"Nüfusun artmasına rağmen kayıtlı çiftçi sayısındaki azalma tarım sektöründe işlerin iyi gitmediğini gösteriyor" diyen CHP Niğde Milletvekili Gürer, bu durumun artık incelenmesi gerektiğine dikkat çekti.

Nüfus 20 milyon arttı ama kayıtlı çiftçi sayısı azaldı
Fotoğraf: Depo Photos

Ekonomi Servisi

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, nüfusun artmasına rağmen çiftçi kayıt sistemindeki (ÇKS) çiftçi sayısının sürekli azalmasını, Tarım ve Orman Bakanlığına yönelttiği yazılı soru önergesiyle Meclis gündemine taşıdı. Gürer’in önergesine yanıt veren Bakan Vahit Kirişçi, ÇKS’ kayıtlı çiftçi sayısının 2021 yılında 2 milyon 173 bin olarak açıkladı.

CHP Niğde Milletvekili Gürer, önergesinde şu sorularına yanıt istedi.

“2021 yılında ülke genelinde kaç çiftçi kayıt sistemine dâhil olmuştur? ÇKS başladığı ilk yıl kaç çiftçi kayıt belgesi almıştır?”

Gürer’in önergesine yanıt veren Bakanı Vahit Kirişçi, 2001 yılında ÇKS’ye kayıtlı çiftçi sayısının 2 milyon 182 bin 767 olduğunu belirtti.

Gürer ise “Çiftçilerin avans, kredi, sübvansiyon, prim gibi ayni ve nakdi yardımlardan yararlanabilmesi için çiftçi belgeleri almaları gerekmektedir. Ziraat odalarının olduğu yerde odalardan olmadığı yerde Tarım İl veya İlçe Müdürlükleri belgeleri vermektedir” hatırlatmasında bulundu.

ÇKS’nin başladığı yıl olan 2001 yılında Türkiye nüfusunun 64 milyon olduğuna dikkat çeken Gürer, “ Türkiye genelinde Ziraat Odası’nın 4 milyon üye rakamı ele alındığında odaya kayıtlı 2 milyon çiftçinin “Çiftçi Kayıt Sistemi” dışında kaldığı görülüyor. Bununda incelenmesi gereken bir durum olduğu açıktır” dedi.

Ömer Fethi Gürer, CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, CHP Niğde Milletvekili

CHP’li Gürer, “ÇKS’li çiftçi sayısı, nüfus artması da dikkate alındığında artması gerekirken azaldığı ortaya çıktı. 2003 yılında 2 milyon 765 bin çiftçi ÇKS kaydı yaptırırken mevcut verilere göre ÇKS’li çiftçi sayısında düşüşün devam ediyor olması, ülkemizde tarımda çiftçi durumunun iyi gitmediğinin en önemli göstergesidir” ifadelerini kullandı.

BORÇLAR ARTTI

TARSİM’den yararlanmak için de ÇKS’nin şart olduğuna göre çiftçi sayısının bu yönlü sorunlu olduğu da dikkat çekicidir.

“Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verileri de kayıtlı çiftçi sayısı da 2008’de 1 milyon 127 bin iken çiftçi sayısı 2021 yılının eylül ayında 530 bine kadar düşmesi, çiftçinin prim ödeyemediği için rakamsal düşmenin yansımasıdır” diyen Gürer açıklamalarını şöyle sürdürdü:

“Prim ödemede ve ÇKS’ye kayıt olmada giderek düşen çiftçi sayısı, çiftçinin gelir gider dengesinin de bozukluğunun somut göstergesidir. 2002 yılında 2,4 milyar TL olan çiftçi borcu Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu verilerine göre 2022 yılı başında 167,7 milyar liraya gelirken bugün Tarım Kredi Kooperatifleri ve özel sektöre olan borçları ile birlikte çiftçinin toplam borcu 250 milyar liraya ulaşmış durumdadır. Çiftçi sattığı üründen gelir sağlayamadığı için kredi ile çarkını döndürmeye çalışmaktadır. Küçük aile tipi olarak bilinen çiftçilik kırsalda giderek zorlaşmakta, artan girdi maliyetleri nedeniyle çiftçi çiftçilikten soğumaktadır.Durum bu yönlüde ele alındığında tarımda sorunların daha da derinleştiği görülecektir. 28 milyon hektar tarım arazisinin 23 milyon 100 bin hektara gerilemesi ile çiftçi sayısında azalma, tarımdan kopuşun göstergesidir.“

KAYIT YETERSİZ

Bu yıl ÇKS’ye kayıt için son gün 30 Haziran’dı. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, 27 Mayıs tarihi itibarıyla 1 milyon 702 bin çiftçinin 12,83 milyon hektar alan için ÇKS kaydını yaptırdığını açıklamıştı. Bayraktar “Başvuru süresinin bitmesine bir ay kala gerçekleşen bu rakamlar oldukça yetersiz” değerlendirmesinde bulunmuştu.