işverenlerin yüzde 88’i, eleman temininde güçlük çekilme sebebi olarak ‘gerekli mesleki beceriye ve niteliğe sahip eleman bulunamaması’na işaret etmiştir. İhracat, istihdam ve üretimimizin omurgası olan imalat sanayisinde ise bu oran yüzde 92 olarak gerçekleşmiştir.”

"TEKNOLOJİ EĞİTİMİNDE DE GERİDEYİZ"

“Mesleki ve teknik eğitimdeki gelişmelerin uygulamalı olarak öğretilmesi, teknoloji liselerinin öğretmen ve öğrencilerinin OSB’lere entegre biçimde staj imkanlarının sağlanması, ulusal ölçekte bilgi ve beceri standartlaşması açısından da önem taşımaktadır. Maalesef AKP’nin 20 yıllık sanayi ve mesleki eğitim politikaları, dijitalleşme ve yeşil dönüşüme öncülük yapacak sektörlerde ihtiyaç duyulan teknik eleman ihtiyacında ciddi açıklara neden olmuştur.

Türkiye’de 6 milyona yakın kişinin farklı yetkinlikler geliştirerek alanındaki teknolojik yeniliklere ayak uydurabilir duruma gelmesi ve teknolojik becerilerini geliştirmesi gerekmektedir. 2 milyon kişinin ise farklı sektörlerde çalışmak ya da yeni meslekler edinmek için yeni yetkinlikler kazanması gerekecektir.

Eğer mesleki eğitim sistemindeki sorunlar giderilemezse iş gücü piyasasındaki yapısal sorunlar kırılamayacak, yüksek katma değerli üretime geçiş sağlanamayacak ve dünyanın önde gelen ekonomileri arasında yer alma şansımız kaybolacaktır.”