Noel matematiği

İsveç yaklaşan Noel’e hazırlanıyor. Başkent Stockholm’de ağaçlar, sokaklar ve evlerin pencereleri ışıklı süslerle giydirildi. Bu cümbüşü, gökyüzünden dökülen kar taneleri tamamlıyor. Kent, bembeyaz bir örtünün altında ve öğleden sonra erkenden gelen geceyi ışıl ışıl karşılıyor. Her şey hazır gibi görünse de bu yıl ki Noel tatiline, önümüzdeki hafta, ellerinde ilk kez aldıkları karnelerle girecek olan İsveç’teki altıncı sınıf öğrencileri durumdan hiç de mutlu değiller. Ne Noel öncesi hep yağsın istenen kar, ne de Noel sabahı alacakları hediyeler, 12 yaş çocuklarını sevindirmeye yetmiyor. Altıncı sınıf öğrencileri, şimdi, karne korkusu yaşıyor.

Noel’in keyfini doyasıya süremeyen öğrenciler, sadece korkmakla kalmadı. Karne almak için yaşlarının erken olduğunu savunan “Stresten parçalanıyoruz” diyen bir grup altıncı sınıf öğrencisi, bu yaşadıklarını altına imzalarını attıkları bir mektupla bakanlığa da bildirdi. İsveç basınının “Bakana dersini verdiler” diye duyurduğu mektubu kaleme alan 12 yaşındaki Maja, İsveç Milli Eğitim Bakanı Jan Björklund’a fena yüklenmiş. Öğrencilerin ailelerine hali hazırda yazılı bir durum değerlendirme raporu gittiğini, karneye neden ihtiyaç olduğunu soran Maja, “Madem yetkili bir bakansınız, bizim altıncı sınıftan itibaren karne almak istemediğimizi anlamanız gerekmez mi?” demiş.

Sağ blok koalisyonda Halk Partisi’nin başkanı ve Milli Eğitim Bakanı olan Jan Björklund, henüz mektuba bir cevap kaleme almadı. Ama onun önderliğinde hükümetin karnesi açıklandı. Meğer İsveç’in şimdi iktidarda olan sağcıları pek de parlak öğrenciler değilmiş. Milli Eğitim Bakanı Björklund, zorunlu eğitimini beş üzerinden 3,5 not ortalamasıyla tamamlamış. Başbakan Fredrik Reinfeldt 3,6 ortalamayla liseyi bitirmiş. Ekonomi Bakanı Anders Borg matematikten kalmış. Kabinenin karnesini iki kadın bakan yükseltiyor. Özel Sektör Bakanı Annie Lööf beş tam notla zorunlu eğitimini tamamlamış. Adelet Bakanı Beatrice Ask, 4,9 ortalamayla hükümetin diğer kırmızı kurdelelisi.

İsveç’in aralıksız en uzun süre Milli Eğitim Bakanlığını yürütecek olmakla ismini yazdıran Jan Björklund’un köklü İsveç eğitim sistemine getirdiği değişiklikler, oldukça eleştiri alıyor. Her seferinde doğruyu yaptığını savunan Björklund’u, son açıklanan OECD ve AB raporları yalanlıyor. Ülke genelinde dördüncü ve sekizinci sınıflar arasında 10 bin öğrenci, uluslararası araştırmalara katıldı. Bu yaş grubunda İsveçli öğrenciler, matematikte Avrupa ortalamasının altında. Üç yılda bir tekrarı yapılan bu çalışmaların sonuçlarına uzun vadeli bakıldığında İsveç, listede matematikteki başarı ortalaması en hızla kötüleşen ülke. Matematikteki kötüye gidişi, okuma becerisi ve fen bilimlerindeki gerileme izliyor.

Uppsala Üniversitesi’nde profesör ve okuma uzmanı Caroline Liberg, bu durumu öğretmen ağırlıklı sistemin terk edilmesine bağlıyor. İsveçli öğrencilere kendi kendine öğrenme pedagojisine dayalı bir sistemin dayatıldığını hatırlatan Liberg, kötüleşen okuma yeteneğinin ülkedeki eğitim sistemini bitireceğini çekinmeden duyuruyor. Liberg, “50 yıl öncesine göre belki daha fazla okuyoruz ama bu okuma genelde internet üzerinden ve kısa metinlere dayalı. Bizi bir yere götürmez” diyor. İsveç, OECD’nin çalışma yürüttüğü 65 ülke arasında 2009’da matematik başarısında hızlı bir düşüşle 23’üncü sıraya geriledi. Çözüm, 12 yaşındaki öğrenciye karne kesmekte bulundu ama o da işe yaramadı. 2012’de ise üç yıl öncesinin liste sonuncusu Kazakistan’a yaklaşılmış durumda.